FNV Bondgenoten luidt noodklok over IT-offshoring

FNV-bestuurder Carla Kiburg vreest dat veel hooggeschoolde arbeid verdwijnt uit ons land. "In eerste instantie gaat het vooral om laaggeschoold ICT-werk, maar ik verwacht dat dit zich snel uit gaat breiden naar werk dat een hoger opleidingsniveau vereist. Op die manier wordt Nederland nooit een kennisland", voorspelt de vakbondsbestuurder. Zij verwacht dat zaken als softwareontwikkeling, websitedesign, het maken van games en animaties en GIS- en callcenterwerkzaamheden steeds vaker in lagelonenlanden zullen worden uitgevoerd. "Ik maak mij zorgen over wat er overblijft voor Nederlandse ICT’ers. Veel bedrijven roepen dat er hoogwaardig werk voor terugkomt, maar ik betwijfel dat. Het werk dat er zogenaamd voor terugkomt, kan net zo goed en vaak ook goedkoper worden gedaan in Azië of Oost-Europa. Die regio’s beschikken over een groot arbeidspotentieel dat vaak hoger opgeleid is dan wij hier in Nederland." Kiburg vindt dat de overheid en het bedrijfsleven de snelheid en de gevolgen van de offshoringtrend onderschatten. "Het innovatieplatform leunt achterover en roept steeds dat het allemaal zo’n vaart niet loopt. Dat geldt ook voor het bedrijfsleven en de brancheverenigingen. Maar we worden momenteel links en rechts ingehaald." Tegenhouden van offshoring is volgens haar niet haalbaar. "Dus zullen we met z’n allen goed in kaart moeten brengen wat er op dit gebied gebeurd, aan welke ICT-specialisten in Nederland behoefte blijft en hoe het onderwijssysteem door deze ontwikkelingen moet worden aangepast. Daar is op dit moment nog veel te weinig over bekend." Op aandringen van de vakbond zoekt de Raad voor Werk en Inkomen de gevolgen van offshoring voor ‘Nederland Kennisland’. Verder heeft TNO Arbeid ingestemd met een onderzoek naar de effecten van het verplaatsen van ICT-werkzaamheden naar lagelonenlanden voor zowel werkgevers als werknemers. FNV Bondgenoten wil met de werkgevers afspraken maken over de randvoorwaarden voor uitbesteding van werk naar andere continenten. De bond werkt samen in UNI Europa, de internationale vakorganisatie in de dienstensectoren, ‘om van elkaar te leren hoe het beste om te gaan met deze ingrijpende ontwikkeling’. "In de eerste plaats moeten de gevolgen voor de eigen medewerkers van een bedrijf opgevangen worden en dat mag best wat geld kosten", zegt Kiburg. Een onderneming besteedt ICT-werk volgens haar alleen uit om kosten te besparen. "De werkgever heeft dan de verantwoordelijkheid om te zorgen voor vervangende werkgelegenheid, omscholing en een financieel vangnet." Bovendien vindt zij dat offshorende ondernemingen ook een verantwoordelijkheid hebben voor de werknemers ver weg. "Wij stellen eisen aan het bedrijf dat het werk gaat uitvoeren. Het gaat dan om het recht van vereniging voor de werknemers, het recht van onderhandeling over arbeidsvoorwaarden, goede werkomstandigheden en beloning die in koopkracht gelijkwaardig is aan hier." Volgens Kiburg gaat het daarbij om ketenaansprakelijkheid. "Dus ook als werk in India verder wordt uitbesteed zouden de bovenstaande eisen moeten gelden." Om dat te bewaken wil FNV samenwerken met zusterbonden ter plaatse. "Wij zijn nauw betrokken geweest bij het opzetten van vakorganisaties in India. Dat begint nu een beetje van de grond te komen."