’We zouden ons rot moeten schamen’

Momenteel zitten er bijna 465 duizend mensen met stressgerelateerde klachten thuis. Volgens cijfers van het CBS heeft 10 procent van de werkende bevolking last van burn-out-verschijnselen. Van der Linde vindt de ICT een risicovolle sector. „Iedereen kan het krijgen. Je kunt burn-out beschouwen als de disbalans tussen wat je doet en wat je aankunt. Het ontstaat meestal in de werk- en/of privésituatie door een opeenstapeling van stress en frustratie over een langere tijd, meestal zelfs jaren”, zegt Van der Linde. Eigen schuld „Burn-out is je eigen schuld”, zegt hij stellig. „Als jij bijvoorbeeld jezelf niet kunt zijn op je werk, dan ligt dat aan jou en aan niemand anders. Veel mensen die opgebrand zijn, waaronder ikzelf, gaan eerst wild om zich heen slaan, in plaats van het bij zichzelf te zoeken. Neem een IT’er die een contract heeft van veertig uur per week, maar minstens zestig uur per week op kantoor te vinden is. Dan is dat toch zijn fout en niet die van de werkgever? Werknemers moeten hun mond open kunnen en durven trekken!” Van der Linde geeft echter toe dat de werkgever ook verplichtingen heeft op het gebied van stresspreventie. „Een leidinggevende moet wel een klimaat creëren waarbij de werknemer durft te zeggen ’ik kan het niet aan’. Laat medewerkers merken dat ze gewaardeerd worden en dat je geïnteresseerd in hen bent. Dat hoeft helemaal niet veel geld te kosten. Een ontbijtje op zaterdagmorgen laten bezorgen na een week keihard werken of even langslopen en vragen hoe het met jou of je familie gaat, kan al voldoende zijn.” Het aantal uitvallen door burn-out groeit volgens hem hard, mede omdat er niet echt geluisterd wordt naar medewerkers. „Kijk naar jonge, carièrregerichte mensen. Zij hebben een goede baan, een mooi huis en gaan vier keer per jaar op vakantie. Toch vragen velen zich af: ’is dit het nou?’. IT-professionals klagen vaak dat er nog nooit iemand aan hen heeft gevraagd wat zij precies willen en wat hen bezighoudt. Ik denk dat dat komt omdat de IT een zeer rationele wereld is. Mensen zijn de hele dag met cijfers en kennis bezig en zitten uren achter hun computer.” Van der Linde verbaast zich over het feit dat veel IT-bedrijven klagen over een hoog verzuim, terwijl er totaal geen sfeer is gecreëerd op de werkplek. „Ik zie alleen maar zalen met grote lege bureaus met laptops, verlicht door een tl-buis. Geen plant, geen warmte te bekennen. Investeer nou eens in sfeer, dat doe je thuis toch ook? Dat geldt zeker voor IT’ers die vaak meer dan zestig uur per week werken en dus meer op kantoor zijn dan thuis.” Uitval door burn-out in de IT gebeurt vaak op jonge leeftijd. „Wij hebben al gevallen gehad van 23- jarigen. Ik heb vaak genoeg gezien, met name bij twintigers en dertigers in de ICT-sector, dat mensen die op het moment dat ze dreigen opgebrand te raken voor een nieuwe baan kiezen. Zij redeneren: nieuwe energie, nieuwe omgeving, nieuwe inspiratie. Het moment tussen het kiezen van een nieuwe baan en het moment dat ze weer een burn-out kunnen krijgen wordt alleen steeds korter. Eerst houden ze het een paar jaar vol, uiteindelijk nog geen drie maanden.” Jobhop-gedrag is volgens hem ook voor een gedeelte te wijten aan werkgevers. „IT-bedrijven zijn op dit moment hard aan het shoppen bij hun concurrenten. ’Kom bij mij werken, dan verdien je meer, krijg je een mooiere auto, et cetera’. Zo ga je toch niet met mensen om?” Er speelt volgens Van der Linde nog een ander verhaal in de IT. „Bedrijven richten zich voornamelijk op het werven van mensen en verwaarlozen het behoud van hun personeel. Een onafhankelijke coach kan wonderen verrichten op het gebied van checken van loyaliteit, zelfs voordat iemand wordt aangenomen. Wij hebben hier goede ervaringen mee. De belangrijke klik tussen werkgever en werknemer is zo duidelijk waarneembaar voor beide partijen.” Ei kwijt Daarnaast heeft de stresspreventiebemiddelaar nog een opmerkelijke tip: „Bedrijven zouden een geluidsdichte ruimte moeten hebben. Daar kun je je ei kwijt na een minder leuke ervaring, zonder dat je daar je collega’s bij stoort. Op die manier hoef je je ’s avonds niet af te reageren op andere automobilisten in de file of op je partner. Mensen zullen hier wel van schrikken, want we mogen zo weinig van onszelf in dit land.” Van der Linde merkt dat jonge mensen steeds meer behoefte hebben aan balans tussen werk en privé. „Ik merk dat zij bewuster omgaan met inspanning en ontspanning. Daarnaast willen steeds meer (IT)-bedrijven iets ondernemen op het gebied van stresspreventie. Het gaat dus de goede kant op. Dat moet ook wel, want Nederland staat nummer een ter wereld op het gebied van werkdruk en op nummer drie op het gebied van kennis om werkdruk te verminderen. Waar zijn we nou mee bezig? Daar moeten we ons rot voor schamen! Neem maar van mij aan dat er in het buitenland flink wordt gelachen om ons.” Emile van der Linde, oprichter van stresspreventiebureau Fundament: „Burn-out is je eigen schuld. Veel mensen die opgebrand zijn, waaronder ikzelf, gaan eerst wild om zich heen slaan, in plaats van het bij zichzelf te zoeken.” foto: anp/arno lingerak