Rabo worstelt met mobiele betalingen
De Jager zocht het afgelopen jaar met zijn team in Europa naar mogelijke partners om een goed mobiel betalingssysteem op te zetten. "Het heeft geen zin tweemaal het wiel uit te vinden. Bovendien willen we natuurlijk een standaard ontwikkelen, zodat je, net als met je pinpas, ook met je mobiele telefoon overal in Europa, en liefst zelfs in de hele wereld, op dezelfde manier kunt betalen." De Rabobank stuitte in Spanje op het veelbelovende Mobipay systeem. De telecomaanbieders sloegen daar de handen ineen en ontwikkelden met een kleine honderd banken dit betaalsysteem. De commerciële dienstverlening ging begin vorig jaar van start. "De business case voor mobiel betalen ligt in Spanje echter eenvoudiger dan hier", stelt De Jager. De Spaanse consument maakt voor grotere bedragen nog veel gebruik van cheques en creditcards. In Nederland vindt daarentegen al 70 procent van de totale transactiewaarde plaats via pinpasbetalingen. Ook in de Scandinavische landen verloopt een invoering van mobiel betalen eenvoudiger. De bevolking treft niet zoals in Nederland, op elke straathoek een bank aan. Alle vormen van elektronisch bankieren vinden daardoor makkelijker ingang. Bovendien zijn de inwoners gewend aan hogere transactiekosten. Het Finse equivalent van een acceptgiro kost bijvoorbeeld 1,20 euro en is in Nederland gratis. De Jager: "Om consumenten te stimuleren nieuwe betaalvormen te gebruiken, hebben de banken in het verleden ook hier geprobeerd de transactiekosten in rekening te brengen. Grote maatschappelijk weerstand stak daar echter een stokje voor." Kinderschoenen Michelle de Lussanet, analiste van marktonderzoeker Forrester, beaamt dat mobiel betalen nog in de kinderschoenen staat. Cijfers over het actuele gebruik leveren nog geen betrouwbaar beeld. Toch ziet zij een ontwikkeling van de vraag in de markt. Recent onderzoek onder consumenten wijst uit dat ruim een kwart van de ondervraagden wel mobiel wil betalen als die mogelijkheid er is. Twee jaar geleden stelde nog slechts eenvijfde zich daarvoor open. Het percentage dat zegt zeker niet met zijn telefoon te betalen, daalde in die periode van 69 naar 57 procent. Vorig najaar becijferde De Lussanet voor 2005 een mobiel transactievolume van 26 miljard euro, ofwel 0,5 procent van de consumentenbestedingen, exclusief grote uitgaven als huizen en auto’s. "Het belang van mobiele betalingen blijft dus vooralsnog gering en ik neig zelfs naar een neerwaartse bijstelling." Tijd voor actie De acceptatie van een nieuwe betaalmethode door een groot publiek duurt zo’n zeven jaar, leert de ervaring met de invoering van de eurocheque, de pinpas en de chipknip. De Jager meent desondanks dat de tijd rijp is voor actie. Anderhalf jaar geleden, toen de Postbank zijn dienst voor mobiel bankieren via WAP opzette, vond de Rabobank de techniek nog ontoereikend. Inmiddels verwerft GPRS als transmissietechnologie voor snel en altijd beschikbaar mobiel dataverkeer, snel een vaste plek bij de GSMabonnees. De toepassingen die daarmee mogelijk worden, zoals het downloaden van ringtones, logo’s, foto’s en allerhande informatiediensten, jagen de vraag naar betaaldiensten op. Nieuwe bronnen De Jager ziet met name behoefte ontstaan bij de entertainmentindustrie. "De inkomsten van de commerciële omroepen staan onder druk. Zij zoeken naar nieuwe bronnen, bijvoorbeeld via de combinatie van interactieve programma’s en mobiele telefoons." Nu gebruiken zij zogeheten premiumSMS, een bericht waar de consument 70 eurocent voor betaalt, of de betaalde 0900telefoondiensten. Het bedrag dat de mediabedrijven daarmee kunnen vragen, is echter beperkt. Bovendien moeten zij een fors percentage aan de telefoonbedrijven afdragen. Daar ziet De Jager goede mogelijkheden voor mobiele banktransacties. Verder heeft hij contact met Noordned, dat in Noordoost Nederland een aantal spoorlijnen van de NS overnam. Noordned wil informatie en ticketdiensten opzetten via de mobiele telefoon om de dienstverlening aan de klanten te optimaliseren. "Dat ticketsysteem willen we ook inzetten voor andere vervoersbedrijven en voor het bestellen van bioscoop en theaterkaartjes", zegt De Jager. Hij zegt mogelijkheden te zien om binnen enkele maanden met een werkend systeem de markt te betreden. Maar dat is als de Rabobank het tempo van de ontwikkeling kan bepalen. Daarom lijkt hem invoering in het tweede kwartaal 2004 reëler. "We moeten natuurlijk een systeem hebben dat op de netwerken van alle telecomaanbieders werkt. Bovendien willen we ervoor waken dat de systemen die verschillende banken gaan gebruiken, op zijn minst wat gebruikersinterface betreft gestandaardiseerd zijn. Het liefst zelfs op Europees niveau, maar dat gaat jaren duren."