Brutaal solliciteren

Iedereen kent de verhalen wel: vliegtuigpassagiers nemen naast elkaar plaats als volslagen vreemden, en stappen uit als werkgever en werknemer. Toeval kan een geweldig sollicitatiemedium zijn. Maar wie wil er nou wachten op zo’n gelukkig toeval? Je kunt je eigen toekomst beter op een brutale, onconventionele manier naar je hand zetten. Zoals Erik de Vries deed, in de donkere jaren tachtig: banen waren schaars. Hij liet in de foto-automaat op het station pasfotootjes maken waarop hij heel boos keek. "Ik heb mij toen met een brutale brief gemeld bij tien uit de Gouden Gids geplukte reclamebureaus. Die brief begon met: "Reclamejongens opgelet! Deze stugge jongeman zonder contactuele eigenschappen maar met een vlijmscherpe pen is de standaardsollicitatie beu.’ Ik kreeg vijf reacties. Twee maanden later was ik bij een van de bureaus aan het werk als junior copywriter." Oké, zullen velen zeggen: in de reclamebranche. Daar lééf je van originaliteit. Maar creativiteit en initiatief kunnen ook in andere sectoren enorm in je voordeel werken. Ontstijg de stapel grijze cv’s die op het bureau van iedere P&O-er ligt te verstoffen. Dat is vooralsnog behoorlijk eenvoudig. Léon van Adrichem stapte op 1 september 2005 over van SNT naar Arvato Serices, onderdeel van het Duitse media-concern Bertelsmann. "Ik was directeur techniek en innovatie bij SNT", vertelt hij. "Toen dat werd overgenomen door KPN was voor mij de uitdaging daar weg. Het was het moment om naar een andere baan uit te kijken. Binnen de automatisering zijn volop spannende ontwikkelingen gaande, zoals VoIP. Ik ben daar redelijk in gespecialiseerd, en zocht in eerste instantie een werkomgeving waarin ik dat kwijt kon." Van Adrichem ging zich oriënteren op de arbeidsmarkt, niet vanuit de vraag ‘waar is er een plek voor mij’, maar vanuit de vraag ‘waar wil ik werken?’. Zijn zoektocht leidde tot een shortlist van vijf potentiële werkgevers. "Bedrijven kwamen op mijn shortlist terecht als ze kenmerken hadden als groei, vernieuwing, VoIP en een Europees werkterrein. De visie op strategie en architectuur van het bedrijf moest bij de mijne passen. Ik wilde mijn technologische bagage kwijt kunnen. Daarnaast wilde ik mij verbreden en niet hetzelfde gaan doen als in mijn oude baan, de directe concurrenten van SNT vielen daarom bijvoorbeeld af." Van Adrichem opende vervolgens de onderhandelingen met een telefoontje naar de vijf bedrijven. Zonder dat hij overigens een persoonlijk contact had binnen die bedrijven: ‘cold calls’ dus, om in marketingtermen te spreken. Het resultaat was boven verwachting. "Van de vijf wilden er drie met me in gesprek, zonder dat er een concrete vacature was. Binnen twee maanden had ik een andere baan." Zoek originaliteit Huub van Zwieten, directeur van Talent First, is één van de auteurs van ‘Een onweerstaanbaar CV’. Hij staat helemaal achter een brutale aanpak. "Mensen conformeren zich aan bepaalde conventies zonder dat die waar of zelfs waardevol zijn", vat Van Zwieten het kernachtig samen. "Onze visie is: zoek de originaliteit." Waar het ‘oldschool’-solliciteren vooral gaat over ‘niet opvallen in negatieve zin’ - in je brief vooral niet al te informeel zijn, niet te vlot of niet te stijf gekleed naar het gesprek gaan - vindt Van Zwieten juist dat je vooral wél moet opvallen. "Ga onderzoeken hoe je afwijkt van de norm, en maak daar gebruik van. Blijf dichtbij jezelf. Wat vind jij leuk? Als je het leuk vindt om je opvallend te kleden, en een mogelijke werkgever haakt daarop af, dan heb je jezelf een dienst bewezen. Niemand is erbij gebaat als jij in de verkeerde baan