Dell-offensief ‘open’ servers oogst scepsis

Het bedrijf haalt nu zo’n 20 procent van zijn omzet – 32 miljard dollar in 2001 – uit dat deel van de markt, tegen 9 procent drie jaar eerder. “Binnen vijf tot tien jaar willen we 50 procent van de omzet uit non-client-producten halen”, zegt president en chief operating officer (COO) Kevin Rollins. Voor wat betreft kleinere servers op basis van Intel-processors heeft Dell al een sterke positie, aldus marktonderzoeker IDC. In de Verenigde Staten onttroonde Dell dankzij een marktaandeel van 28,3 procent vorig jaar Compaq (26,5 procent), met ver daarachter IBM (9,7 procent) en Hewlett-Packard (5,5 procent). In Europa is de achterstand van Dell (15,4 procent) op Compaq (35,3 procent) vooralsnog groot. IBM scoorde hier 15,7 procent en HP 13,2 procent. Industriestandaarden Dell gelooft heilig in ‘industriestandaarden’, wat in de praktijk vooral slaat op ‘de facto’ standaarden die zijn gevestigd door de bijna-monopolisten Intel en Microsoft. “Waar anderen zich tegen standaarden verzetten, omhelzen wij ze juist”, betoogt Rollins. Een door Dell betaald onderzoek van IDC moet aantonen dat binnen twee jaar de meeste barrières voor standaard-computers – Intel-servers met Microsoft Windows of eventueel Linux – in rekencentra geslecht zullen zijn. Die mening is althans 70 procent van de 340 door IDC ondervraagde IT-managers in de VS, Europa en Azië toegedaan. Systemen met leveranciergebonden Risc-processors en besturingssystemen, waaronder met name allerlei vormen van Unix, zouden op de terugtocht zijn. Adrian O’Connell, analist bij onderzoeksbureau Gartner Dataquest, betwijfelt of de ontwikkelingen zo snel zullen gaan. “De algemene trend gaat zeker in de richting van standaardisering en servers worden een massaproduct. Dat speelt Dell als meest efficiënte fabrikant in de kaart. Maar over twee jaar hoeft er nog niet zo veel veranderd te zijn. In het middensegment en de bovenkant van de markt blijft grote behoefte aan Risc/Unix-systemen.” Het dotcom-tijdperk heeft volgens O’Connell zelfs geleid tot hernieuwde interesse in mainframes vanwege de noodzaak van beschikbaarheid en schaalbaarheid. “Het doorsnee Intel/Windows- of Linux-systeem heeft domweg nog niet de functionaliteit om traditionele systemen te vervangen. Nu niet, en over twee jaar evenmin. Ook de fabrikanten van mainframes en Unix-leveranciers blijven hun producten evolueren, voegen lagen van functionaliteit toe waarmee ze Intel, Microsoft en Linux op afstand houden.” Modulair Het offensief van Dell op de zogeheten enterprise-markt is goeddeels gebaseerd op het ‘Wintel’-platform. Zo komt het bedrijf met ‘blade servers’, modulaire systemen waarbij een complete server met processor, geheugen, harde schijf en I/O-functionaliteit op een insteekkaart is aangebracht. Voordelen van de blade-technologie zijn het kleinere ruimtebeslag, energieverbruik, bekabeling en de gedeelde resources. Volgens Dell is zo een kostenbesparing tot 50 procent vergeleken met traditionele servers haalbaar. In een standaardrek van 19 inch breed passen maximaal 84 blades ofwel 168 processors. Op termijn wil Dell in zijn blade servers ook Intel-chips met een lagere bedrijfsspanning toepassen zodat nog hogere dichtheden mogelijk zijn, tot ruim vijfhonderd processors in een ‘rack’. Concurrenten als Compaq, Hewlett-Packard en IBM hebben eind 2001 of begin dit jaar al blade servers op de markt gebracht. Dat Dell pas in het derde kwartaal zijn eerste blade servers kan leveren, is volgens O’Connell van Gartner geen groot struikelblok. “De belangrijkste doelgroepen zijn service providers, telecombedrijven en grote ondernemingen. Juist die marktsegmenten hebben het buitengewoon moeilijk, in een markt die als geheel toch al zwak is. Herstel zal volgens ons pas vanaf het eind van dit jaar optreden.” Voorlopig alleen op de tekentafel doen zogeheten ‘brick servers’ hun intrede. Net zo flexibel als blade servers, belooft Dell, maar met de kracht van traditionele enterprise servers. De klant zal de gewenste hoeveelheid processors, opslag, geheugen en I/O exact zelf kunnen bepalen door toevoeging van ‘bouwstenen’. Voor communicatie met andere servers en opslagsystemen is (naast Fibre Channel en Ethernet) in samenwerking met Microsoft gekozen voor Infiniband, een technologie die nog twaalf tot achttien maanden op zich laat wachten. De beoogde toepassingen van brick servers liggen op het gebied van databases, CRM en ERP. Daadwerkelijk te koop zijn deze krachtpatsers pas in 2003. Gartner-analist O’Connell beaamt dat het opsplitsen van servers in modulaire componenten grote mogelijkheden biedt. “Maar alweer denk ik dat Dell tamelijk optimistisch is over het tempo. Ze willen zich baseren op Infiniband, een technologie waarover de laatste tijd enige scepsis is ontstaan vanwege de performance bij