AZG bouwt aan gespiegeld SAN
"Een lange aanloop", geeft Heida toe. "Het verwerven van de basiskennis die aan open standaarden ten grondslag moet liggen, kost veel tijd. Vervolgens moet een programma van eisen worden opgesteld en moet het nodige marktonderzoek worden gedaan. Dan komen de gebruikerssessies om vast te stellen welke groei van de data zij op zich af zien komen en hoe zij daarmee willen omgaan." "Opslag in een SAN is duur. Daarom moeten classificaties worden opgesteld die aangeven welke data welke beschikbaarheid verdienen en wanneer de gegevens lager in de rangorde vallen. Tenslotte moeten de beide computerzalen aan de bouwkundige eisen van de leverancier worden aangepast." Lang niet alle gegevens in een ziekenhuis komen voor een ‘goudgerande’ opslag in aanmerking, vindt Heida. Om duidelijk te krijgen welke data welke mate van beschikbaarheid verdienen, wordt bij het AZG momenteel gewerkt aan het formuleren van beleid voor het classificeren van informatie en informatiesystemen. Hoofdcategorieën "In een academisch ziekenhuis zijn patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek en opleiding en onderwijs de drie belangrijkste bedrijfsprocessen. Zo worden voor beschikbaarheid drie hoofdcategorieën onderscheiden: bedrijfskritisch (patiënt in levensgevaar of onherstelbare schade), noodzakelijk (direct storend met corrigeerbare schade of gevolgen) en nuttig (hinderlijk, maar geringe schade)." Naast de beschikbaarheid is in het programma van eisen ook hoge prioriteit gegeven aan de schaalbaarheid van de centrale opslag, de back-upprocedures en de archivering. Dit uiteraard tegen de achtergrond van de huidige en de geprojecteerde groei van de hoeveelheid gegevens per patiënt. Ziekenhuizen zijn verplicht een kerndossier aan te leggen met historische medische gegevens die tot 115 jaar na de geboorte van de patiënt moeten worden bewaard. Actuele gegevens met een beperkte geldigheidsduur zoals röntgenfoto’s en CT-scans worden bewaard in mappen die over de afdelingen kunnen circuleren. Heida: "Nu nog verkeren we in de tussensituatie dat röntgenfoto’s op film worden afgedrukt voor de lichtbak én digitaal worden opgeslagen om vanaf de dokterswerkstations direct oproepbaar te zijn. Het AZG wil af van het afdrukken van foto’s op film en ook van de papieren dossiers die incompleet worden, te laat aankomen, enzovoort. De actuele gegevens nemen enorm in omvang toe, mede doordat er steeds meer gegevensproducerende apparaten komen. Deze gegevens moeten door het gehele ziekenhuis en zelfs daarbuiten via gekoppelde bestanden binnen seconden beschikbaar zijn." Heida geeft een extreem voorbeeld. Op de operatiekamer kijkt de chirurg naar een foto op de lichtbak: nagenoeg 100 procent beschikbaarheid. Straks of nu al kijkt hij op een groot plasmascherm naar het beeld in zeer hoge resolutie. De permanente beschikbaarheid is nu méér dan alleen een brandende lamp achter glas en moet komen van de ICT-infrastructuur. Hoe groot of klein mag de kans zijn dat dat beeldscherm zwart wordt en het reservescherm ook geen beeld geeft? "De 99,999 procent beschikbaarheid en 0,001 procent downtime die we willen garanderen is de essentie waar dit hele SAN-verhaal over gaat." Schaduwdraaien De open storage infrastructuur wordt gebouwd door ISIT en zal, na enige tijd van schaduwdraaien, in het eerste kwartaal van 2004 worden uitgerold. Het SAN wordt dubbel uitgevoerd en bestaat uit primaire data-opslag (EMC DMX-800), back-up (StorageTek L 700) en archivering (EMC Centera). Gebruik wordt gemaakt van de nieuwste Cisco MDS-9509 SAN-switches. Het opslagsysteem in het AZG wordt met twee glasvezelkabels verbonden met zijn spiegelbeeld in het rekencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen. De EMC DMX800-diskarrays die als primaire opslag dienst doen bevatten wat Heida noemt: de goudgerande data met de hoogste beschikbaarheidsgraad. Op het moment dat een dokter een groot beeldbestand wegschrijft naar de DMX op het AZG wordt het bestand, onafhankelijk van de server en het besturingssysteem, gerepliceerd naar de DMX op de spiegellocatie van de universiteit. Dit gebeurt met EMC Symmetric Remote Data Facility (SRDF). Het beeldbestand kan in principe dezelfde dag nog worden opgeroepen en geraadpleegd, maar het kan ook maanden of jaren onaangeroerd op de dure disks blijven staan en elke dag mee-gebackupt worden naar tape van Storagetek. Dit moet worden voorkomen om de schijven voor vertragend vollopen te behoeden. Volgens Roelof Borggreve van ISIT wordt dit geregeld met information lifecycle management, oftewel bestandsouderdomsbeheer. Met e-mail en Disk Extender van Legato worden verouderende bestanden automatisch naar de toch wat tragere archiveringssystemen verwezen. Heida benadrukt dat gearchiveerde bestanden nog altijd op magneetschijf staan en in minder dan een seconde voor arts en specialist beschikbaar zijn. Het SAN biedt het AZG belangrijke beheervoordelen. De vraag hoeveel beheerders overbodig worden en de zak krijgen, is volgens Heida niet aan de orde. Het voordeel is dat er minder beheerders bijkomen terwijl de hoeveelheid opgeslagen data aanzienlijk groeit. Dat kan door uniformering van besturingssystemen als een onderdeel van standaardisatie en door gebruik te maken van centraal opgestelde gegevensopslag. Het AZG werkt momenteel met elf systeem-, vijf database-, twee netwerk- en zestien applicatiebeheerders. Operationele Diensten, de helplijn en service management tellen veertig man personeel.