'Ambtelijke top van BZK frustreert BIT'

De vacature voor het nieuwe hoofd BIT online heeft het over een lagere salarisschaal dan bij de start van het BIT. Dat is volgens NRC “een duidelijk signaal in het hiërarchiegevoelige Den Haag.”

De ophanging en bemensing van het BIT (nu onder Binnenlandse Zaken) was de afgelopen maanden al vaker onderwerp van gesprek. Hoofd BIT Cokky Hilhorst vertrok in april bij het bureau, een maand later liet lid van de toezichtsraad Gerko Baarslag weten geen vertrouwen meer te hebben in de borging van de onafhankelijkheid en stapte ook op. De plek van het BIT binnen de rijksoverheid is voor die onafhankelijkheid een belangrijke factor; experts, Hilhorst en de overige leden van toezichtsraad vinden dat het BIT weg moet bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, waar het nu onder hangt.

Scenario’s

Staatssecretaris Knops onderzoekt nu de mogelijke scenario’s voor het BIT. Voor Prinsjesdag, dinsdag 17 september, zal hij de Tweede Kamer informeren welke scenario’s worden onderzocht. Dat is in een motie gevraagd en een woordvoerder bevestigde vorige week dat de staatssecretaris aan de motie gehoor zal geven. Het nieuwe hoofd BIT zal waarschijnlijk weinig inspraak krijgen in de scenario's die worden onderzocht.

Een van de scenario’s zou het stopzetten van het BIT kunnen zijn, al heeft de staatssecretaris tijdens een Algemeen Overleg al laten weten dat hij het BIT als functie wil laten bestaan. Een andere scenario kan zijn dat het BIT wordt ondergebracht onder een ander ministerie of als ZBO wordt voortgezet. Het kan ook dat het ministerie alle functies voor betere ICT-projecten onderbrengt in één orgaan.

Vijanden

Volgens NRC maakte het BIT in zijn bestaan veel vijanden, vooral door de duidelijke en heldere schrijfwijze waarop in rapporten duidelijk wordt gemaakt dat projecten niet lopen, of dat de reden van het starten van het project niet duidelijk is. Adviezen van het BIT worden in 65 procent van de gevallen geheel opgevolgd, blijkt uit een evaluatierapport van Anderson Elffers Felix (AEF) eind vorig jaar. Dat betekent ook dat er projecten worden stopgezet; begin dit jaar bijvoorbeeld het project van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Een betrokkene zegt daarover in NRC dat elk gestopt project een topambtenaar is die een knakje in zijn carrière heeft.

Het rapport van AEF werd in november 2018 door de onderzoekers opgeleverd, maar pas in maart 2019 naar de Tweede Kamer gestuurd. De staatssecretaris voegde daar een brief bij waarin hij het rapport aan de kant schuift omdat er volgens hem te weinig geïnterviewden uit het veld zelf zijn gesproken. Hij gaat zelf onderzoek doen en zal daarna een besluit nemen over de toekomst van het BIT. Dat onderzoek wordt nu uitgevoerd door Twynstra Gudde.

Volgens NRC staat het onderzoek onder leiding van een consultant die de afgelopen jaren als projectmanager van twee ICT-projecten voor de overheid twee keer te maken kreeg met kritische BIT-rapporten. Voor het einde van dit jaar zal de staatssecretaris duidelijkheid geven over de toekomst van het BIT.