Facebook opent jacht op Nederlands nepnieuws

Staatssecretaris Sander Dekker (Media) reageert enthousiast. "Verspreiding van verzonnen berichten kan verstrekkende gevolgen hebben, zeker ook in verkiezingstijd.'' Hij juicht het initiatief dan ook van harte toe.

Facebook ging eerder al soortgelijke samenwerkingsverbanden aan in de Verenigde Staten, Frankrijk en Duitsland. Gespecialiseerde feitencheckers en journalisten van gerenommeerde media als AP, AFP en de Franse publieke omroep controleren verhalen die door Facebookgebruikers worden gerapporteerd.

Net als in die landen krijgen Nederlandse gebruikers de mogelijkheid om berichten die ze niet vertrouwen te melden. Als twee feitencheckers vervolgens onafhankelijk van elkaar tot de conclusie komen dat een bericht nep is, voorziet Facebook het van de waarschuwing "in twijfel getrokken’’, met uitleg erbij. Berichten die zo'n negatieve beoordeling krijgen komen lager in de berichtenstroom te staan. Ook kan er niet meer mee worden geadverteerd.

Berichten verwijderen gaat te ver, vindt het bedrijf. "Uiteindelijk is het aan de gebruiker zelf om te bepalen wat hij ervan vindt’’, zegt woordvoerder Patrick Walker. Hij erkent dat er ook discussie is over de betrouwbaarheid van reguliere nieuwsmedia. "Dat is een bredere discussie. Maar diverse media bewijzen al vele jaren dat ze grondig journalistiek onderzoek doen.’’ Factcheckers die met Facebook samenwerken, houden zich aan vaste principes die zijn opgesteld door het Amerikaanse Poynter Institute.

De komende tijd gaan Facebook en de factcheckers testen hoe het plan in Nederland in de praktijk uitpakt. Facebook hoopt nog meer organisaties bereid te vinden om echt nieuws van valse berichten te scheiden. Daarnaast zet het bedrijf in op technische middelen, bijvoorbeeld door berichten van nagemaakte websites te weren.