VU vindt Pacs te beperkt
Aan het VU Medisch Centrum (voorheen: Academisch Ziekenhuis van de Vrije Universiteit) heeft men een sinds 1996 een eigen oplossing gebouwd, op basis van Metaphase. Sinds vier jaar heeft men 80 procent van alle digitale beelden online. Metaphase is een product uit de manufacturingindustrie, in de medische sector tot dusver ongebruikt. Metaphase wordt veelal ingezet bij procesgerichte integratie en Product Data Management (PDM), zoals in vliegtuig- of automobielindustrie, van prototyping tot CAD/CAM en voorraadbeheer. Daarbij fungeert Metaphase als meta-informatielaag om te zorgen dat informatie uit een wirwar van databanken en platforms beschikbaar en stuurbaar is. Het object is daarbij het ’product’ in alle stadia van concept tot realisatie. Geraakt „Ook de patiënt wordt geraakt door allerlei systemen, databanken en medische apparatuur”, zegt Michiel Sprenger, hoofd Klinische Fysica en Informatica, waar vrij uitzonderlijk ook de radiotherapie, nucleaire geneeskunde, echo, MRI en alle medische techniek onder valt. De afdeling Klinische Fysica en Informatica is met negentig medewerkers drie keer zo groot als de dienst Automatisering. Die enorme afdeling koos ervoor om digitale beelden en data uit medische apparatuur, Zis (Ziekenhuis Informatie Systeem) en andere applicaties op basis van Metaphase te integreren. „Wij kozen een centrale aanpak om die input te managen”, zegt Sprenger. „Met Metaphase sturen wij op beschikbaarheid, tijdigheid en op uitgebalanceerde netwerkbelasting.” Sprenger benadrukt dat medische techniek tegenwoordig volop embedded is in het ziekenhuisnetwerk. „Een MRI-scanner zou een knooppunt moeten zijn op het ziekenhuisnet, gekoppeld aan het Zis”. Hij noemt het problematisch dat veel leveranciers van medische en radiologische apparatuur eigen software en archiefservers leveren. „Bij EEG-apparatuur, retinoscopen en bestralingsapparatuur krijg je als verlengstuk van de apparatuur ongevraagd complexere software: niet configureerbaar, moeilijk of niet koppelbaar aan andere systemen en zonder work-flow. Over koppelbaarheid wordt in Pacs-brochures heel wat afgejokt. Naast een ongelooflijke variatie aan medische apparatuur heb je hier alle denkbare besturingssystemen, hardware, netwerksystemen, databases en DBMS-en. Dat geeft een groot integratieprobleem”. Onwillig Volgens Sprenger zijn leveranciers van medische apparatuur vaak onwillig om koppelingen te leveren. „Zo wilde Philips hun catheterisatiekamers niet in ons netwerk hangen omdat ze liever medische CD-Rom’s wilde promoten, zelfs met een track voor CD-i. Elke EEG-fabrikant komt met eigen software, plus netwerk en server, een database en opslagmedium. Dat geeft een nare veelheid aan opslagmedia, tapes in allerlei merken en types, optische disks in allerlei formaten”. Sprenger en zijn staf hebben voor Metaphase een DICOM-interface gebouwd, waardoor digitale beelden uit een veelheid aan medische apparatuur op tientallen werkstations beschikbaar zijn. „Met acht manjaar werk en standaardtechnologie hebben wij Metaphase gecustomized naar de ziekenhuisomgeving, honderd procent platformonafhankelijk. Daarmee hebben wij ons eigen Pacs, met veel meer vrijheid om digitale beelden beschikbaar te stellen. Eén Pacs dat je koopt, is direct al te beperkt. Je krijgt veelal alleen radiologie, soms met een beetje nucleaire geneeskunde. Wil je ook andere digitale beelden of EEG-golven en alfanumerieke informatie opslaan en routeren, dan kan dat niet. Het zit niet in hun product-portfolio”. Ook collega klinisch fysicus Guido Zonneveld is sceptisch over de standaard Pacs-oplossingen. „Een Pacs dat je koopt, is mooi”, zegt hij, „maar ziekenhuisdirecties realiseren zich niet dat ze in zo’n Pacs hooguit een kwart van hun medische beelden kwijt kunnen. Pacs-leveranciers kunnen alleen denken in termen van hun eigen product. Bij andere wensen doet men niet mee, terwijl men vaak zelf niet eens voldoet aan de officiële Dicom-standaard. Met Metaphase gaan wij naar een ziekenhuisbreed EPD. Dat wordt de integratielaag die de verzameling aan dossiers en beelden in hun samenhang toegankelijk maakt.” Michiel Sprenger: „ Over koppelbaarheid wordt in Pacs-brochures heel wat afgejokt.” foto: NFP/Jeroen Kho