Java begint aan tweede jeugd
Schwartz had genoeg om tevreden over te zijn. Java is bezig met een indrukwekkende opmars in groeimarkten als de mobiele telefoon en webdiensten. En hoewel JavaOne zich traditioneel concentreert op de taal zelf en vernieuwingen daarin, werd de beurs dit jaar overschaduwd door marketingnieuws. Het belangrijkste nieuwtje was wel de aankondiging dat Sun een overeenkomst heeft gesloten met zowel HP als Dell voor de ondersteuning van de programmeertaal. De twee fabrikanten zullen voortaan Java installeren op hun pc’s en laptops. De overeenkomst is van levensbelang voor Sun en een gevoelige klap voor Microsoft. De maker van Windows is dit voorjaar namelijk gestopt met de ondersteuning van Java, en heeft inmiddels met C# (Csharp) een alternatieve programmeertaal geïntroduceerd. De deal met HP en Dell garandeert dat computers in de toekomst commando’s in Java begrijpen. Minder spectaculair, maar evengoed belangrijk, was de aankondiging op de maandag voor het begin van de beurs dat Intel de taal zal ondersteunen in zijn Xscaleprocessors. Deze chips worden gebruikt in mobiele telefoons en PDA’s. De deals met Intel, HP en Dell zijn des te opmerkelijk omdat het hier directe concurrenten van Sun Microsystems betreft. Toegegeven, de ondernemingen bestrijden elkaar bij de verkoop van hardware, niet bij software als Java. Maar in het verleden hebben de kemphanen zich zelf nooit aan dit verschil gestoord. Java is populair omdat het de distributie van software via netwerken als internet mogelijk maakt. Vanuit het principe ‘write once, run anywhere’ zorgt het ervoor dat een programma op elke telefoon, pc of server werkt. Daarvoor moet het apparaat zijn voorzien van een ‘Java Runtime Environment’, software die de Javacommando’s omzet in opdrachten die de telefoon of computer begrijpt. Voor de consument is Java vooral zichtbaar op websites, in de vorm van spelletjes en bijvoorbeeld ‘tickers’, balken waarop het laatste nieuws of de beurskoersen voorbijtrekken. Daarnaast is de programmeertaal populair bij diensten die beltonen en logo’s voor de mobiele telefoon verkopen, en is het de belangrijkste technologie voor smartcards, van toegangspasjes tot SIMkaarten. Tot slot werken alle aanbieders van web services met Java, met uitzondering van Microsoft. Sun concentreerde zich met Java altijd op deze web services. Die markt staat immers dicht bij de kernactiviteit van de onderneming, de verkoop van servers. De serverfabrikant zal altijd volhouden dat Javaapplicaties het beste werken op Sunservers. Dat is extra belangrijk omdat er nauwelijks geld verdiend wordt aan de programmeertaal. De winsten op de verkoop van hardware subsidiëren de verliezen van de softwaredivisie. Door alle aandacht voor web services, verloor Sun de mobiele toepassingen uit het oog. "Alle content voor mobiele telefoons maakt inmiddels gebruik van Java", vertelt salesmanager Monte Grubb van 4thpass. Het bedrijf verkoopt een server waarmee belbedrijven informatie als beltonen, logo’s en spelletjes naar hun klanten kunnen versturen. Wat Grubb al langer uit eigen ervaring weet, was voor Sun Microsystems groot nieuws: "Ik hoorde dit voorjaar tot mijn grote verassing dat er inmiddels al 100 miljoen Javatelefoons in omloop zijn", vertelde softwaremanager Schwartz op JavaOne. Het succes kwam zelfs zo onverwachts dat Sun zich begin juni genoodzaakt zag een speciale spelletjesdivisie op te richten. Het succes van Java op de mobiele telefoon is een gevolg van de opkomst van nieuwe datadiensten op de telefoontjes. In hun zoektocht naar nieuwe inkomstenstromen, hebben telecombedrijven als KPN en Vodafone hun oog laten vallen op spelletjes en informatiediensten. Vooral de games, waarbij de consument eenmalig betaalt voor het downloaden van de software, blijken erg populair. De populariteit van Java op de mobiele telefoon heeft belangrijke consequenties. Wie straks bedrijfstoepassingen via de telefoon toegankelijk wil maken denk aan het interne adresboek of informatie uit de eigen catalogus zal met