De ondergang van L&H: Ofwel hoe de Vlaamse Icarus ten val kwam

De ellende bij L&H was nog niet goed en wel losgebarsten of branchegenoten en concurrenten Philips, IBM en AT&T bezonnen zich over het aanvetten van hun posities in de spraakmarkt. De aanslepende malaise bij het thans failliete L&H is dan ook allerminst tekenend voor de spraakindustrie in zijn geheel. Die maakt opgeld als nooit tevoren. De gelijkenis tussen L&H en Baan dringt zich op. Ook Baan hield niet stand op het moment dat concurrent SAP juist de wind in de zeilen had. Baan had zich uit de Veluwse periferie omhoog weten te werken met een naar Nederlandse begrippen opmerkelijke bravoure. De religieuze levensovertuiging van de broertjes Baan, de maatschappelijke visibiliteit van het bedrijf dankzij het monstercontract met Boeing en de snelle groei door overnames, maakten van Baan een sexy bedrijf voor Nederlandse investeerders. Baan groeide in een periode van euforie. Maar het gebrek aan transparantie, het kluwen van netwerkende en elkaar supporterende bedrijven rond epicentrum Baan bleek fataal. Icarus kwam ten langen leste ten val. De investeerders hebben het geweten. De deconfiture van het volksaandeel Baan vormde slechts de voorbode voor het debacle rond WOL (‘Weer een Onsje Lichter’) en de verloren eenmansstrijd van Maurice de Hond. Meer nog dan in Nederland stelt men zich in Vlaanderen de vraag of de lage landen wel mee kunnen met de Nieuwe Economie. De belofte dat softwaremakers overal ter wereld kunnen opereren om in het Amerikaanse Walhalla vaste voet aan de grond te krijgen, blijkt voor Baan slechts een zeer tijdelijk karakter gehad te hebben. Aan de oorsprong daarvan ligt niet het vermeende gebrek aan kwaliteit van de software zelf, maar een manifest onvermogen van de softwaremakers om hun bedrijf op de Amerikaanse leest te schoeien. Baan had zijn eigen spelregels, waar de Amerikanen geen pap van lusten. Ook Jo Lernout en Pol Hauspie kunnen voorgesteld worden als aberrante polderboeren die hun Ieper uit de Vlaamse klei omhoog wilden trekken. Hun ambities waren steiler, hun populariteit was zo mogelijk nog groter en hun val ging veel dieper dan die van Baan. Het vierspan dat van L&H een volksaandeel maakte, bracht ten slotte twee maanden in de cel door. De gebroeders Baan hebben slechts hun privé-straaljager moeten verkopen. Het was ook voor de goed ingevoerde journalist op den duur niet goed mogelijk om duidelijk uit te leggen wat het verschil was tussen L&H (het bedrijf), Flanders Language Valley (de campus), FLV Fund (het investeringsvehikel), het S.AI.L Trust (een stichting die de campus beheerde) en de Language Development Companies (franchisebedrijven). Het werd er niet beter op toen Jo Lernout en Pol Hauspie hun eigen L&H Investment Company oprichtten met het oogmerk de markt verder te versnellen. De naïeve gulzigheid van de ondernemers heeft geenszins bijgedragen tot de professionalisering van hun bedrijf. De euforie rond het sterk presterende aandeel verdoezelde alleen maar hun bestuurlijk amateurisme dat nog verder werd uitgehold door het nepotisme van een grote schare bewonderaars. De fraude bracht de finale doodssteek. De ondergang trekt diepe voren door een streek die nooit eerder een bedrijf van enig formaat had in de wereld van de informatie- en communicatietechnologie. De vraag is of voor dergelijk bedrijf ooit nog plaats is. De Vlaamse Vlerick Management School, waar ook Jo Lernout en Pol Hauspie bijscholingstudies volgden, werd niet eerder opgericht dan in 1953. Dat zegt genoeg. In Vlaanderen is corporate governance een schertsvertoning. Jo Lernout en Pol Hauspie hebben, net als de gebroeders Baan, de kans verbruid het ondernemen zelf tot de volwassenheid te brengen. Vlaanderen kan nu gaan nadenken over de oprichting van een monument ter nagedachtenis van de onbekende belegger. Luc Van Peteghem is samen met René De Witte en Luc Van Aelst coauteur van het boek ‘De L&H Files’ dat dit najaar bij uitgeverij Lannoo verschijnt. Bijdragen in de rubriek Opinie staan los van de redactionele opvattingen van AG. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen te redigeren en in te korten. Bijdragen voor de rubriek kunnen worden gestuurd aan: ag@wkths.nl onder vermelding van ‘opinie’.