Voor het eerst samen aan tafel

In de praktijk mankeert het aan die afstemming nogal eens. Van der Waal noemt als voorbeeld de wens van sociale diensten om bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer te kunnen nagaan of klanten zich niet al te luxueus verplaatsen: "De gemeente Groningen had voor het Noordelijk Platform Fraudebestrijding RDW-gegevens geregeld en kreeg periodiek een cd-rom. Toen andere gemeenten daar achter kwamen, wilden ze meedoen. Zo dreigde een parallel circuit te ontstaan." Hij doelt op het Bureau Keteninformatisering Werk en Inkomen (BKWI) dat regelt dat sociale diensten, CWI en UWV bij elkaar gegegevens kunnen inzien. En het Inlichtingenbureau (IB) maakt een samenloopapplicatie om GSD-gegevens met bestanden van onder meer Belastingdienst en Informatie Beheer Groep te vergelijken. Van der Waal: "En dan ontstaat toch nog zo’n Gronings initiatief. Niemand voelt zich verantwoordelijk. Daar springt het CP-ICT op in. Wij brengen de vraagkant bij gemeenten in beeld en geven prioriteiten aan. Intussen is er contact tussen Groningen en het BKWI." Een ander knelpunt speelde rond gerechtsdeurwaarders. Die mogen bij sociale diensten navragen of iemand er klant is. "Dat gebeurt met standaardbrieven. Voor sociale diensten inkomende post, dus zo’n brief wordt ingeboekt. Dan typt iemand de naam in het systeem, vindt de persoon al dan niet en stuurt het antwoord naar de deurwaarder. Grote gemeenten hebben daar een fulltime kracht voor. Maar zoiets gaat elektronisch veel makkelijker. Dat was ooit wel geopperd, maar het werd pas een agendapunt nadat we onder gemeenten wensen hadden geïnventariseerd. Toen zaten voor het eerst alle partijen aan tafel. Nu krijgen deurwaarders een IB-aansluiting. Ze tikken het sofinummer in en krijgen ja of nee." Visitekaartje Bij de centrale overheid heeft het CP-ICT inmiddels ook zijn visitekaartje afgegeven. Zowel bij gemeenten als instanties als het UWV klinkt regelmatig de klacht dat ‘Den Haag’ hen voor onmogelijke opgaven stelt. Wetgeving wordt vaak pas op het laatste moment definitief, waardoor er voor implementatie in ICT-systemen nauwelijks tijd is. CP-ICT heeft impactanalyses gemaakt of gaat ze maken van een aantal wetten, waaronder de Wet Walvis (uniformering van het loonbegrip in het sociaal-fiscaal domein). Leveranciers zitten daarbij aan tafel. Of het helpt? Ja en nee. "We merken dat Den Haag zich bewuster is geworden van de gevolgen van nieuwe wet- en regelgeving voor gemeenten," zegt Van der Waal, die echter ook verhaalt van een eind november aangekondigde wijziging van de Wet Kinderopvang, die 1 januari zou ingaan. Gemeenten moesten ineens een statistische rapportage ophoesten. "Wij hebben geadviseerd dat niet te doen en leveranciers dus geen opdrachten te geven. En dat gemeld aan Den Haag. Dan zie je dat het zin heeft dat gemeenten een vuist maken. Anderhalve week later werd het ingetrokken." De impact van ‘Walvis’ noemt Van der Waal ‘giga’. Onlangs werd bekend dat UWV de nieuwe arbeidsongeschiktheidswet niet tijdig ingevoerd krijgt. UWV wil de Polisadministratie (dienstverbanden en uitkeringsrelaties) volgens planning 1 januari 2006 af hebben, maar Van der Waal heeft zijn twijfels. "Ik heb daarover wel eens zorg uitgesproken. Die heb ik nog steeds. Als het lukt, denk ik dat dat vooral is dankzij druk van de Belastingdienst, die voor de inning van premie moet zorgen." Enorme operatie Een ander punt van zorg is het nieuwe primaire processensysteem Sonar, dat Ordina, IBM en Siebel bouwen voor CWI. Recent is met de steden Harderwijk en Ermelo de digitale doorgifte van CWI-intakegegevens en het terugzenden van ontvangstbevestigingen beproefd. "Sonar is zo groot, dat het niet verbaast dat al tweemaal vertraging is opgetreden. Wat wij een ‘pilot’ noemen is voor CWI een enorme operatie. Het heeft zich heel wat op de hals gehaald: invoering van een nieuw systeem en tegelijk gegevensuitwisseling. Het liep, maar