Sektarisch geweld

Die frustraties ontstaan tussen vakgebieden, tussen afdelingen, tussen teams. Als ‘de ander’ anders werkt en je elkaar niet begrijpt, dan kun je daar behoorlijk last van krijgen. Als dat lang genoeg duurt, dan komt daar vanzelf ruzie van.

Ik heb veel cursussen voor architecten gegeven. Dat kun je natuurlijk op heel veel verschillende manieren doen. De makkelijkste manier is als volgt. Je begint met verhalen over hoe architectuur helemaal misgaat omdat niet-architecten zich ermee bemoeien. Je leert ze een architectuurproces waarmee alle architecturele problemen omzeild worden. Je leert ze een taal die alleen door architecten begrepen wordt – als een geheimtaal voor alle anderen. Je eindigt door ze een dik boek te geven waarin alles nogmaals overtuigend herhaald wordt. Als je dat een beetje handig doet, dan roepen je deelnemers: “inspirerend”, “zeer herkenbaar!” en “als in een warm bad”. Daarna laat je de architecten los in de echte wereld.

Je leert ze een taal die alleen door architecten begrepen wordt – als een geheimtaal voor alle anderen.

Ook projectmanagers, testers, UX'ers, ontwikkelaars, requirementengineers en alle andere specialisten krijgen vergelijkbare opleidingen. Cursussen waarin verteld wordt dat de rest van de wereld er niets van begrijpt en het alleen maar fout doet. Cursussen waarin ze hun eigen, geïsoleerde, processen leren en hun eigen begrippen, afkortingen en taal. Als iedereen op zo’n cursus gaat en het geleerde in de praktijk gaat brengen, dan gaat het daarna dus vanzelf glorieus mis. We gaan niet met elkaar op de vuist, maar fijn en effectief samenwerken wordt het niet.

Zo ontstaat er sektarisch geweld. Als geloofsstromingen die in hun eigen kerk gesterkt worden in het idee dat de rest van de wereld afvallig en verderfelijk is, zo leren onze specialisten dat alleen zij het ware inzicht hebben verkregen. In werkelijkheid overlappen alle specialismen in ons werk. Architectuur wordt niet alleen door architecten gerealiseerd, maar iedereen is een beetje architect (de echte architect hopelijk net iets meer). Niet alleen de projectmanager, maar alle projectleden helpen een beetje het project te managen. UX'ers zijn niet de enigen die zich de wensen van de gebruiker aantrekken en testers zijn niet de enigen die een oordeel over kwaliteit geven.

Wat we nodig hebben is echt samenwerkende specialisten.

Wat we nodig hebben is echt samenwerkende specialisten. Het eerste wat je dan moet doen, is jouw eigen feilbaarheid en de feilbaarheid van jouw vakgebied onderkennen en op zoek gaan naar een gemeenschappelijke werkwijze waarin jouw specialisme voldoende tot zijn recht komt, maar niet ten koste van anderen gaat. Luister niet klakkeloos naar de hogepriesters – de docenten en schrijvers van boeken – van jouw vakgebied. Denk zelf na en denk vooral samen na over hoe je jullie werk organiseren. Voorkom sektarisch geweld.