Aanpak datavervuiling bij overheid duurt nog jaren

Op initiatief van de SP riep de Kamer het kabinet op "een voorstel te doen hoe overal binnen overheidsinstellingen vervuilde data, risicomodellen en het gebruik van nationaliteit worden opgeruimd". Om te leren van het toeslagenschandaal moet het kabinet stoppen met het bijhouden van deze gegevens, zegt de Kamer. Maar risicomodellen moeten deels blijven bestaan voor toezicht en handhaving, zegt Knops. Volledig stoppen met het bijhouden van nationaliteit zou veel andere taken "ernstig bemoeilijken" en soms zelfs "nagenoeg onmogelijk" maken.

Alles doorlichten

Daarom worden alle overheidsinstanties doorgelicht op "onrechtmatig of oneigenlijk gebruik van deze indicatoren in risicomodellen". Bij de Belastingdienst, Toeslagen en bijvoorbeeld het UWV zijn deze onderzoeken al geopend. Knops heeft zijn collega-bewindslieden gevraagd onderzoek naar organisaties op hun eigen terreinen voor te bereiden. Dit jaar worden "plannen van aanpak opgesteld" en komt er een projectleider voor het doorlichten.

Naast het doorlichten van de "verwerkingsregisters" wordt er "een actieve zoektocht" gestart "om binnen de eigen organisatie, processen en systemen in kaart te brengen waar deze indicatoren in risicomodellen worden gebruikt". Het kabinet gaat op zoek naar een manier om het "objectief meetbaar" te maken of bijvoorbeeld de tweede nationaliteit onrechtmatig is geregistreerd.

Zo snel mogelijk informeren

"Bij twijfel zal bij de Autoriteit Persoonsgegevens of het College voor de Rechten van de Mens melding worden gemaakt", schrijft Knops in zijn brief. "Indien sprake is van risicomodellen waar onrechtmatig of oneigenlijk gebruik wordt gemaakt van afkomst gerelateerde variabelen, wordt het gebruik ervan beëindigd", belooft de bewindsman.

De mensen van wie gegevens onrechtmatig zijn bijgehouden, worden zo snel mogelijk op de hoogte gesteld. Daarnaast zal de overheidsinstantie in kwestie de bewuste, 'foute' gegevens rectificeren of wissen. "Er wordt nog besproken in hoeverre vervuilde gegevens enige tijd (veilig) bewaard moeten en mogen worden", voegt de staatssecretaris daaraan toe.