Java gaan werken. En om het een beetje overzichtelijk te houden, kiezen die bedrijven ook voor hun web services alvast voor datzelfde Java. En daarom sluiten HP en Dell juist nu een overeenkomst met Sun, om te voorkomen dat hun pc’s straks niet meer overweg kunnen met de nieuwe standaard. Voor Sun Microsystems is de populariteit bij mobiele en de extra steun voor professionele diensten alleen maar goed nieuws. En het past bovendien naadloos in de strategie om de steun voor de taal verder uit te bouwen. Die steun moet gehaald worden door het aantal ontwikkelaars de komende twee jaar fors te laten groeien. De huidige 3 miljoen moet over twee jaar zijn toegenomen tot 10 miljoen, zo maakte Sun tijdens JavaOne bekend. "Wij van Sun kunnen de markt alleen sturen door de technologie te ontwikkelen", vertelt Richard Green, als vicepresident verantwoordelijk voor de ontwikkelaars. "Het zijn vervolgens de ontwikkelaars die nieuwe markten en kansen creëren. Wij kunnen ook niet voorspellen hoe de toekomst eruitziet." Sun hoopt de groei van het aantal ontwikkelaars te bereiken door het ontwikkelen zelf eenvoudiger te maken. Java wordt nu nog vooral gebruikt om complexe problemen op te lossen. "Maar er zijn niet nog 7 miljoen geavanceerde ontwikkelaars op de wereld", vertelt Green. "We gaan ons daarom richten op de ontwikkelaars binnen bedrijven." De taal moet aantrekkelijk worden voor programmeurs die eenvoudige bedrijfsapplicaties ontwerpen of verschillende systemen integreren. Die toepassingen zitten relatief eenvoudig in elkaar. Maar omdat het niveau van de programmeurs lager is dan bij de huidige Javagebruikers, zit de taal te ingewikkeld in elkaar. Daarom heeft Sun niet alleen enkele vereenvoudigingen in de taal zelf doorgevoerd, maar op JavaOne werd bovendien het programma Rave gepresenteerd. Met deze software kan de ontwikkelaar Javaapplicaties bouwen zonder dat hij kennis hoeft te hebben van de taal zelf, zoals een gebruiker van een HTMLeditor voor het bouwen van webpagina’s ook nauwelijks kennis hoeft te hebben van HTML. Het programma gaat daarmee de concurrentie aan met Visual Basic van Microsoft. Op JavaOne werd Rave voor het eerst publiekelijk gedemonstreerd. Met enkele muisklikken bouwde een ontwikkelaar een toepassing die werknemers in staat stelt om via een browser te zien welke vliegtickets en hotels er voor ze geboekt zijn. De dienst haalt de gegevens met behulp van web services uit een database. Voor veelvoorkomende opdrachten, zoals het opzoeken van informatie in de database, is Rave reeds voorzien van kantenklare programmaregels. De reistoepassing vereiste geen handmatig programmeerwerk. Testversies van Rave zullen tegen de herfst beschikbaar komen, de uiteindelijke introductie staat voor begin 2004 gepland. Met de groei van het aantal ontwikkelaars hoopt Sun het aanbod van Java verder te stimuleren. Om die ontwikkelaars over de streep te trekken, begint het bedrijf bovendien een marketingcampagne onder consumenten. "Consumenten vragen naar het logo van Dolby op een stereo omdat ze het associëren met kwaliteit. Zo vragen zij ook naar Java, omdat ze weten dat een Java apparaat meer toepassingen biedt dan die van de concurrentie", vertelde Jonathan Schwartz. De softwaremanager pochte dat nu al 85 procent van de consumenten wereldwijd het merk Java kent. Een wereldwijde marketingcampagne moet het beeld van de taal verder invullen, en bovendien consumenten ertoe zetten bij fabrikanten te vragen naar ondersteuning van de technologie. Hoewel Java het economische klimaat tegen heeft, lijkt het erop dat de taal zich met succes heeft omgevormd van een internetproduct in een praktische toepassing. Het streven om meer ontwikkelaars aan te trekken en de bekendheid bij consumenten te vergroten zijn slechts pogingen van Sun om de groei verder aan te zwengelen. Maar het echte werk is al gedaan door de mobiele telefoon en bedrijfstoepassingen. Want ook Java kan zich slechts laten meevoeren in de marktstroming. Bijsturen kan nog wel, tegen de stroming op peddelen niet.