schaalvergroting. De vraag is of de bandbreedte echt voldoende zal zijn om diverse computers efficiënt met elkaar te laten communiceren. Er moet op dat punt nog veel werk worden verzet.” Volgens O’Connell is Dell ook met brick servers zeker geen pionier. “IBM heeft een soortgelijke benadering met zijn op de Summit-chipset gebaseerde xSeries 440 server, al kun je die met minder recht een brick server noemen dan bijvoorbeeld de Origin-server van SGI. Het toevoegen van Intel Xeon MP-processors met vier tegelijk, zoals bij de xSeries 440, is echter wel een goede manier om een systeem uit te bouwen.” Frank van der Wal, IBM’s brand manager voor Intel-servers, is niet onder de indruk van Dells plannen voor brick servers. “Die hebben wij in oktober 2001 al aangekondigd. De eerste producten zijn eind vorig jaar geleverd en de tweede generatie is nu op komst. In de xSeries 440 kun je beginnen met een kast met een of twee processors en die uitbreiden tot vier. Heb je nog meer CPU-kracht of geheugen nodig, dan kun je nog drie van zulke boxen koppelen tot maximaal zestien processors. Vrij uniek is dat je ook twaalf extra PCI-slots kunt toevoegen.” Voorkant Blade servers zijn een heel ander concept, meent Van der Wal. Ze vinden veeleer een plaats aan de voorkant van de infrastructuur, waar zich in een internetbedrijf de applicatieservers en firewalls bevinden. “Als je twintig applicaties ‘host’, zou je zeker bij Microsoft-besturingssystemen liefst ook twintig servers neerzetten, maar dat kost veel ruimte. Dan komen blades om de hoek kijken. Wij hebben net als Dell aangekondigd in het derde kwartaal met onze blade-technologie te komen, maar dan veel meer toegespitst op beheer, kabelmanagement, beschikbaarheid, ‘hot add-on’ functionaliteit en dergelijke.” Martin Jurgens, brand manager voor de eSeries (niet-Intel servers) bij IBM Nederland, vindt overigens dat zijn bedrijf allang ‘een halve slag is gedraaid’ richting open standaarden. “Dat geldt voor alle servers, of het nu mainframes zijn, Intel-servers, Unix-servers of de AS/400. Uitgangspunt was bijvoorbeeld dat ze allemaal Linux moeten draaien en met XML en Java overweg kunnen. Er is nog maar weinig geslotenheid te ontdekken in een server van IBM.” Niet aangesproken Kees van Amersvoort, verantwoordelijk voor de marketing van enterprise servers bij Hewlett- Packard Nederland, voelt zich niet aangesproken door de kritiek van Dell op proprietary-producten. “Onze openheid gaat nog veel verder dan die van Dell. De opzet is dat we zowel de IA-32-technologie van Intel als onze eigen PA-Risc-processors ondersteunen. Op termijn zullen we ook Itanium- blades uitbrengen. Verder gaan we drie besturingssystemen ondersteunen: Windows 2000, Linux en HP-UX.” Van Amersvoort ziet de blade servers van Dell als een interimproduct. “Het concept zoals zij dat nu uitbrengen zou voor ons een stap terug zijn. Ze bieden een puur Intel-chassis van drie units hoog waar zes tweeweg-servers in kunnen. Wij hebben een chassis van dertien rack-units waarbij de klant kan kiezen uit drie soorten CPU’s, een- of tweeweg blades, verschillende opslag- en netwerktechnologieën die je naar believen kunt combineren.” Met een weidse kreet noemt HP deze architectuur het Solution Ecosysteem. Overigens is een deel van de producten in HP’s roadmap voor blade servers nog niet leverbaar. Alleen de 32-bits Intel processor-blades zijn daadwerkelijk te koop, PA-Risc volgt in de zomer. “Op dit moment hebben we testsystemen met HP-UX uitstaan”, aldus Van Amersvoort. Blades met de tweede generatie Itanium (codenaam McKinley) zijn pas in 2003 leverbaar. HP’s fusiepartner Compaq levert nu zo’n drie maanden blade servers, vertelt Sander Thönissen. Hij is business manager voor de Proliant-productlijn in Nederland. Compaq richt zich net als Dell volledig op Intel-processors. Toch zijn er ook verschillen. “Onze route is wat anders dan van Dell. Wij zijn begonnen met ‘low voltage’-processoren. Daarvan passen er vijftig in een rek. In mei brengen we blades met twee CPU’s op de markt en in het najaar komen we met blades voor vier processors.” Dells plannen voor brick servers zijn nog te vaag om commentaar op te kunnen leveren, aldus de Compaq-zegsman. Wel zegt Thönissen dat het idee van bouwstenen ook bij Compaq speelt. “Of vanuit de klant behoefte bestaat aan brick servers is de vraag. Wij hebben nu al heel veel, eigenlijk zelfs té veel, servermodellen. In de praktijk zijn er nu geen behoeften bij klanten waarin het huidige productaanbod niet kan voorzien”, meent Thönissen. De Poweredge 1655MC is de eerste ‘blade server’ van Dell. Hij kan in een behuizing van drie standaardeenheden (3U) maximaal zes ‘blades’ herbergen. Elke serverkaart bevat een of twee Pentium III-processors van 1,26 GHz, twee SCSI-schijven, geïntegreerde 1 gigabit-netwerkkaarten en maximaal 2 GB geheugen.