Veelgeroemd XBRL is (nog) geen wondermiddel
Met XBRL kunnen bedrijven hun financieel gerelateerde gegevens op een gestandaardiseerde wijze doorgeven aan officiële instanties. XBRL (eXtensible Business Reporting Language) zorgt ervoor dat de ene softwareapplicatie onder de doorgestuurde financiële gegevens precies hetzelfde verstaat als de andere. XBRL is overigens alleen een (op XML gebaseerd) raamwerk; de Nederlandse XBRL-taxonomie is daarbovenop nodig voor de beschrijving van de uit te wisselen gegevenselementen en hun betekenis en onderlinge relaties.
De taxonomie, die begin dit jaar is ingevoerd, voorziet in eerste instantie in gegevensuitwisseling met Belastingdienst, Kamer van Koophandel en CBS. De beide bedrijvenkoepels willen met de ondertekening van het convenant ‘een krachtig signaal’ afgeven aan alle ondernemers om de aangereikte lastenverlichting te omarmen. Maar of de beloofde lastenverlichting daadwerkelijk behaald wordt is nog maar de vraag. Onderzoeker Gerard Bottemanne van GBNED concludeerde in januari uit een rondvraag bij leveranciers van boekhoudpakketten dat die software nog nauwelijks was aangepast aan XBRL-rapportage en -aangifte. IB-winstaangifte bij de Belastingdienst was met geen van de veertien onder de loep genomen pakketten mogelijk.
“En echt schot zit daar nog niet in”, zegt Bottemanne nu. “Omdat er steeds meer convenantpartners komen denken leveranciers wel ‘daar moet ik wat mee’. Ze zijn ook best in staat die XBRL-taxonomie gewoon in de software in te bouwen, maar negen van de tien leveranciers stoppen daar.” Het ‘met één knop je aangifte vanuit het boekhoudpakket doen naar Belastingdienst, KvK en CBS’, zoals de overheid beloofde in een vorig jaar verspreide folder, is daarmee nog verre van realiteit.
Bottemanne signaleert dat enkele partijen de rol van XBRL-portal op zich nemen om in de integrale koppeling met Belastingdienst, KvK en CBS te voorzien, zoals Bedrijvenweb, Pinkweb, CreAim en Reeleezee. Die zorgen vervolgens voor de koppeling met de Overheids Transactiepoort (OTP). Een mooie oplossing, vindt Bottemanne, “maar ik zie geen lastenverlichting. Op het moment dat een kleine ondernemer zelf zijn aangifte doet, is de administratieve last alleen maar zwaarder geworden. De doelgroep ‘1 tot 5’ wordt gewoon vergeten.”
Een bijkomend probleem is, dat zowel het Nationaal Taxonomie Project (NTP) van XBRL-Nederland als GBO.Overheid een eigen OTP-koppelvlak hebben ontwikkeld. Bedrijvenweb, één van de vier genoemde portals, liep onlangs tegen de ontstane spraakverwarring aan en beklaagde zich daar over in een persbericht.
Voorzitter Jan Pasmooij van XBRL Nederland meldt dat er inmiddels met GBO.overheid afspraken zijn gemaakt over de integratie van beide OTP-kanalen in de loop van dit jaar. Hij zegt erg blij te zijn met de ondertekening van het NTP-convenant door MKB Nederland en VNO-NCW. “Die waren in het begin nogal sceptisch.” Nu zal XBRL langzamerhand zijn beslag moeten krijgen. “Belangrijk is nu dat de leveranciers hun pakketten XBRL-enabled maken.” Hij vestigt ook zijn hoop op betrokkenheid van de banken.
Niet ieder land is overigens zo ingenomen met XBRL. De Financial Services Authority (FSA), die in Engeland de controle uitoefent op financiële dienstverleners, heeft in november besloten XBRL te negeren omdat het alleen maar extra kosten met zich mee zou brengen.