Meer stressfactoren voor ICT-personeel

Bij 42 procent van de respondenten is de personeelsomvang van hun organisatie het afgelopen jaar afgenomen. Onder ICT-dienstverleners lijkt een afname in omvang het meest voor te komen (53 procent). Tegelijkertijd geeft een overgrote meerderheid aan dat de hoeveelheid werk gelijk is gebleven of is toegenomen (89 procent). "Dat betekent dat er meer werk moet worden verzet door minder mensen", reageert Astrid Gombert, auteur van het onderzoek. Met name IT-medewerkers binnen de overheid- en non-profitorganisaties klagen over de toegenomen hoeveelheid werk; respectievelijk 80 en 85 procent stelt dat die hoeveelheid fors is toegenomen. In de ICT-dienstverlening wordt die toename ‘slechts’ door 50 procent ervaren. Vervolgens hebben de onderzoekers de meningen over ICT-budgetten in kaart gebracht. Een groot deel van de ondervraagde ICT’ers (38 procent) antwoordt dat het budget het afgelopen jaar is afgenomen, dan wel gelijk gebleven (42 procent). Slechts 18 procent stelt dat het budget is toegenomen. Werknemers van ICT-dienstverleners is gevraagd naar de hoeveelheid tijd en moeite die geïnvesteerd wordt in het acquireren van opdrachten. 72 procent stelt dat die tijd en moeite zijn toegenomen en 20 procent denkt dat dat gelijk is gebleven. Slechts een klein aantal denkt dat de tijd en moeite die wordt gestoken in acquisitie is afgenomen. Georganiseerd Ten aanzien van een aantal stressfactoren zijn ICT’ers aanzienlijk minder tevreden dan personen uit andere beroepsgroepen. Meer dan de helft (54 procent) vindt het werk doorgaans niet goed georganiseerd, terwijl het gemiddelde in andere branches op 37 procent ligt. Tweederde van de ondervraagde directeuren vindt overigens dat het werk wel goed georganiseerd is. Gombert: "Opvallend is dat dit percentage steeds lager wordt naarmate medewerkers verder af komen te staan van de directie." Zo geeft maar 38 procent van de beheerders en helpdeskmedewerkers aan dat het werk goed georganiseerd is. Verder stelt 70 procent van de ICT-professionals dat zij vaak belemmerd worden door onverwachte situaties en 65 procent dat zij geregeld gehinderd worden door gebreken in het werk van anderen. Overigens zijn de respondenten zeer tevreden over de onderlinge sfeer en geeft maar een klein deel aan zich vaak te ergeren aan anderen op het werk. Opvallend is dat slechts 48 procent vindt dat hij of zij onder goede dagelijkse leiding werkt. In andere beroepsgroepen is gemiddeld 71 procent tevreden over de leiding. Bovendien denkt 49 procent van de ICT’ers dat de dagelijkse leiding geen goed beeld heeft van hun werk, tegen 30 procent in andere functies. Tijdsdruk Maar liefst 83 procent van de ICT’ers vindt zijn of haar wek geestelijk erg inspannend, tegen 52 procent van de niet-ICT’ers. Eveneens 83 procent zegt geregeld onder tijdsdruk te werken, ten opzichte van 46 procent gemiddeld. Verder vindt 32 procent zijn ICT-baan vaak te vermoeiend en geeft 49 procent aan het eigenlijk rustiger aan te moeten doen. In andere functies zegt 28 procent een stapje terug te moeten doen. Opvallend is dat 54 procent van de ICT’ers meent dat er omstandigheden in het werk zijn die een ongunstige invloed hebben op hun privé-leven (tegen 23 procent gemiddeld). Gombert: "De aanwezigheid van een groot aantal stressbronnen voor ICT’ers betekent dat de werkdruk waarschijnlijk hoger is dan in andere beroepen en dat het risico van spanningsklachten en zelfs een burnout hoger is. De werkgevers moeten heel erg alert zijn op deze risico’s. Wel is het zo dat de stresselementen niet automatisch leiden tot dezelfde stressreacties, omdat mensen niet allemaal even stressgevoelig zijn. Ook bepaalde aspecten in het privé-leven kunnen stressoorzaken versterken of doen afnemen. Dan moet je denken aan nachtrust of relaties." Werkinhoud Over een aantal stresselementen zijn de ondervraagde ICT’ers juist positiever gestemd dan niet-ICT’ers. Met name over de werkinhoud zijn zij doorgaans zeer tevreden. Zo vinden ICT’ers relatief vaak dat hun werk voldoende afwisseling biedt (94 procent tegen 85 procent gemiddeld) en dat zij boeiend werk hebben (93 procent tegen 67 procent gemiddeld) en hebben zij vaker plezier in hun werk (91 procent tegen 87 procent gemiddeld). Van de ICT-directeuren heeft overigens maar 83 procent plezier in zijn werk. 15 procent van de ondervraagde automatiseerders vindt zijn werk te eenvoudig. Dat is veel lager dan in andere functies, waar gemiddeld 25 procent het werk te simpel vindt. Overigens zijn beheerders en helpdeskmedewerkers op dit punt wat negatiever gestemd; een kwart van hen is van mening dat zij onder hun niveau werken. Overwerk Als het gaat om overwerk, maken beheerders, helpdeskmedewerkers en ontwikkelaars de minste extra uren (zie grafiek). De helft van hen geeft aan minder dan vier uur per week over te werken. Voor de Chief Information Officers (CIO’s) en algemeen directeuren ligt dit aanzienlijk hoger. De helft van de ICT-directeuren geeft aan maximaal tien uur per week over te werken, bij de algemeen directeuren werkt de helft tot maximaal vijftien uur per week over. ICT’ers bij de overheid en non-profitorganisaties maken gemiddeld iets minder overuren dan hun collega’s in het bedrijfsleven. Verder hebben de onderzoekers gevraagd waar de ICT’ers zich wel eens zorgen over maken. Het grootste zorgenkindje van de leidinggevenden is de kwaliteit van de IT-ondersteuning. Bijna de helft van hen maakt zich hier wel eens zorgen over. Daarna maken leidinggevenden zich het vaakst zorgen over de systeemstabiliteit (44 procent) en onbegrip bij de directie (41 procent). De leidinggevenden van non-profitorganisaties maken zich vooral zorgen over de veiligheid van hun systeem 56 procent), terwijl leidinggevenden bij ICT-dienstverleners zich meer zorgen maken over de eigen positie op de arbeidsmarkt (48 procent) en of zij op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen (41 procent). Ervaren werkdruk Tot slot is er nog gevraagd naar hoe de werknemers de werkdruk zelf ervaren. Het aantal ICT’ers dat vindt dat de werkdruk het afgelopen jaar is afgenomen is te verwaarlozen (3 procent). 32 procent van de respondenten vindt dat de werkdruk gelijk is gebleven en maar liefst 65 procent vindt dat de werkdruk (sterk) is toegenomen. Met name IT-personeel bij de overheid en non-profitorganisaties ervaart een hogere werkdruk dan in de voorgaande jaren (respectievelijk 73 en 76 procent). Vooral beheerders/helpdeskmedewerkers en CIO’s geven aan dat de werkdruk aanzienlijk is gestegen (71 versus 78 procent). Medewerkers in de ICT-dienstverlening en medewerkers die zich bezighouden met softwareontwikkeling geven relatief minder vaak aan dat de werkdruk is toegenomen (58 procent). Gombert: "De uitkomsten van het onderzoek zijn verontrustend. Als ik leidinggevende in de sector was, zou ik mij ernstig zorgen maken."