Gartner sceptisch over de praktijk van business intelligence

“Organisaties verwachten van de IT-managers die met BI en performancemanagement zijn belast, dat ze bijdragen aan het transformeren en verbeteren van de bedrijfsvoering”, zegt analist Nigel Rayner bij gelegenheid van Gartners Business Intelligence Summit, eerder deze week in Den Haag. De research vice president vervolgt zijn op zich neutrale constatering met vijf voorspellingen, die duidelijk maken dat er een gerede kans is dat genoemde organisaties op termijn van enkele jaren bedrogen uit zullen komen. Rayner begint zijn reeks BI-voorspellingen met de vaststelling dat in 2012 meer dan 35 procent van de mondiale top 500-bedrijven nog steeds niet goed in staat zal zijn op harde informatie gebaseerde beslissingen te nemen aangaande belangrijke veranderingen in hun markten. Hun informatietools en informatie-infrastructuur schieten daartoe simpelweg tekort. De tweede voorspelling betreft de regie over de inrichting van de BI-voorzieningen. Gartner voorziet dat de controle over de BI-bestedingen van grote ondernemingen verschuift van de IT-afdeling naar de businessunits. In 2012 bepalen de decentrale afdelingen 40 procent van de uitgaven voor BI. “Gebruikers in de businessunits hebben, wat betreft het genereren van de juiste informatie, hun vertrouwen in de IT-afdeling verloren”, constateert Gartner. Businessunits besteden hun BI-geld vooral aan kant-en-klare oplossingen, voorspellende analyses en online marketingtools. Daarmee lopen bedrijven echter het risico dat hun BI zich in silo’s formeert en steeds minder mogelijkheden zal bieden voor onderzoek naar dwarsverbanden en op corportate schaal traag en complex wordt.De derde voorspelling die Gartner doet, is dat SaaS binnen de BI-wereld terrein gaat winnen. Dat worden dan min of meer automatisch, industriespecifieke toepassingen. In 2012 zal 20 procent van de bedrijven gebruikmaken van dergelijke diensten. Gartner adviseert bedrijven die die kant op willen om IT-afdelingen daarbij te betrekken, onder meer om erop toe te zien dat het aantal in te schakelen diensten beheersbaar blijft. De vierde voorspelling van Gartner luidt dat collaborative decision-making zich zal ontwikkelen tot een aparte productcategorie die social software en BI met elkaar verbindt.De vijfde en laatste voorspelling die Gartner (op dit moment) over BI doet, luidt dat bedrijven zich in toenemende mate zullen afwenden van de integrale BI-oplossingen van grote leveranciers. In plaats daarvan zullen ze kiezen voor webapplicaties die gegevens uit meerdere bronnen integreren tot ‘grofkorrelige’ applicaties voor specifieke BI-doeleinden. Gartner snijdt met zijn vijf BI-voorspellingen een heikel onderwerp aan. Door de redactie van Automatisering Gids geraadpleegde deskundigen bevestigen over het algemeen de door Gartner gesignaleerde verschuiving van de regie over BI door de IT-staf naar regie vanuit de afzonderlijke businessunits. Maar ze waarderen deze verschuiving totaal verschillend. Service line manager BI Paul van Geelen van CIBER bijvoorbeeld, is het met Gartner eens dat de regie over BI het beste in handen kan liggen van de deskundigen die de systemen moeten realiseren: “Het gevaar is dat de diverse decentrale afdelingen ieder voor zich het wiel gaan zitten uitvinden en dat er dan oplossingen uit de bus komen die misschien wel werken voor die bepaalde businessunit, maar die weinig of geen toegevoegde waarde hebben voor andere businessunits en die vanuit corporate BI-persectief dus eerder een blok aan het been zullen zijn dan dat ze werkelijk iets toevoegen.” Maar directeur Han van der Zee van Atos Origin Consulting kiest een diametraal tegenovergesteld standpunt: “Gartner ‘waarschuwt’ dat de controle vanuit de businessunits kan oplopen tot 40 procent. Wat mij betreft is dat nog veel te weinig. Het gaat toch om de informatiebehoeften van die businessunits? Laat hen dan ook zeggen hoe ze de antwoorden willen krijgen. Als je dat aan IT’ers of aan een taskforce overlaat, dan ontaardt dat al gauw in een clubje hobbyisten met een grote pot geld. Dat kan toch niet de bedoeling zijn, lijkt me.”Volgens Van Geelen is het alternatief voor zo’n taskforce, of ‘competence center’ zoals hij het zelf liever noemt, al evenmin erg aanlokkelijk: “De business is vaak geneigd onrealistische informatiebehoeften te definiëren. Daardoor krijg je al gauw een situatie waarbij 80 procent van de informatiebehoefte is te dekken met 20 procent van de inspanning zodat de laatste 20 procent van de gevraagde informatie de rest van het budget opeist. Vaak is het dan nog zo dat dat niet eens een bevredigend resultaat oplevert. Dat is zonde, temeer omdat het te voorkomen is door meer uit te gaan van wat wel kan, en dat is toch vaak iets waarop de IT-staf het meeste zicht heeft.” Ook wat betreft Gartners advies meer geld uit te geven aan BI-tools en BI-infrastuur, reageren partijen sterk verdeeld. Van Geelen: “Dat het bij veel bedrijven nog niet optimaal loopt, dat is feitelijk onze businesscase”, zo reageert hij op Gartners eerste voorspelling. Van der Zee echter denkt dat voor de meeste bedrijven tooling en infrastructuur niet hetgeen is waar de schoen wringt: “Meestal hapert het bij het vermogen om die tools en infrastructuur te integreren met de managementprocessen en de juiste besluitvormingsmodellen te ontwikkelen. Het is te simpel om te zeggen ‘als we nou maar genoeg historische data hebben, dan kunnen we die extrapoleren naar de toekomst toe’. Maar zo werkt het meestal niet.”Het laatste woord is aan Gartners Rayner. “De huidige economische crisis maakt het belang duidelijk van transparantie en vertrouwen in informatie die wordt gebruikt om organisaties te besturen. Analyseer die informatie daarom met inzicht en verweef dat inzicht met de besluitvormingsprocessen”, zo vat het de BI-uitdaging voor de komende jaren samen.