Glasvezel komt in handen van bewonerscoöperaties

Kees Rovers, deelnemer in BGR, dat in de directie oud-toppers van KPN, Philips en de Rabobank herbergt, verwacht dat nog dit jaar de spa de grond in gaat. “We praten met projectontwikkelaars, woningbouwverenigingen en verenigingen van eigenaren en alle partijen zijn geïnteresseerd. Met een vereniging van huiseigenaren zijn we vrijwel rond, daarbij gaat het om vierhonderd woningen. Met een woningcoöperatie zijn we gereed voor een experiment met vijfhonderd woningen. Eind 2002 moeten enkele duizenden woningen zijn aangesloten. Over vijf jaar mikken we op veertigduizend huizen. Als de laatste studies zijn afgerond, willen we het model ook in andere plaatsen invoeren.” Projectontwikkelaar Het model van BGR, dat als werktitel ‘Close the Gap’ meekreeg, komt er samengevat op neer dat een projectontwikkelaar in een nieuwbouwproject – of een woningbouw- of eigenarenvereniging in bestaande wijken – een glasvezelnet aanlegt en dat vervolgens overdraagt aan kleinschalige coöperaties van bewoners: in BGR-jargon een ‘coöperatieve telecomvereniging’. De bewoners worden eigenaar van de glasvezels en een nog op te richten bedrijf draagt de kosten van servers en aansluitingen op de backbone. Deze BV zorgt ook voor de overeenkomsten met de dienstverleners. De lastenverdeling is ruwweg fifty-fifty. Een opslag op de kosten voor die diensten zorgen voor de inkomsten van de BV: “volledig transparant”, volgens Rovers. De kritiek dat dit een makkelijke manier is om een glasvezelnet te exploiteren en een groot deel van de investeringen af te wentelen op de gebruikers, klopt niet volgens Rovers. “In het model kunnen de coöperaties eenzijdig de samenwerking opzeggen als de BV niet goed functioneert. Bovendien gaan we ervan uit dat na verloop van tijd de rol van het bedrijf wordt overgenomen door bijvoorbeeld een non-profit samenwerkingsverband vanuit de coöperaties.” Volgens Rovers hebben diverse content-providers en dienstverleners, waaronder KPN, laten weten dat ze eventueel bereid zijn hun diensten via dit model aan te bieden. Grote bank Een ‘grote bank’ heeft met de mannen van BGR een speciaal team gezet op de mogelijke financieringsmodellen, volgens Rovers. “Dat is vrijwel afgerond. De coöperatie financiert de aankoop van het netwerk met een gewone bancaire lening, waarbij het netwerk als onderpand dient. De precieze kosten zijn nog niet bekend, omdat we bijvoorbeeld de waarde van een netwerk nog moeten definiëren en de duur van de afschrijving nog moeten vaststellen.” Bij een afschrijving over tien jaar komen de kosten per jaar per woning volgens Rovers op ongeveer 200 gulden. De deelnemers in de coöperatie zijn bovendien beperkt aansprakelijk in geval van in gebreke blijven. BGR gaat ervan uit dat ‘Close the Gap’ op prijs kan concurreren met de grote marktpartijen. Directeur Henjo Groenewegen van Bredband Benelux zet vraagtekens bij de bedragen die BGR noemt. “Die 2000 gulden investering per woning is alleen reëel bij grootschalige projecten. Maar ik hoop dat het ze lukt. Er zijn zes miljoen woningen, dat kunnen we niet alleen aan.” Almere Bijna Kenniswijk-stad Almere heeft soortgelijke plannen, zo blijkt uit de reactie van Frank Halsema, ICT-coördinator bij de gemeente Almere. Halsema wil nog niet veel kwijt over de plannen die zijn gebaseerd op onderzoek van Stratix. “We hebben het business-model bijna afgerond. Daarbij wordt de first mile, zoals wij de glasvezel naar de voordeur liever noemen, eigendom van de verenigde bewoners. Het beheer komt bij een ‘netschap’.” In Almere gaat het onder andere om tienduizend woningen in Almere Poort. PvdA-kamerlid Rik Hindriks is gelukkig met de nieuwe initiatieven. “Voorwaarde is een vrije toegang voor diensten. Als de coöperaties er in slagen om de commerciële dienstverleners te interesseren, hoeft de overheid alleen te zorgen voor passende wetgeving en vergunningen. Het coöperatiemodel heeft er indertijd ook voor gezorgd dat de kabelsystemen van de grond kwamen.”