Beleggers tekenen vonnis Fiorina

Een duidelijker blijk van afkeuring is nauwelijks denkbaar, roepen beleggingsanalisten in koor. Hun belangrijkste grief is dat Fiorina niet duidelijk weet te maken waar de synergie tussen Hewlett-Packard en Compaq zou zitten. Maar ‘niet duidelijk maken’ betekent hier, net als in de politiek vaak het geval is, ‘niet zeggen wat het volk horen wil’. De aandeelhouders willen, dat lijkt een wet van Meden en Perzen, snel rendement zien van de overnamesom van 25 miljard dollar. En ze weten ook waar dat snel te halen is: in schaalvoordelen. Als je twee bedrijven die zoals HP en Compaq functioneel sterk overlappen, samenvoegt, kun je ‘snijden’. Samen kopen Compaq en HP jaarlijks voor 45 miljard dollar aan materialen in. Daarop moet een kostenreductie met minstens 3 procent haalbaar zijn. Verder kunnen marketing, verkoop, research en development worden gehalveerd. En nu de vraag naar computers toch al dramatisch inzakt, kan er ook flink worden gehakt in het productportfolio en dus de productie. Compaq bijvoorbeeld, is in ‘de bovenkant van de markt’ succesvol met zijn Himalaya-servers (ooit in huis gekregen door acquisitie van computerfabrikant Tandem). HP krijgt mede daardoor moeilijk voet aan de grond met zijn Superdrome-machines. Nou, daar weten de beleggers wel een oplossing voor. Een paar weken geleden rekenden ze Fiorina nog even voor hoeveel banen ze moet schrappen. Ze kwamen uit op dertigduizend. Twee maal zoveel als Fiorina zelf in gedachte heeft. Beleggersvolkje Maar Fiorina trekt zich vooralsnog weinig aan van het beleggersvolkje. Ze luistert niet naar ongevraagde adviezen. En, luisteren de financieel analisten eigenlijk wel naar haar? Het lijkt er niet erg op. Terwijl de beleggers paniekerig naar kostenreducties zoeken, negeren ze Fiorina’s strategische visie, want die heeft weinig met pc’s en servers van doen. Die gaat over het winnen van marktaandeel in kennisintensieve diensten, met een veel hogere toegevoegde waarde dan hardware. HP/Compaq zou, mede door het aangaan van allianties met Intel, SAP, Oracle en Microsoft, meer moeten gaan lijken op de ‘gezamenlijke vijand’ IBM. Dat bedrijf transformeerde zichzelf met groot succes van ‘ijzerwinkel’ tot aanbieder van zakelijk strategische oplossingen. IBM verkoopt geen servers, maar e-business-concepten. Geen databasemanagementsystemen maar klantrelatiebeheer. Geen applicaties, maar integratie van bedrijfsprocessen. Dat in het kielzog van die advisering vaak ook nog wat software, de nodige hardware en wellicht ook en een paar outsourcing-deals worden ‘weggezet’, dat spreekt vanzelf. Het is niet de hardware waarmee je je als leverancier onderscheidt. Wie zich op hardware concentreert, levert zich uit aan de onvoorspelbare en moorddadige prijsmechanismen van de markt. IBM weet dat en Fiorina ook. Ze rekent op 10 procent groei in professionele diensten, tegen 8 procent in de levering van service center computers. Dat tweede percentage is zonder twijfel alleen haalbaar in het kielzog van het eerste. Maar dat is een strategie die tijd en durf nodig heeft. IBM had er tien jaar voor nodig. Maar tijd en durf zijn bepaald geen zaken waarvoor je in de eerste plaats op de beurs terecht kunt, zo ondervindt HP. Het negativisme van de financiële wereld betekent een tegenslag voor Fiorina. „Ik heb beide directies gezegd dat de markt de smoor in zou hebben over deze overeenkomst. Maar ik denk dat we de gevolgen van de verassing hebben onderschat”, zo gaf ze vorige week toe tegenover journalisten. Vinger De beleggers reageren als een hond die de richting gewezen wordt: ze kijken naar de vinger in plaats van in de aangewezen richting. Maar die kortzichtigheid zal hen er niet van weerhouden hun eigen gelijk te creëren. De voorgenomen samensmelting van de twee bedrijven kunnen ze waarschijnlijk niet meer tegengaan. Maar met hun cynisme zullen ze Fiorina – zo ze al niet haar vertrek bewerkstelligen – toch zeker zodanig van haar geloofwaardigheid beroven dat van haar oorspronkelijk plan wel nooit iets terecht zal komen. Hooggekwalificeerde werknemers, die de kennis van het bedrijf belichamen, zullen het voorbeeld van aandeelhouders volgen: ze zullen weglopen, naar bedrijven als IBM en Accenture. Met als gevolg dat van 1 + 1 uiteindelijk niet veel meer dan één ‘dozenschuiver’ over zal blijven.