Geld gezocht voor e-dienstverlening

Bussum is een atypische gemeente. Waar elders e-overheidsplannen moeizaam door de raad komen, legde die van Bussum vlot 1,9 miljoen op tafel voor maar liefst 28 projecten, die de dienstverlening in 2010 op moderne leest moeten schoeien. Het is de eerste met een realisatieplan dat met steun van het programma EGEM-i-teams tot stand kwam.
Niet alleen de bestuurlijke besluitvorming ging soepel in het Gooi, ook de ambtelijke voorbereiding verliep gesmeerd. Eind maart was het realisatieplan af en begin mei ging de raad akkoord, terwijl de intake voor het i-teamsprogramma pas in november had plaatsgevonden. De gemeente was toen niet de eerste. Het bureau van EGEM-i gaf vorige week geen antwoord op de vraag hoeveel gemeenten Bussum met de intake waren voorgegaan, maar volgens programmamanager Dirk Schravendeel was het nog altijd de enige met een afgerond plan.
“Omdat we niet het idee hadden dat we voorloper waren, heeft ons dat wel verrast”, zegt Bussums programmamanager Gerard Twickler. Maar vanaf het begin is gemikt op afronding van de plannen dit voorjaar, dan kon de financiering worden meegenomen in de ‘Perspectiefnota 2008’. Plannen, meervoud, want het gaat buiten e-dienstverlening ook om een nieuw serviceconcept, dat tevens niet-digitale kanalen omvat. In die koppeling aan dienstverlening ziet Twickler de verklaring voor de vlotte instemming van de gemeenteraad. “De raad was altijd sceptisch als het om automatiseringsplannen ging. Als je ergens ook maar 10.000 euro extra voor nodig had, viel de raad over je heen. Wat heeft de burger eraan?, werd dan gevraagd. Maar nu hebben we het realisatieplan gekoppeld aan het dienstverleningsconcept. De projecten uit het plan ondersteunen een hoger serviceniveau. Toen ging het ineens niet meer om automatisering, maar om burgers. We hebben het uit de harde ICT-sfeer gehaald.”
De 28 projecten die Bussum heeft gedefinieerd, zijn verdeeld over backoffice, midoffice en frontoffice. In de backoffice gaat het om elf projecten. De basisregistraties die gemeenten beheren (personen en adressen/gebouwen), moeten worden ingericht en ook moet worden geregeld dat hun gegevens gebruikt worden binnen de gemeente en door alle andere overheidsorganisaties. Voor dat laatste moet Bussum aansluiten op een centrale uitwisselingsvoorziening. Zo’n aansluiting op een landelijke voorziening, maar dan als gegevensafnemer, is eveneens nodig voor de basisregistraties die niet door gemeenten worden beheerd (Kadaster, topografie en bedrijven). Ook Burgerservicenummer (uitgeven door de gemeente, aansluiten op landelijk BSN-systeem) en Bedrijven- en instellingennummer (aansluiten op BIN-systeem) moeten worden ingevoerd. In de frontoffice kwam Bussum ook tot elf projecten, onder meer verband houdend met de elektronische Nederlandse Identiteitskaart (eNIK), authenticatievoorziening DigiD, persoonlijke internetpagina (PIP), Omgevingsloket, Bedrijvenloket, elektronische formulieren en webontsluiting van lokale regelgeving.
De rijksoverheid legt gemeenten op bepaalde voorzieningen in te voeren. Daarnaast heeft Bussum in zijn plan ook “lokale zaken ingebracht”, zegt Twickler. Daartoe rekent hij de midoffice, waarvoor zes projecten zijn voorzien, zoals de ontwikkeling van een procesmodel en een informatie- en ICT-architectuur, en de invoering van documentmanagement en workflow. Zonder een stevige midoffice is moderne dienstverlening, met een 7x24-uursbeschikbaarheid via internet en, naast website en e-mail, de inzet van de klassieke dienstverleningskanalen telefoon, balie en post, niet mogelijk, weet Bussum. Dat heeft zich aangesloten bij GovUnited, dat een midofficeaanbesteding doet. De operatie kan niet beperkt blijven tot het stapelen van ‘e-bouwstenen’. Er is “een fundamentele omslag in de manier van werken noodzakelijk”, zoals het Bussemse realisatieplan het omschrijft. Twickler: “Het gaat om een grondige organisatieverandering. Processen veranderen, medewerkers krijgen andere rollen en verantwoordelijkheden. Dat moet beschreven worden en ze moeten er ook voor worden opgeleid.”
De Bussumse gemeenteraad mag vlot met geld over de brug zijn gekomen, volgens Twickler is de meerjarenbegroting “flink in het rood geschoten”, waardoor nu naar besparingen moet worden gezocht. Behoort Bussum tot de gemeenten die ook bij de uitvoering steun behoeven? “Altijd meegenomen. Ik denk dat we zelf een heel eind komen. Maar als iemand van het Rijk er ook dan nog eens naar kan kijken… Als er zo’n aanbod zou liggen, zou dat wel handig zijn.”