Het opvallendste nieuws in 2012 volgens Rolf Zaal

Aan de andere kant staan de 'zich ontwikkelende economieën'; zoals Rusland, China en de Arabische wereld. Zij zien internet als een zodanig belangrijke economische en sociale infrastructuur, dat de inrichting en het beheer ervan onderdeel behoort te zijn van hun vanzelfsprekende recht op nationale zelfbepaling.

Dat laatste zou het beste handen en voeten kunnen krijgen door het beheer van internet in schuiven bij dat van de telefonienetten, die als sinds jaar en dag worden bestierd door nationale organisaties die - onder de vlag van de Verenigde Naties - in de ITU samenwerken. Na veel onderhandelen, afblazen en aanpassen werd op de valreep een compromis in stemming gebracht. En niet aangenomen. 89 landen stemden voor. Maar de VS, Canada, Australië en het Verenigd Koninkrijk wilden niets weten van meer invloed van de ITU. Een stuk of vijftig landen, waaronder Nederland, wil er eerst nog eens goed over nadenken.

Verdachte motieven

Geen slecht idee, want zoals wel vaker in de internationale politiek is ook hier niets wat het lijkt te zijn. De belangrijkste en luidruchtigste voorvechters van een gezamenlijk beheer onder de vlag van de VN zijn stuk voor stuk regimes die dag in dag doende zijn met het knevelen van opposities, die zich met name via internet organiseren. Het is op z'n zachts gezegd verdacht dat juist deze regimes zich nu opwerpen als voorstanders van een meer decentraal beheer van datzelfde internet. (Overigens; het gedoe rond het omstreden ACTA-verdrag en de bewaarplicht telecommunicatiegegevens laat zien dat het niet alleen de ondemocratisch geleide staten zijn die internet als het hen zo uitkomt trachten te breidelen.)

Maar centraal beheer door de Icann, aan de andere kant, is en blijft een anachronisme. Historisch gegroeid en niet anders te rechtvaardigen dan met het wel uitermate zwakke argument dat ze het tot dusverre goed hebben gedaan (waarop overigens ook nog wel het nodige valt af te dingen). Intrigerend is ook de vraag wat er gebeurt als het compromis zodanig wordt bijgesteld dat de landen die nu nog twijfelen er uiteindelijk toch mee instemmen, maar de VS c.s hun huidige machtspositie weigeren op te geven. Koppelen we de Icann dan af?

Burgerlijk ongehoorzaam

Hoe dan ook; internet is groot geworden dankzij z'n technisch inherent decentrale en open structuur. Laten we hopen dat die structuur voldoende handvatten biedt en blijft bieden om burgerlijk ongehoorzaam te zijn zowel lokale overheden als 'Icann's - waar en wanneer het nodig blijkt - te omzeilen. Dat is primair een verantwoordelijkheid van it-professionals.

PS
Nog een kijk-tip voor wie geïnteresseerd is in de kwetsbare wisselwerking tussen internet en oppositie in China. De filmdocumentaire Ai WeiWei: Never sorry