Zelfstandige ICT’ers verlost van UWV

PvdA’er Rik Hindriks, één van de Kamerleden die de vragen aan staatssercretaris Hoogervorst stelden, dreigde de bewindsman vorige week met een initiatiefwet. Als Hoogervorst de rol van het UWV in de zelfstandigheidsbeoordeling niet zou beëindigen, zou de Kamer zelf met een wet van die strekking komen. Hindriks is tevreden over de antwoorden van de staatssecretaris. “De initiatiefwet is niet meer nodig. Alleen wanneer een zelfstandige geen VAR (Verklaring Arbeids Relatie) van de Belastingdienst heeft gekregen, bekijkt het UWV of iemand zelfstandig is of niet. Daarvoor komt er in april een uitvoeringsrichtlijn, dat zullen we af moeten wachten. Ik raad elke zelfstandige dringend aan een zelfstandigheidsverklaring bij de Belastingdienst aan te vragen.” Niet accepteren Hindriks benadrukt dat zelfstandigen de voorwaarden die de intermediairs hun opleggen, waardoor ze in feite werknemers van de tussenbureaus worden, niet langer moeten accepteren. “In die hoek zullen de klappen vallen. Op dit punt kies ik de harde lijn. Wie geen echte zelfstandige is omdat hij of zij in dienst is van een tussenbureau krijgt geen VAR. Wie geen VAR krijgt wordt beoordeeld door het UWV. Ben je in dienst van een intermediair, dan heb je geen ‘winst uit onderneming’ en moet je als werknemer premies afdragen.” Na het ingaan van de nieuwe Wet Arbeidsongeschikheid Zelfstandigen (WAZ) op 1 januari 2002, bleef er onduidelijkheid bestaan over de zelfstandigheid van kleine ondernemers, de zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers). Het belangrijkste overgebleven probleem was dat het UWV in voorkomende gevallen zelf de zelfstandigheid van kleine IT-ondernemers wilde toetsen en daarbij de door de Belastingdienst verstrekte zelfstandigheidsverklaring negeerde. Dat gaat tegen de nieuwe WAZ in. Daarin is bepaald dat de Belastingdienst op aanvraag beoordeelt of iemand een zelfstandig ondernemer is of niet. Wie volgens de Belastingdienst het predikaat zelfstandig ondernemer verdient, krijgt een zelfstandigheidverklaring in de vorm van een VAR. Geen opluchting Bij de drie samenwerkende belangenverenigingen van zelfstandige IT-ondernemers, IT-United, Vonit en NGI-ZIT is echter geen sprake van opluchting en tevredenheid. Vonit-voorzitter André Dippell zegt namens de drie verenigingen dat de situatie van vóór de tijd dat het Lisv-besluit over Automatiseringsdeskundigen inging [september 2000, red.], nu weer terug is. “Eén verschil is er wel; De bewijslast op dit punt, de privaatrechtelijke dienstbetrekking met een gezagsverhouding, ligt nu bij de UWV en niet bij de zelfstandige ondernemer. We vrezen hier echter weer voor de nodige rechtszaken, en het was nou juist de bedoeling dat we daar vanaf zouden zijn, en we ons weer bezig konden gaan houden met ondernemen. Conclusie is dus, dat de intentie van de Tweede Kamer een goede is, maar dat er een fout geslopen is in de uitvoering. Zoals de situatie er nu voor staat, zijn we bang dat opdrachtgevers alsnog voor de zekerheid premies zullen inhouden of erger nog, de opdracht niet aan een zelfstandige ondernemer geven. Zelfstandige IT’ers die via intermediairs werken zullen vrijwel zeker weer geconfronteerd worden met zekerheidshalve ingehouden premies.” Richtlijn Staatssecretaris Hoogervorst kondigde tegelijk een uitvoeringsrichtlijn aan, waarmee het UWV arbeidsverhoudingen gaat toetsen aan de kenmerken van een dienstbetrekking. Dit gebeurt alleen in gevallen waarin een ondernemer niet zelfstandigheidsverklaring, een zogeheten VAR, heeft.