GPL-discussie iPhoneraakt kern virale werking
De kans is echter groot dat Cisco Systems, eiser in de Amerikaanse merkenrechtelijke procedure tegen Apple, zelf gedaagd wordt over de iPhone, en wel door de Free Software Foundation die over nakoming van de General Public License (GPL) waakt. Er gaan steeds meer stemmen op die beweren dat Linksys niet in overeenstemming heeft gehandeld met de strakke en deels complexe regels van de GPL; de meeste toegepaste open-sourcelicentie voor computerprogrammas nu het besturingssysteem Linux onder deze juridische voorwaarden wordt aangeboden.
Wat is het geval? De producent van datacommunicatie-apparatuur die enkele jaren geleden door Cisco Systems werd overgenomen, brengt onder het merk iPhone allerlei producten op de markt. Sommige mobiele telefoons zijn geschikt voor zowel telefoneren via de bestaande draadloze netwerken als via Internet (VoIP) en beschikbaar in een Windows CE- en een Linux-versie. Omdat Linux GPL-code betreft, heeft dat bepaalde, dwingdrechtelijke gevolgen voor iedere licentienemer.
Incentieregiem
De GPL kent namelijk een zogenoemde virale werking: afhankelijk van de technische wijze van verbinden van GPL-code met softwarecode waarop een ander icentieregiem van toepassing is, kunnen ook de gekoppelde programma’s onder de reikwijdte van de GPL vallen. Wie als licentienemer van GPL-code de al dan niet gewijzigde software doorlevert, bijvoorbeeld in product zoals een telefoon, MP3-speler of router, is verplicht tevens de broncode van de software ter beschikking te stellen, aldus schrijven de in Amerika bedachte licentievoorwaarden voor.
Deze problematiek speelt bij Linksys. Grofweg zijn er drie manieren van het verbinden van twee computerprogrammas: copy & pasting, linking en, wat wel wordt genoemd via pipes. De eerste twee modus operandi leiden bij GPL-softwarecode tot de omstandigheid dat de totale code GPL-software wordt. Alleen door middel van het koppelen van nieuwe software met GPL-code via pipes, dus met voldoende afstand tusssen de programmas, wordt de nieuwe software niet beïnvloed voor de GPL.
Dat is dus voor iedere ondernemer en softwareontwikkelaar van groot belang, want het kan immers zijn dat uit oogpunt van het terugverdienen van kosten gemaakt voor research & development of het vertrouwelijk houden van technische know-how, openbaarmaking van softwarecode bedrijfseconomisch niet wenselijk is. Bovendien mag voor een computerprogramma dat onder de GPL wordt geleverd, geen gebruiksvergoedig worden verlangd.
In Duitsland oordeelde de rechter in 2004 waarschijnlijk voor het eerst ter wereld over de GPL. Dat was in een conflict tussen een gebruiker en een hightech-bedrijf, dat door de rechter verplicht werd de broncode voor licentienemers ter beschikking te stellen. Naar Duits recht zijn licenties voor open-sourcesoftware te beschouwen als een overeenkomst, nader beschouwd als algemene voorwaarden, waardoor de licentienemer extra rechtsbescherming verkrijgt ten opzichte van de gebruiker van deze voorwaarden (doorgaans de leverancier).
Daarentegen ziet men in de Verenigde Staten licenties vopor open-sourcesoftware nogal eens uitsluitend als licentie, waardoor het contractenrecht – denk aan de regels voor de totstandkoming van een overeenkomst, wanprestatie en aansprakelijkheid - buiten beschouwing blijven.
Attentiepunten
- Volgens de juridische doctrine in Nederland is een licentie voor open-sourcesoftware zoals de GPL een contract en bovendien algemene voorwaarden.
- Deze juridische status alsook de inhoud van de waarschijnlijk meer dan 200 open-sourcelicentievormen staan commercialisatie van de code niet in de weg.
- Wel moeten entrepeneurs rond open-sourcesoftware zich aan de voorwaarden van de licenties houden en zich bewust zijn van de bedrijfseconomische aspecten ervan.
- Voor open-sourcesoftware mag er geen vergoeding voor gebruik worden gevraagd. Verder moet bij de GPL in geval van distributie van de softwarecode, de (gewijzigde) broncode beschikbaar worden gesteld aan licentienemers.
- Of de aan GPL-code gekoppelde programmas ook onder de (virale) werking van deze licentie vallen, hangt van de technische wijze van verbinden af. Het is zeer belangrijk dit te onderzoeken.