de verdere uitrol moet nu toch enkele maanden worden uitgesteld. Wij hebben op de rem getrapt. BKWI wilde nog wat gemeenten erbij, maar het moet niet te hard gaan. Harderwijk en Ermelo hebben beide een Centricsysteem. Dat moest worden aangepast om intakes-op-afstand de applicatie in te krijgen. CWI Harderwijk omvat ook gemeenten met het oude NTS-systeem van PinkRoccade, dat men niet meer aanpast. Die gemeenten moeten over naar het nieuwe Civision Welzijn, ofwel een andere leverancier kiezen. Laat ze dat eerst doen, terwijl CWI met andere gemeenten doorgaat." De overnameperikelen van PinkRoccade veroorzaken volgens Van der Waal onrust. "Gaat het naar Getronics? Wat betekent dat dan voor ons? Getronics is een maatwerkleverancier, wat betekent dat voor de standaardpakketten van Pink? Als gemeenten overstappen naar Civision, trekt dan Getronics straks niet de stekker eruit? Je ziet gemeenten elkaar opzoeken en scenario’s doorspreken. Wat kan er gaan gebeuren?" Aarzeling om Pinks strategische keuze voor SAP te omarmen speelt daar nog tussendoor. Voor de uitwisseling met Sonar bepleit Van der Waal primaire uitrol naar Centricgemeenten. Er zijn vijf ‘proeftuinen’ gepland en wat hem betreft gaat na Harderwijk en Ermelo, Groningen als grote Centricklant in een pilot. Dan enkele Pinkgemeenten, vervolgens klanten van groeiende nieuwkomer Planconsult en tenslotte de drie zelfbouwers, Amsterdam, Den Haag en Leiden. Gemeenten hebben te maken met regionale CWI-vestigingen. Zoals de 467 gemeenten aan de kant van CP-ICT niet altijd op één lijn zitten, vertonen de 131 CWI-kantoren ook verschillen. Van der Waal noemt de verhouding ‘wisselend’. "We maken ons wat zorgen over de uitrol. Het moet wel goed matchen." CP-ICT, nu 3,5 fte, krijgt voor de uitrol een aparte projectcoördinator. De Sonar-implementatie staat gepland tot eind 2006. Dan wordt ook een evaluatie van vier jaar SUWI (Samenwerking Uitvoering Werk en Inkomen) gemaakt. Het lijkt Van der Waal daarom logisch als CP-ICT, dat eind 2005 zou stoppen, er een jaar bij krijgt. Er is genoeg te doen. Voor de SUWI-evaluatie heeft hij al een punt: "Er is geen ketenregisseur. Het ministerie van SZW spreekt UWV, CWI en sociale diensten individueel aan op het succes van de samenwerking. Alsof dat een aparte verantwoordelijkheid is. De roep om regie is groot." Van der Waal pleit ook voor regie op het gebied van de ‘Gemeenschappelijke Beheerorganisatie’. Daar wordt inmiddels van alles over geroepen. "GBO dreigt een toverwoord te worden. Zonder dat duidelijk is wat het precies wordt, wil iedereen er allerlei dingen onderbrengen. Straks krijg je wat Egem overkwam. Het duurde een jaar voordat het er was en iedereen ventileerde maar verwachtingen, die Egem nooit kon waarmaken. Het heeft er last van dat het de teleurstelling daarover moet zien weg te nemen." Meer coördinatiepunten Ooit werd het CP-ICT een sectorale Egem genoemd. Daarop volgde meteen de vraag of het niet overbodig was omdat Egem die taken wel kon doen. Van der Waal pleit juist voor meer coördinatiepunten. "Egem heeft een paraplufunctie en houdt zich breed bezig met zaken als koppelvlakken en architecturen. Coördinatie per sector is iets anders. Ik zie Egem nog geen impactanalyse van de Wet Werk en Inkomen kunstenaars maken. Per kolom een coördinatiepunt om voor die specifieke doelgroep dingen voor elkaar te krijgen, lijkt me een zinvolle aanvulling." Als voorbeeld noemt hij de sectoren middelen, vastgoed en publiekszaken. In dat laatste domein opereren NVVB (Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken), met een sectie voor hoofden publiekszaken, en DOP (Directeuren Overleg Publiekszaken). "Het zijn min of meer elkaars tegenpolen. Dat is jammer. Versnippering doet de zaak geen goed." Van der Waal ziet in een reeks sectorale aanspreekpunten dubbel voordeel voor Egem: "Het geeft ze direct toegang tot de kolommen en bezorgt ze misschien ook wat imagoverbetering."