AG report: Het kan ook zonder Windows

Bij Llink is dat Open Office uit Amsterdam. “Die levert tegen scherpe tarieven en ze zijn daarnaast zeer deskundig. Is het voor onze omroeporganisatie nodig om wat aan het OS te veranderen, dan doen ze dat. In Microsoft Vista zal vrijwel niemand even wat tweaken.”
Dertig van de desktops van Llink draaien Ubuntu. Daarnaast is er nog een handvol Apple-systemen en toch ook nog wat Windows-installaties. “Het ontbreekt aan Linux-applicaties voor het produceren van TV-programma’s. Daarvoor gebruiken we Macs en onze boekhoudsoftware is daarnaast afhankelijk van Microsoft.” Schravesande en collega’s houden de ontwikkelingen op dit open-sourcerandgebied wel in de gaten.
Wennen aan Ubuntu en OpenOffice is makkelijk, vertelt Schravesande. “Het zijn een stuk of vier trucjes die je moet weten, bijvoorbeeld over het opslaan van Office-documenten. Sommige gebruikers hebben daar wat meer moeite mee dan anderen. We krijgen hier regelmatig stagiers en die hoeven we echt niets uit te leggen.”
Llink steunt de open-sourcebeweging omdat deze zorgt voor goede software die gebruikt kan worden in armere landen waar Microsoft onbetaalbaar is. In de derde wereld is de open-sourcebeweging serieuze concurrentie, ziet Schravesande. Microsoft is volgens hem vooral daarom in Afrika begonnen met het ondersteunen van onderwijsprojecten.
Guts Wissema, die namens IBM Open Source aanprijst, wijst op de vraag naar alternatieven voor Windows desktops meteen naar de net aangekondigde Open Client Offering. Het is de nieuwste versie van Lotus Notes en deze kijkt nauwelijks naar het onderliggende besturingssysteem. “Eindelijk een applicatielaag, onafhankelijk van het besturingssysteem.”
Om dit ook voor de buitenwereld te bewijzen, installeerde het bedrijf het bij 16.468 – oftewel vijf procent – van de eigen medewerkers die allemaal werken met Linux. “We hebben het echt wel onder de knie.”
Dit alternatief voor Microsoft Windows, Office en Exchange levert ook collaboratiesoftware. Ingebakken in Lotus zijn de meest gebruikelijke kantoorapplicaties, waaronder een tekstverwerker en een rekenblad.” Het is een compleet pakket, bezweert Wissema. Daarmee bepalen voor het eerst de andere gereedschappen de platformkeuze. “Een grafisch vormgever, die werkt gewoon liever op een Mac. Sommige zitten vast aan een Windows-applicatie, die laat je op Windows draaien, en anderen prefereren open-source tools, en daar is Linux een goede keuze.”
De Open Client lijkt autofabrikant Peugeot/Citroen wel wat. Het kondigde in februari aan 20.000 Suse Linux-desktops in te gaan richten. Nederlandse gebruikers van Open Client in combinatie met Linux heeft IBM nog niet. Wissema: “Maar die komen er zeker.”
Woede en angst
Jaap van der Laag, productmanager Mainframes maar ook IT-evangelist bij Bull, maakt zich bijkans kwaad over de voortdurende dominantie van Microsoft op de desktop. “Microsoft-licenties zijn een vorm van gelegaliseerde diefstal. Ik vind het onacceptabel en dat vindt Bull denk ik ook. Ons beleid verschuift heel sterk richting open source.”
In Amsterdam Zuidoost begon Bull een paar jaar terug met het klaarstomen van de Unix-specialisten onder het personeel voor de groeiende vraag naar Linux. Die vragen betreffen vooral de inrichting van servers, maar Bull biedt zeker ook dekstops aan. “We nemen daarvoor Red Hat of Suse Linux. Voor beide varianten zijn we straks gecertificeerd en platina-partner.”
