Maak De Belgen Voorbij waar

“Nederland heeft veel te winnen bij in de hoogste versnelling verdergaande digitalisering. De Nederlandse overheid kan daaraan in belangrijke mate bijdragen.” Met deze zinnen begint het recent verschenen rapport Maak waar van de studiegroep Informatiesamenleving en Overheid onder voorzitterschap van de secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken, Richard van Zwol. Het rapport kan worden gezien als input voor het digitaliseringsbeleid van het nieuwe kabinet.

Zsolt SzaboMeer van deze auteur

Kennismanagement — © Shutterstock

Shutterstock

Het rapport benoemt voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de kansen die er liggen waar te maken. Een van de in het oog springende voorwaarden is de Generieke Digitale Infrastructuur die onder leiding van Digicommissaris Bas Eenhoorn vorm heeft gekregen en als vitale infrastructuur voor Nederland moet worden bestempeld. Verder moet nieuw digitaal talent worden aangetrokken, zou digitalisering vanaf vandaag de kern van de primaire processen van de overheid moeten vormen en moet de digitale overheid een prominente plek krijgen in de boardrooms van de politieke- en bestuurlijke beslissers binnen de overheid. Belangrijk is ook dat de houding ten opzichte van digitaal verandert: het principe first time right is volgens de studiegroep niet meer van deze tijd en moet plaatsmaken voor een ‘permanente bèta’-omgeving waarin ruimte is voor experimenteren en fouten leiden tot een verbeterde, nieuwe release. Innoveren vervangt planning en control.

Dit zijn stuk voor stuk goede voornemens en de titel van het rapport is dan ook niet ten onrechte Maak waar, maar ja, hoe doe je dat?

Het antwoord wordt voor een belangrijk deel gegeven in hoofdstuk 3.3.1 onder het kopje Governance. De studiegroep adviseert een Ministeriële Commissie Digitalisering in te stellen onder voorzitterschap van de minister-president. Aangegeven wordt tevens dat de verantwoordelijkheid voor de digitale overheid voor burgers en bedrijven onder één bewindspersoon dient te vallen. De minister van BZK stuurt op de inzet van de digitale basisinfrastructuur in de primaire processen van ministeries en publieke dienstverleners. “Het streven om één politiek verantwoordelijke aan te wijzen wordt hiermee ingevuld.”

Als Kamerlid publiceerde ondergetekende reeds in 2003 het digitaliseringsrapport De Belgen Voorbij met als doel de digitalisering van de overheidsdienstverlening te verbeteren, zowel inhoudelijk als qua aansturing. Als je de inhoud van dat rapport projecteert op het rapport van de studiegroep, dan zie je als lezer opzienbarend veel gelijkenissen. We mogen dus concluderen dat de urgentie 14 jaar na dato net zo hoog is als toen. Belangrijk is dat wordt onderkend dat een ordentelijke digitalisering van de overheidsdienstverlening, en daarmee de virtualisering van het Huis van Thorbecke, het uitgangspunt is van toekomstige effectieve dienstverlening vanuit de overheid aan burgers en bedrijven. Maak De Belgen Voorbij waar zou dus wederom het devies moeten zijn.