Veel meer werk dan we met z’n allen aankunnen
Tonnie van der Horst, voorzitter van de Vereniging Nederlandstalige SAP Gebruikers (VNSG): “De markt voor ervaren SAP’ers is enorm. Er is veel meer werk dan we met z’n allen aankunnen. Alle grote bedrijven hebben vacatures. Dat betekent dat ervaren SAP’ers kunnen kiezen welk werk ze willen doen. Zo zien we bijvoorbeeld de trend dat schoolverlaters eerst enkele jaren werken als SAP-implementatiespecialist en daarna, als ze wat ouder worden en zich willen settelen, aan de slag gaan bij een SAP-gebruiker in de buurt waar ze wonen. Er wordt terecht gezegd dat SAP ook wel staat voor Sicherer ArbeitsPlatz.”
SAP-professionals, en dan met name de consultants, hebben een flitsend imago van grootzakelijke klantenkring en mooie leaseauto’s. Toch lijkt dit vooral het beeld te zijn van de buitenwereld. Ingewijden in de SAP-wereld zeggen dat het beeld op zich wel klopt, maar dat het door de buitenwereld is gecreëerd en een beetje is opgeklopt. Dariusz Pietrzak, Senior SAP Business Consultant bij TMC ERP Professionals: “Consultants van Oracle, JDEdwards en Peoplesoft hebben ook goede banen, maar SAP heeft nu eenmaal het imago.”
Hoewel de financiële beloning niet de reden is waarom de meeste SAP’ers kiezen voor het vak, is het zeker niet vervelend. Riccardo Arnst, Managing Consultant Microsoft Dynamics en vijftien jaar werkzaam geweest als SAP-specialist: “Je kunt goed geld verdienen als SAP-specialist, dat zal ik niet ontkennen. Maar ook al ziet de buitenwereld de SAP-wereld als de wereld van het grote geld, is dat niet waar het de meeste SAP’ers om gaat. Het gaat hen om de inhoud en het werken met mensen. Dat is ook wat voor mij belangrijk was.”
Veel verschillen
Dé SAP’er bestaat natuurlijk helemaal niet. Het spectrum aan SAP-oplossingen is veel te breed om zelfs maar de werkzaamheden van SAP-consultants in een zin samen te vatten. Een SAP-consultant gespecialiseerd in Business Intelligence in gesprek met een SAP-consultant die zich bezighoudt met CRM-oplossingen zouden elkaar weleens helemaal niets te vertellen kunnen hebben. Werkt de een ook nog eens in de logistieke bedrijfskolom en de ander in de bancaire sector, dan is de spraakverwarring waarschijnlijk compleet.
Riccardo Arnst: “Er is niet één type mens dat werkt als SAP’er. Daar is het werk te divers voor: de een zit acht uur per dag aan de knoppen, de ander managet het grote geheel als businessconsultant. Je rol als SAP-consultant verschilt ook van project tot project en kan in elke fase van een project anders zijn. Zo zal ik zelf ook nog aan de slag gaan met ‘customizen’ wanneer dat binnen een project nodig is.”
Onbegrensd
Maar ook al is er niet één SAP’er, er is wel één SAP. Navraag bij SAP-specialisten leert dat het betrouwbare en grootzakelijke imago van SAP wel degelijk meespeelt bij hun keuze voor juist deze software. Gi Caers, Consulting Partner bij ICE Consulting Services: “Toen ik in 1995 koos voor de IT, was ik een van de weinigen. Mijn studiegenoten wilden daar niets mee te maken hebben. Ik had natuurlijk al gehoord over SAP, want ook toen was SAP al een grote speler, naast bijvoorbeeld Baan. In mijn optiek was en is SAP de Mercedes onder de ERP-softwarespecialisten.”
Dariusz Pietrzak begon zijn loopbaan in de ERP-wereld bij een andere ERP-leverancier die lokaal opereert. “Na een aantal jaren was ik toe aan wat anders. Ik was nieuwsgierig naar SAP, omdat het een wereldwijd bedrijf is en bij iedereen bekend is. Ik kende op dat moment geen andere SAP-consultants, maar dat maakte me niet uit.” Pietrzak vindt zijn baan misschien niet de beste ter wereld, maar haalt veel voldoening uit zijn dagelijkse werk. “Ik heb ook met andere software gewerkt en dat was ook goed, maar SAP is nu eenmaal wereldwijd en onbegrensd.”
Logge alleskunner
Hoe leuk en interessant het vak van SAP-specialist dan ook mag zijn, het heeft – uiteraard – ook minder leuke kanten. Zo is bijvoorbeeld de stap van junior consultant naar het echte werk moeilijk en niet alle jonge consultants slagen erin die overstap succesvol te maken. Een andere veelgehoorde tegenvaller is dat SAP-implementaties door de aard van de software nu eenmaal zijn voorbehouden aan grote tot heel grote ondernemingen. Dariusz Pietrzak: “Het feit dat ik uitsluitend binnenkom bij multinationals als Philips, Unilever, Shell en Heineken en niet bij MKB-ondernemingen maakt mijn werk helaas eenzijdig. SAP heeft nu eenmaal een drempel en het is niet voor iedere organisatie geschikt.” Ook Riccardo Arnst, voorheen SAP-consultant en nu gespecialiseerd in Microsoft Dynamics, onderkent deze beperking: “SAP is een heel mooi en krachtig platform, maar kan moeilijker geïmplementeerd worden bij middelgrote organisaties. Het is een beetje een logge alleskunner. Werken met SAP is ook politieker en complexer dan bijvoorbeeld op een Microsoft Dynamics-project. Je moet als SAP-consultant echt kunnen sparren met veel verschillende mensen in verschillende lagen van de organisatie. Overigens kan dat werk natuurlijk ook bij een klein(er) onderdeel van een grote onderneming zijn, dus je loopt niet altijd rond te midden van duizenden mensen.”