Bull biedt de Linux desktopgebruikers eerste-, tweede- en derdelijns-assistentie. “Dat laatste is voor als onze twee-, driehonderd experts in Grenoble er echt niet uitkomen. Dan nemen we rechtstreeks contact op met de ontwikkelaars voor open source.”
De meerkosten of de tijd die nodig is voor een migratie zijn geen argument, ervaart Van der Laag. Bij de klanten moet Van der Laag eerst nog de angst wegnemen voor de Microsoft-alternatieven. “Open source heeft helaas nog steeds last van een geitenwollensokkenimago, daar vertrouwt een bedrijf niet op.”
Bull beschikt volgens hem over uitstekende banden met de gemeenschap van ontwikkelaars, tot en met Linux-hoofdauteur Linus Torvalds. Nederlandse praktijkvoorbeelden heeft hij niet, maar de belangstelling voor Bulls alternatieve desktop–omgeving is groot. “Pc’s zonder Windows zijn goedkoper.” Dat is vanwege het ontbreken van een licentieprijs, maar vooral omdat het beheer veel makkelijker is. Het bijhouden van computers wordt gebruikers te veel werk, voorspelt de evangelist. Het installeren van lapmiddelen, het bijhouden van beveiligingsproblemen, het is allemaal veel makkelijker centraal te doen, en dat is het eenvoudigst met een Unix-systeem zoals Linux. “Zoiets moet je massaal aanpakken en centraal beheren. Dat kan met Linux van Red Hat en Suse wel en met Windows niet.”
Burgerlicentie
“De feitelijke besparingen van open source? Die zijn we momenteel aan het onderzoeken. Praktijkvoorbeelden daarvan hebben we echter wel. Ik laat de naam van de gemeente achterwege, maar ze draaiden tot voor kort Oracle voor het aanbieden van diensten aan de inwoners. Die fabrikant redeneerde dat de gemeente moest gaan betalen voor al die burgers die tenslotte gebruik maakten van de database, en kwam met een burgerlicentie. Wij ruilden Oracle daarom in voor PostgreSQL.”
Aac Cosmos biedt ook een alternatief voor Windows, Office en Exchange. Het is vooral gebaseerd op de oude vertrouwde Novell-producten. Nog immer genieten deze toepassingen aanzien bij gebruikers, vertelt Ton Hermes, manager van het expertisecentrum in Eindhoven. “Hier houden we de ontwikkeling van de alternatieven voor de pc-omgeving in de gaten.”
Veel van de klanten zijn al jaren Novell-gebruikers en het trouwst zijn de overheidsinstanties. Novell heeft uiteraard een eigen Exchange-tegenhanger, Groupwise. En volgens hem is OpenOffice een prima alternatief voor de office-applicaties van Microsoft.
Hermes bestrijdt dat open-sourcesoftware de kosten drukt. “Gratis software is een fabeltje.” Het beheer ervan is echter veel makkelijker en de openheid van de systemen vereenvoudigt daarnaast de integratie met bestaande systemen. “Linux is erg handig om in te zetten in de steeds populairder thin-clientoplossingen. Hier past 95 procent van de gebruikers echter gewoon Microsoft Terminal Server toe. En ook met (closed source) tegenhanger Tarantella gaat het nog niet zo hard.”
Sommige klanten migreren inmiddels met Novell mee naar de Suse Linux-oplossingen, ziet Hermes. Dat geldt vooral scholen en de gezondheidszorg. Als praktijkvoorbeeld noemt hij onder meer de gemeente Ede. Hier is het evenmin de desktop, maar wel de backoffice die draait op Suse Linux. Tweede referentie zijn de vijftig filialen van supermarktketen Jan Linders, waar onder meer Linux en een open-sourcedatabase zijn ingericht.
Voor dergelijke overstappen moet Aac Cosmos echter het initiatief nemen. Klanten beginnen er zelf niet over. “Die telefoon staat niet roodgloeiend.”