Zo experimenteren gemeenten met digitale inspraak voor burgers

Lelystad beleeft morgenavond haar primeur van digitaal inspreken, tijdens een zogeheten BOB-sessie (beeldvorming, oordeelvorming, besluitvorming). Er is speciaal voor de digitale besluitvorming een nieuw systeem (Starleaf) in gebruik genomen, vertelt griffier Nancy Mosterman aan Binnenlands Bestuur. Insprekers moeten de griffie vooraf mailen dat ze willen inspreken. Zij krijgen van een zogeheten regievoerder een mailtje met uitleg over hoe het digitaal inspreken werkt. Als het moment daar is, logt de inspreker in op Starleaf en kan zo virtueel deelnemen aan de vergadering.

Spotlight

De inspreker neemt eerst plaats op de digitale publieke tribune. Hij kan dan de vergadering online bijwonen, maar nog niets zeggen. ‘Dat kan pas als hij het woord van de voorzitter krijgt’, aldus Mosterman. Dan wordt de inspreker door de regievoerder in de spotlight gezet, en kan hij zijn zegje doen. ‘We hopen dat alle insprekers ook in beeld zijn, want we willen zo veel mogelijk de werkelijkheid nabootsen. Als de inspreker geen camera op zijn computer of laptop heeft, is zijn inbreng alleen via de microfoon te horen.’ Raadsleden kunnen net zoals in fysieke vergaderingen aanvullende vragen stellen. Als de inspreker klaar is, wordt hij weer op de digitale publieke tribune geplaatst waar hij de vergadering verder kan volgen, maar hij is niet meer te horen.

Livestream

Normaliter zijn er in Lelystad parallelle BOB-sessies, maar nu worden ze aansluitend achter elkaar gehouden. Anders was het technisch niet te regelen. Er hebben zich inmiddels insprekers gemeld voor de sessie over het bestemmingsplan Theaterkwartier en voor de daaropvolgende sessie ‘Van Kamerverhuur naar wonen op maat’. De debatten zijn voor iedereen te volgen via de gebruikelijke livestream via de raadswebsite en social media.

Laptops in raadszaal

Hilversum pakt het op een heel andere manier aan, vertelt griffier Paul van Ruitenbeek. Daar wordt woensdag de eerste digitale commissievergadering gehouden. In de raadszaal wordt een drietal laptops neergezet waarachter insprekers kunnen plaatsnemen. In de zaal zitten ook de commissievoorzitter en de griffier, ieder achter hun eigen laptop. Door de bode worden de insprekers, die zich zoals gebruikelijk zich vooraf bij de griffie moeten melden, naar een laptop gebracht. Ter plekke wordt ingebeld, want de raadsleden zitten thuis achter de computer. Daarnaast is er de mogelijkheid om schriftelijk ‘in te spreken’. De bijdrage wordt door de griffie naar de raadsleden doorgestuurd.

Linkje

Ook tijdens de eerste digitale commissievergadering in Coevorden  is er een mogelijkheid tot digitaal inspreken. ‘Al heeft nog niemand zich gemeld’, vertelt griffier Tineke Kuipers. Coevorden heeft voor Pexip gekozen, vergelijkbaar met Microsoft Teams. De insprekers melden zich, zoals gebruikelijk, vooraf bij de griffier en krijgen vervolgens een linkje om tijdens de vergadering in te loggen. Als de inspreker zijn zegje heeft gedaan, kan hij de vergadering blijven volgen.

Continuïteit

Weer anders heeft Tytsjerkeradiel het opgepakt. Op de agenda van de eerste beraadslagende digitale vergadering stond afgelopen donderdag onder meer een burgerinitiatief  (vanaf 36 minuten, red) om de rijrichting van een weg te veranderen. De raad vergaderde via Microsoft Teams en de indiener van het burgerinitiatief kon via datzelfde Teams zijn initiatief toelichten, licht griffier Onno de Vries toe. De burgemeester moest snel na het begin wel even ingrijpen, want de indiener was aanvankelijk alleen te horen en niet te zien. Dat euvel was snel verholpen zodat de initiatiefnemer voor alle raadsleden zichtbaar was. ‘Het ging prima en is dus zeker voor herhaling vatbaar. Zodra de noodwet van kracht wordt, kunnen we op deze manier ook digitale besluiten nemen. Het is prachtig dat we op deze manier kunnen zorgen voor continuïteit van de besluitvorming’, vindt De Vries.