Kunstenaars spannen grote rechtszaak aan tegen gebruikers van beeldgenererende AI

Vier bedrijven moeten zich verantwoorden voor de rechter voor hun gebruik van Stable Diffusion, een beeldgenererend AI-systeem dat is getraind op miljarden beelden waarop auteursrechten rusten. De eisers in deze rechtszaak stellen dat hun beroep wordt uitgehold door een systeem dat op illegale wijze gebruik maakt van hun werken met als doel de kunstenaars te vervangen.

Thijs DoorenboschMeer van deze auteur

stop imitation — © Shutterstock

Shutterstock

Een van de gedaagden is DeviantArt, een site die in 2000 is opgezet als gemeenschap voor kunstenaars en kunstliefhebbers en die sindsdien door heel veel beeldend kunstenaars is omarmd. Voorwaarde voor deelname aan dit kunstplatform was dat digitale kopieën van werken worden gedeeld met DeviantArt. Zo is in de afgelopen tweeëntwintig jaar een digitale collectie van vele miljoenen kunstwerken opgebouwd.

Verzamelen, dan verzilveren?

Inmiddels lijkt het platform zich juist tegen de kunstenaars te hebben gekeerd. DeviantArt heeft een online dienst gecreëerd met de naam DreamUp, waarmee geïnteresseerden zelf kunst kunnen creëren. De basis onder DreamUp is Stable Diffusion, een online-dienst die op basis van enkele woorden tekst dan digitaal beeldmateriaal maakt. Stable Diffusion is ontwikkeld door onder meer Stability AI, dat een van de bedrijven is die nu in het verdachtenbankje moet plaatsnemen. DreamUp is getraind op de database van DeviantArt, zonder dat daarvoor toestemming is gevraagd aan al de rechthebbenden van het werk in die omvangrijke database.

De aanklacht is door advocatenkantoor Joseph Saveri Law Firm ingediend bij het United States District Court for the Northern District of California namens een groot aantal gedupeerden. Deze benadeelden eisen op zijn minst een schadevergoeding eisen, maar willen ook een gerechtelijk bevel dat herhaling moet voorkomen. De eisers leggen een flinke reeks van klachten op tafel. Deze zijn: directe inbreuk op auteursrecht, indirecte inbreuk op auteursrecht via vervalsingen, schending van de Digital Millennium Copyright Act (DMCA), schending van de rechten van de eisers op publiciteit, contractbreuk met betrekking tot de overeenkomst met DeviantArt, plus nog enkele schendingen van het mededingingsrecht.

Midjourney, de derde aangeklaagde partij in deze rechtenkwestie, heeft een ook een generatief AI-model dat beeldmateriaal creëert. Het model daarvan is vergelijkbaar met dat van Stable Diffusion.

Ook ontwikkelaars in de stress

Het is niet de eerste keer dat generatieve AI onder vuur ligt. In november vorig jaar spande een groot aantal ontwikkelaars al een groepsrechtszaak (class-action suit) aan tegen online-tool CoPilot van ontwikkelaarsplatform GitHub. Eigenaar Microsoft laat CoPilot automatisch softwarecode genereren voor ontwikkelaars die GitHub gebruiken. Die aanklacht maakt ook gewag van het maken van een betaalde dienstverlening op basis van (gratis) vergaard materiaal. In die kwestie dus de ontelbare regels code uit het opensource-domein waarmee het model achter CoPilot is getraind.