Cybercriminelen steeds professioneler

De in Novorossiysk geboren Rus studeerde af aan het Institute of Cryptography, Telecommunications & Computer Science en werkt al sinds 1989 aan virussen. Sinds 1997 is hij mede oprichter van Kaspersky Lab, een onderneming met vijfhonderd werknemers en kantoren over de hele wereld, waaronder Nederland. Het is het enige bedrijf dat virusdefinities elk uur bijwerkt, een tempo dat volgens Kaspersky nog verder omhoog gaat. "Het aantal meldingen van virussen gaat steeds verder omhoog, dus we moeten snel zijn." Toch constateert Kaspersky een aantal opmerkelijke trends. Waar virussen vroeger vooral overlast moesten veroorzaken, hebben ze nu met name een financieel oogmerk. Trojans worden bijvoorbeeld steeds vaker verspreid om inlogcodes voor online bankieren af te vangen. Kaspersky: "Het ligt in dezelfde orde als phishing en Nigeriaanse oplichtersbrieven." Maar, zegt Kaspersky, gebruikers worden wel steeds voorzichtiger. "We weten dat omdat de tactieken van de oplichters veranderen." Gebruikers worden tegenwoordig zonder dat ze het door hebben omgeleid naar goedgelijkende nepsites, ook als ze een geldige URL intikken. Maar daar houdt het niet mee op. Kaspersky: "We hebben mails gezien met Word documenten, die nadrukkelijk stellen dat het geen phishing betreft. Zo’n document moet je dan met al je gegevens uitprinten en faxen. Of gebruikers krijgen ongevraagd een cd-rom software voor online bankieren toegestuurd, waarna al je gegevens worden vastgelegd." Kaspersky moet toegeven dat hij soms bewondering kan opbrengen voor de inventiviteit van de oplichters. "We hebben trojans aangetroffen van slechts 5 kilobyte in omvang, die niettemin gegevens van vijftig verschillende bronnen wisten te vergaren." Volgens Kaspersky worden de virussen en trojans dan ook steeds effectiever. Grote virusuitbraken komen tegenwoordig nauwelijks meer voor, de schrijvers van de trojans hebben aan 3000 tot 5000 geïnfecteerde pc’s voldoende. Ook worden steeds vaker technieken ingezet om de virussen voor virusbestrijders te verbergen of onzichtbaar te maken. Daarnaast worden de virusprogramma’s geblokkeerd, zodat ze niet meer updaten. Eugene Kaspersky verwacht dat criminelen de komende jaren hun aandacht zullen verleggen van pc’s naar mobiele telefoons. "Smartphones zijn pc’s zonder muis. Tegenwoordig kan je met je mobiel elektronisch bankieren, daarmee worden smartphones erg interessant voor criminelen. Het idee dat je je volledig kunt beschermen tegen dit soort is dan ook een illusie, want de grenzen worden steeds weer verlegd. Het is een oorlog tussen de virusschrijvers en de virusbestrijders." Ook onder de virusbestrijders zijn allerlei ontwikkelingen gaande. Zo heeft sinds kort ook Microsoft zich op deze markt gestort. "We verwachten er niet veel van", vertelt Kaspersky. "In de markt voor eindgebruikers heeft Symantec een marktaandeel van vijftig procent, Microsoft zal ongetwijfeld marktaandeel wegsnoepen, maar wij blijven ons toch op de zakelijke markt richten.