Veel SAP-consultants ervaren daarnaast de tijdelijke betrokkenheid bij bedrijven niet altijd als bevredigend. Pietrzak: “Of je nu drie of dertig maanden aan een project werkt, als je weggaat is het vaak niet afgerond en dat is niet altijd leuk.”
Techniek bijzaak
Voor veel SAP-consultants ligt de uitdaging niet in de techniek, maar in de relatie die zij opbouwen met klanten. Gi Caers: “De techniek is eigenlijk maar bijzaak. De technische ontwikkeling in SAP dendert voort en ik waag me al niet eens meer aan de allernieuwste updates. Voor mij is de ervaring die ik opbouw het belangrijkst en hoe ik met mijn kennis en ervaring klanten kan helpen.”
Dariusz Pietrzak beaamt dat inhoudelijke kennis van SAP niet het belangrijkste is: “Kennis van en ervaring in de branche waarin je werkt is tien keer belangrijker. Verstand van zaken is nu eenmaal wat anders dan knoppen bedienen. Het draait in mijn werk uiteindelijk allemaal om de relatie die je met een bedrijf opbouwt en om de kennis die je hebt van de bedrijfscultuur, de bedrijfsprocessen en van de branche waarin je klant actief is.”
Het vak van SAP-consultant is vaak heel zelfstandig en lijkt wel op het bestaan van een zelfstandig ondernemer. Dariusz Pietrzak was na twintig jaar in consultancy toe aan meer zelfstandigheid en switchte begin 2007 van LogicaCMG naar een kleinere werkgever: “Bij de TMC Group ben ik een soort freelancer of ondernemer, maar toch nog onderdeel van een grotere organisatie. Ik heb veel vrijheid in het omgaan met klanten en invloed op de manier waarop ik mijn werk doe. Voor deze zelfstandige baan moet het ondernemerschap je wel in het bloed zitten, maar ik ervaar mijn huidige positie als zeer luxe en comfortabel.”
Voor Gi Caers is de verschuiving van werkzaamheden van het opzetten van projecten naar het begeleiden van het beheer van SAP-implementaties een van de nieuwe uitdagingen in zijn werk: “Vaak is een project succesvol, maar dan begint het eigenlijk pas. Het mag natuurlijk niet zo zijn dat na een implementatie de stekker eruit gaat, maar dat gebeurt helaas wel eens. En een implementatie moet ook op de lange duur voor een bedrijf een succes zijn. Als er tien SAP-consultants nodig zijn om een systeem in de lucht te houden, is er iets mis. Voor jonge consultants is beheer niet zo aantrekkelijk, maar voor mij is het juist heel leerzaam en een inspiratiebron voor nieuwe projecten.”
Aantrekkingskracht
SAP-specialisten zijn niet altijd even trouw aan hun werkgever, maar ervaren SAP’ers verlaten de branche als geheel niet zo snel. Gi Caers is 39 en ziet zichzelf de komende tien jaar dit werk nog wel doen: “SAP biedt steeds weer nieuwe dingen en ik raak niet uitgeleerd, zeker nu ik werk in het SAP Business Intelligence-gebied. Ook de vele overnames die SAP heeft gedaan, bijvoorbeeld die van Business Objects, zorgen voor nieuwe technieken en nieuwe mogelijkheden.” Ook Dariusz Pietrzak verwacht dit werk voorlopig te blijven doen: “Ik bouw nog steeds nieuwe expertise op als logistiek consultant, dat is mijn kernspecialisme, maar ik ben ook met masterdatamanagement bezig. Daarvoor heb ik recent de SAP MDM-module afgerond. Maar misschien dat ik ooit nog wat anders ga doen. Van huis uit ben ik econoom en wellicht dat ik mijn geluk nog eens buiten de IT ga beproeven.”
Zelfs Riccardo Arnst die SAP heeft ingeruild voor Microsoft blijft lovend: “Het vak van SAP-consultant vind ik nog steeds prachtig en ik sluit niet uit dat ik in de toekomst nog eens een SAP-klus doe. Ik heb bij heel veel bedrijven een kijkje in de keuken kunnen nemen en hoe meer ervaring ik had, hoe beter ik die bedrijven een stapje verder heb kunnen helpen.”
Van der Horst van de VNSG beaamt de blijvende aantrekkingskracht van SAP: “SAP’ers zijn trots op de omgeving waar ze mee werken. De kwaliteit van de software is verhoudingsgewijs zeer hoog en blijft SAP’ers uitdagen.”Imagoprobleem