50 jaar IT: Y2k-bug, een klassiek IT-geval

“Net zoals Y2K is de netneutraliteitscrisis zwaar overhyped”, beweert een tegendraads artikel in The Boston Globe. Of deze criticaster van FCC-critici een punt heeft over het afschaffen van netneutraliteit is nog de vraag. Maar over het jaar-tweeduizend-probleem (Y2K in de Amerikaanse afkorting) slaan millenniumbug-twijfelaars de plank mis.

Doem en dreiging

Nee, er is inderdaad geen grote ramp geweest toen klokken wereldwijd omsloegen van 31 december 1999 23:59 uur naar 1 januari 2000 00:00 uur. Ja, er zijn inderdaad grote ontwrichtingen van zakenleven en samenleving voorspeld. Een Bekende Nederlander als Maurice de Hond heeft vlak voor de millenniumwisseling nog burgers geadviseerd noodrantsoenen in te slaan om de aankomende millenniumramp te kunnen doorstaan.

De toenmalig ondernemer van de nieuwe interneteconomie bezweerde namelijk dat het ICT-werk om de millenniumbug te fixen niet toereikend was. De twintig miljard gulden die de overheid had uitgetrokken was niet voldoende, aldus De Hond. Ook de gezamenlijke inspanningen door provincies, banken, partijen in de kritieke infrastructuur, grote ondernemingen en ICT-leveranciers zouden de dreigende ramp niet afwenden.

99 is meer dan 00

De overschakeling van 1999 naar 2000 zou in oudere computersystemen, met bereikte adresserings- en opslagruimte, namelijk een overgang van 99 naar 00 betekenen. Mensen zouden qua leeftijd ineens negatief kunnen zijn. Bankoverboekingen zouden naar het verleden plaatsvinden en dus misgaan. Computersystemen zouden kunnen vastlopen of onjuiste data doorgeven. ‘Gansch het raderwerk staat stil, als de machtige ICT niet wil’, om even een klassieke Nederlandse spreuk te verbouwen.

Veel ICT-werk is verzet om over te gaan naar viercijferige jaartalnotitie, of om tweecijferige systemen in te stellen op ‘00 is meer dan 99’, of om tussenliggende systemen op te tuigen om onjuiste jaartalinterpretatie af te vangen. Volgens toenmalig ‘ICT-minister’ Roger van Boxtel verliepen de voorbereidingen geruisloos “totdat ineens mijn grote vriend Maurice de Hond op tv verscheen”, memoreert tv-programma Andere Tijden in december 2009.

Succes = niks gebeurd

Van Boxtel was ook verbonden aan het speciaal opgerichte Millennium Platform, wat de eensgezinde inspanningen van overheden en bedrijfsleven begeleidde. Om te voorkomen dat de doemscenario’s bewaarheid zouden worden. “Geen millenniumbug, hè?”, luidde vervolgens de cynische reactie bij velen. Want er was niks (ergs) mis gegaan. Klopt, een klassiek geval van IT-werk.