Nieuwe belastingregels, nieuwe softwareproblemen

Maart is traditioneel een maand waarin nieuwe versies van programmatuur voor inkomstenbelasting aan een vuurdoop worden onderworpen. Uiteindelijk zullen er ruim 5,6 miljoenen aangiftes moeten worden klaargemaakt. De megatest is dit jaar anders, door de invoering van het nieuwe fiscale stelsel 2001 en de overgang naar de euro. Daarbij komt ook nog dat het nieuwe stelsel meer eisen oplegt aan de aangiftes. Waar een zelf geprint document vroeger wel voldeed, moeten bedrijven belastinggegevens nu volgens bepaalde regels aanleveren: online, als bestand in PDF-formaat (Acrobat) of uitgeprint conform bepaalde regels. Dit alles om het de Belastingdienst zo makkelijk mogelijk te maken. Maar het gevolg is dat veel fiscaal georiënteerde programmatuur moet zijn herschreven. Overgeslagen Voor accountants en belastingconsulenten is het beschikbaar komen van nieuwe software niet altijd een feest. Een accountant vertelt: “Wat dacht u van bijvoorbeeld formulieren die niet correct zijn ingevuld? Sommige aankruisvakjes bleven helemaal leeg. Uit voorzorg controleer ik alles twee keer.” Unit4 Agresso, de leverancier van het product in kwestie (Omegon), erkent de problematiek. “Voor de belastingconsulenten is dit in de praktijk uitermate vervelend”, zegt directeur Herman de Jonge. “De belastingdienst accepteert helaas deze biljetten niet. Het nieuwe fiscale stelsel en de bijbehorende nieuwe biljetten hebben geleid tot een aantal onduidelijkheden die vooral veel onderzoektijd hebben gekost.” De problemen zijn inmiddels met twee ‘patches’ verholpen, maar accountants hebben toch de schrik in de benen zitten. De belastingconsulenten vinden dat ze goed worden geholpen. Softwarefouten kunnen grote financiële gevolgen hebben en worden eigenlijk niet getolereerd. Juliëtte de Voogd van de Belastingdienst grote ondernemingen kan zich dat goed voorstellen: “Dit zal niet direct leiden tot een boete, maar als niet-verplichte rubrieken worden overgeslagen dan blijven aftrekposten buiten beschouwing, waardoor de belastingbetaler wellicht te veel betaalt. Is de rubriek verplicht, dan sturen wij de klant een brief en heeft deze de mogelijkheid de fout te herstellen en dat is weer extra werk voor de consulent.” De Voogd erkent dat de politiek nog in december 2000 besloot een aantal regels te wijzigen, maar wijst er wel op dat de nieuwe belastingwet niet uit de lucht is komen vallen en de hoofdlijn al lang duidelijk was. Als er fouten in de aangiftes komen, dan zal dat niet snel opvallen. Veel van de inhoudelijke verwerking is een standaard procedure. Daarbij gaat zij ervan uit dat een goede accountant alles nog eventjes naloopt voor een formulier naar de belasting gaat. Onderhoudscontract Dat de aangiftes in het nieuwe stelsel de softwarebouwers veel extra werk bezorgt, weet ook adjunct- directeur Marcel van de Sandt van Exact Software. De marktleider van administratieve software voor het MKB moest ook flink in de buidel tasten om software aan te passen. Net als bij Unit4 Agresso zijn nieuwe versies onderdeel van het onderhoudscontract. Van de Sandt vertelt: “Wij testen samen met de Belastingdienst door heel veel test-aangiftes te laten controleren en heel intensieve begeleiding bij een aantal proef-gebruikers.” Daarna komt de software algemeen beschikbaar. Wel moest de helpdesk extra worden bemand, omdat de combinatie van nieuwe software en het nieuwe fiscale stelsel meer vragen oproept. Ook de belastingdienst verwacht in haar callcenters twee miljoen telefoontjes, een stijging met de helft ten opzichte van de aangifte over 2000. Veel van de vragen komen voort uit de complexiteit van het nieuwe belastingformulier. In veel gevallen is er weinig andere keus, dan de belastingdiskette te gebruiken. Maar ook die software laat steken vallen. Zo is het op de diskette niet mogelijk meerdere kapitaalverzekeringen los op te geven. Een handige verdeling van de verzekeringen over box 1 en box 3 kan de applicatie niet verwerken. Een fout die ook op de diskette van Elsevier speelt. Nog een voorbeeld is dat wanneer minder dan 196 euro belasting moet worden betaald, er een aanslag van 0 euro wordt opgelegd. Bij tweeverdieners is het dus zaak inkomsten en aftrekposten slim te verdelen. De accountants wijzen erop dat er geen software is die voor een klant de ideale aangifte kan voorstellen. Het nieuwe fiscale stelsel verandert de software ingrijpend. Hierdoor lijkt het erop dat veel applicaties qua functionaliteit een forse stap achteruit hebben moeten doen. Het heeft jaren gekost om het fiscale stelsel goed in de software te verwerken. Ook nu zal er ook wel de nodige tijd overheen gaan, voordat van functionerende oplossingen de stap naar volwassen oplossingen is gemaakt. Digitale aangifte populair Op vrijdag 22 maart hadden al 1.685.000 particulieren elektronisch aangifte voor de inkomstenbelasting over 2001 gedaan. Dat komt neer op 40 procent van de aangiften die de Belastingdienst dit jaar in totaal verwacht, zo meldt een woordvoerster. Het ziet er dus naar uit dat de 1,8 miljoen elektronische aangiften door particulieren over het fiscale jaar 2000 overtroffen worden. Op dit moment doet nog slechts een kwart van de belastingplichtigen aangifte op papier. Van de elektronische aangiften werden er tot op heden dit jaar 935 duizend per diskette gedaan en 750 duizend kwamen per modem bij Financiën binnen. Belastingplichtigen hebben, tenzij zij uitstel krijgen, nog tot 1 april om hun aangifte op te sturen.