Printerfabrikanten jagen achter fijne details aan

Bij elke afdruktechniek moeten nieuwe wegen worden gevonden om de details op de afdruk zo fijn mogelijk te maken. Dat geldt niet alleen voor monochrome prints maar bovenal voor kleurafdrukken. Xerox gebruikt in zijn laserprinters zogeheten ‘droge inkt’, ook wel aangeduid met de term toner. Wil men met die techniek fijne details kunnen weergeven, dan dienen de tonerdeeltjes erg klein te zijn. “Op zich is dat wel te doen, het wordt alleen erg prijzig als je niet oppast”, zegt Hadi Mahabadi, onderzoeker bij het Xerox Research Center in Canada. Dit centrum is een van de zes plaatsen in de wereld waar Xerox onderzoek doet. “De traditionele manier van tonerfabricage heeft zijn limiet wel bereikt. De toners van vandaag bestaan uit een mengsel van hars, kleurstof en nog wat ingrediënten. Die worden met elkaar versmolten waarna er dunne draadjes van worden getrokken. Die worden verpulverd, zodat heel kleine deeltjes ontstaan”, zegt Mahabadi. De grillige toner-partikeltjes hebben een gemiddelde doorsnede van 7 micron. “Let wel, gemiddeld”, aldus Mahabadi, “het ene fragment is een aantal malen groter dan het andere. Bij grove afdrukken zie je dat niet, bij zeer fijne details speelt het wel een rol. Vandaar dat we een heel nieuwe techniek beproeven, waarbij de tonerdeeltjes niet meer mechanisch worden gemaakt. We laten ze nu op chemische wijze groeien. Het resultaat daarvan is een hele verzameling bolletjes met een doorsnede van 3 tot 5 micron. Daarmee kunnen we zwarte vlakken egaal opvullen, wat een veel beter resultaat oplevert.” Picoliters Producenten van inkjetprinters streven ook naar een hoge resolutie, die ze kunnen bereiken door de druppeltjes inkt die op het papier ‘geschoten’ worden zo klein mogelijk te maken. Hewlett-Packard heeft onder de naam Photoret-IV een systeem bedacht waarmee druppeltjes inkt van niet meer dan 5 picoliter gemaakt worden. Om een enkel beeldpunt op papier te zetten worden 32 van die druppeltjes op een kluitje bij elkaar gezet. Om ervoor te zorgen dat de afdruksnelheid niet lijdt onder de gewenste hoge resolutie, moet een speciale printkop worden ontwikkeld. Dit onderdeel is in staat per seconde maximaal 21 duizend druppeltjes per kleur te produceren. Overigens worden zes kleuren gebruikt om de ‘echte’ kleuren zoveel mogelijk te benaderen. In speciale fotoprinters past HP twee inktcassettes toe, waarbij de ene de grote lijnen neerzet en de tweede zorgt voor invulling van de fijne details en kleurnuances. Nauwlettend De technologische hoogstandjes worden nauwlettend in de gaten gehouden door bijvoorbeeld overheden. Zij zijn als de dood dat de techniek wordt gebruikt om geld na te maken. In de Verenigde Staten is het ontwerp van de aloude dollar voor het eerst sinds 1928 rigoureus aangepast. Naast de hoofdkleur groen past men ook andere tinten toe. Zelfs wordt, net zoals in de eurobiljetten, meekleurende inkt gebruikt. Die effecten kunnen door een gewone printer niet bereikt worden. De Europese bankbiljetten bevatten daarnaast nog hologrammen en watermerken die met een printer al helemaal niet na te maken zijn. Toen de kleurenkopieermachines net in opkomst waren, kregen de producenten ervan geregeld controle van de banken. Dan werd bekeken of het inderdaad niet mogelijk was om bankbiljetten met hun apparatuur te vervalsen. Lukte dat wel, dan kreeg de fabrikant een forse uitbrander. De Nederlandsche Bank wil niets kwijt over de huidige situatie. “Er zitten ‘features’ in de bankbiljetten en meer willen we niet kwijt”, aldus de woordvoerder desgevraagd. Het Bureau of Engraving & Printing, dat de Amerikaanse bankbiljetten maakt, realiseert zich terdege dat de moderne apparatuur steeds beter in staat is falsificaties te produceren. “Wat vroeger alleen in een goed geoutilleerd laboratorium kon, dat kan nu in een normaal kantoor al. Extra features in de biljetten moeten dat voorkomen”, aldus het Bureau. Hoe klein de druppeltjes of tonerdeeltjes ook zijn, ze maken slechts vlakke afdrukken. Vandaar dat de ontwerpers van bankbiljetten reliëfinkt gebruiken die een voelbare afdruk oplevert.