terecht komt of bij een werkgever die niet bij je past. Als je een baan krijgt waarin je het alleen redt door je steeds maar aan te passen, door ‘slaafsheid’, dan zul je het daar op de lange termijn niet uithouden. Je zult uit moeten blinken om te zorgen dat jij niet de eerste bent die sneuvelt bij een reorganisatie." Origineel solliciteren gaat niet zomaar: hoe ben je origineel zonder ‘gemaakt’ te zijn? Het begint met inzicht in jezelf: in je karakter, je kwaliteiten, je passies. "Het moet kloppen, het moet authentiek zijn: op gladde verkooppraatjes zit niemand te wachten", aldus Van Zwieten. Er is dus geen standaardadvies voor een originele sollicatie. Ben je precies en heel erg gefocust op kwaliteit, dan zal je sollicitatie er totaal anders uitzien dan wanneer je houdt van een ‘jolige’ sfeer bij je werkgever. Een onweerstaanbare sollicitatie is gebouwd op inzicht in jezelf, en de meest authentieke manier om je te presenteren. Een derde element is het vinden van een werkgever die bij je past. Maar hoe doe je dat? "Wat is jouw verhaal, jouw profiel, jouw cultuur?", zegt Van Zwieten. "Vertel dat aan zoveel mogelijk mensen. Als je bezig bent met je passie en daar helemaal voor gaat, dat uitstraalt en erover communiceert dat ga je ook mensen ontmoeten die jouw passie delen. Als IT-er heb je te maken met kennisinhoudelijke zaken en het type bedrijf waar je wilt werken. Voor de keuze van dat laatste heb je een goed inzicht nodig in je persoonlijkheid, je toekomstdromen. Op basis daarvan kun je gaan zoeken, de inhoud van het werk is vaak redelijk uitwisselbaar." Secretaresse fuik "Denk vooraf goed na hoe je het proces aan wilt vliegen", adviseert Van Adrichem. "Bij mij was dat: bellen, een e-mail sturen, nabellen en aan tafel. Zorg dat je zelf goed inzicht hebt in wat je wel en niet wilt. Geef vervolgens veel aandacht aan je presentatie, je cv, publicaties, referenties. Doe iets om op te vallen. En gebruik je netwerk indien mogelijk, in mijn omgeving hoor ik dat dat ook goed werkt." Van Adrichem kijkt tevreden terug op het traject: "Ik heb op deze manier het headhunterskanaal overgeslagen", zegt Van Adrichem. "De reactie’s waren ook overwegend positief. Uiteraard kom je eerst in de fuik van secretaresse’s terecht, maar als je wat geduld hebt krijg je de directie uiteindelijk wel te spreken. Die vinden het dan meestal wel een interessante manier van zoeken. Het straalt een zekere brutaliteit uit, een pro-actieve houding. Dergelijk initiatief stellen ze wel op prijs. Ik kan me overigens wel voorstellen dat niet iedereen ervan gediend is: de twee bedrijven die niet op mijn initiatief ingingen misschien niet." "We hebben voor ons boek onderzoek gedaan onder P&O-ers, we hebben hen onder meer gevraagd hoe ze staan tegenover ‘afwijkende sollicitaties’", zegt Van Zwieten. "Het meerendeel gaf aan originele solliciaties een verademing te vinden. Laatst stond ik nog voor een zaal met 150 mensen. Toen ik vroeg wie er kleur in zijn cv gebruikte staken er drie hun hand op. Ongeveer vijf voegden een fotootje bij. Terwijl er nu zoveel mogelijkheden zijn!" Op www.talentfirst.nl kun je ‘tien tips voor een onweerstaanbaar cv’ aanvragen De omgekeerde wereld Ook andersom is originaliteit geboden. Werkgevers willen immers ook de beste vis in de vijver vangen. De Adviseurs- en opleiders van CIBIT opende de site ‘www.deomgekeerdewereld.nl’ waar het bedrijf als werkgever solliciteert bij potentiële werknemers. Met een vragenlijst kun je testen of CIBIT als werkgever bij je past, en vervolgens kun je in een live sessie je wellicht aanstaande werkgever het hemd van het lijf vragen.