CMIS vooral het resultaat van EU-maatregelen tegen Microsoft

Tevens speelt de CMIS-standaard in op het gegeven dat veel organisaties vaak meer dan één ECM-oplossing in huis hebben en dat zij de gefragmenteerde content uit deze verschillende implementaties meer als één geheel aan de gebruiker willen presenteren; dit ter ondersteuning van bedrijfsbrede contentintensieve applicaties en processen. Maar de door de ECM-industrie geannonceerde CMIS-standaard is veel meer dan alleen een technologiestandaard. Hij is een teken van volwassenheid in de ECM-markt, een gezamenlijke poging van de ECM-leveranciers om SharePoint te omzeilen, maar bovenal het resultaat van EU-maatregelen tegen Microsoft.Om met het laatste te beginnen. In tegenstelling tot Amerikaanse overheidsinstanties die Microsoft ook weleens ‘schuldig’ bevinden aan het overtreden van concurrentiebelemmerende activiteiten, maar hier geen significante maatregelen tegen treffen, heeft de Europese Commissie in een recente uitspraak Microsoft naast een geldelijke boete ook gedwongen tot het publiek maken van essentiële, maar tot nu toe niet gepubliceerde, interfaces naar Office-, Outlook- en Exchange-producten. Het openbaar maken van deze interfaces heeft de creatie van de CMIS-standaard mogelijk gemaakt.Het betreft hier in eerste instantie redelijk generieke functies voor het bevragen van metadata, de check-in en check-out van objecten en versiemanagement. De communicatie met ECM-systemen wordt nu verzorgd door een set van generieke industriestandaardinterfaces die daarmee de grote verscheidenheid van leveranciersspecifieke interfaces kunnen vervangen. Hoewel nu ter goedkeuring aan de OASIS-commissie voorgelegd, zijn de standaarden al veel meer dan een papieren standaard. Ze zijn al uitvoerig getest in diverse Interoperability Workshops in de Microsoft-labs in Redmond. De workshops maakten in eerste instantie gebruik van SharePoint-, Lotus- en SAP-clients, maar zijn voor het gebruik van de standaard niet hiertoe beperkt. De CMIS-compliant client kan straks verschillende en versnipperde contentopslagsystemen bevragen zonder te weten welk type contentmanagementsysteem wordt gebruikt.Meer specifieke gebieden zoals beveiliging-, gebruikers- en rechtenmanagement, e-mailmanagement en archivering worden later aan een volgende versie van de standaard toegevoegd. Dit zijn functies die evenwel van essentieel belang zijn voordat een samenwerkende en virtuele contentbeheerarchitectuur kan worden geïmplementeerd.Een zichtbaar resultaat van de workshops zijn de diverse lanceringen die door verschillende ECM-leveranciers zijn gedaan met betrekking tot de vrijwel directe ondersteuning van de CMIS-standaard, in hun huidige productsuite. Of ze vertellen ons dat ze het gebruik van de standaard integreren in een, in de zeer nabije toekomst te lanceren, productrelease.De industrie wacht de goedkeuring en formalisering van de standaard (die kan soms meer dan een jaar duren) blijkbaar niet af en wil al direct het signaal afgeven aan de applicatiepartners en -gebruikers dat men met de standaard aan de slag wil. Het gebruik van de standaard maakt het mogelijk om via één client of client-applicatie veel sneller en eenvoudiger contentverrijkte applicaties te ontwikkelen. En dit, min of meer onafhankelijk van de specifieke functionaliteit van de huidige contentopslag- en beheersystemen in een organisatie.Dit is goed nieuws voor applicatieontwikkelaars, die nu hun applicaties kunnen enten op verschillende ECM-platforms zonder dat ze, zoals nu, de specifieke interfacecommando’s en structuren van de ECM-platforms individueel moeten bestuderen en integreren. Het zal de verdere groei van met contentfuncties verrijkte applicatiemarkt alleen maar versnellen. Wat weer goed nieuws is voor de eindgebruikers omdat zij nu meer ‘op maat’ gesneden toepassingen kunnen verwachten in plaats van klant- of toepassingspecifieke applicatieontwikkeltrajecten. En wat de resultaten van klantspecifieke maatwerkontwikkelingen kunnen zijn, lezen we maar al te vaak. De CMIS-standaard is een teken dat de contentmanagementmarkt volwassen wordt: dat hij de toepassing en het resultaat van de investering in een ECM-platform belangrijker gaat vinden dan de pure technologie alleen.De CMIS-standaard biedt ECM-softwareleveranciers twee positioneringsopties in relatie tot Microsoft SharePoint, dat door Microsoft als essentieel onderdeel van en tevens als rechtvaardiging voor een upgrade naar Office 2007 wordt gepositioneerd. En er is geen ECM-leverancier die de concurrentie met de Office-omgeving wil aangaan. Omdat de standaard zowel een ‘vragende’ als een ‘antwoordgevende’ component heeft, kan een leverancier nu onafhankelijk van de SharePoint-omgeving een met contentfuncties verrijkte applicatieclient aanbieden, die op een nette en architectureel correct geïntegreerde wijze toegang biedt tot de onderliggende contentopslag- en beheersystemen; dus zonder gebruik te maken van Office of SharePoint toch toegang biedt tot alle aanwezige content in de organisatie.Anderzijds kunnen ECM-leveranciers een volledig in de SharePoint-omgeving geïntegreerde toegang tot hun specifieke contentmanagementomgeving gaan leveren. De clientkant voldoet niet alleen aan de MS look en feel, ze is ook een volledige SharePoint-toepassing. Aan de serverkant kunnen evenwel alle eigen en onderscheidende functies en aspecten van ECM-leveranciers als architectuur, schaalbaarheid en opslagmanagement worden benadrukt. Dit in tegenstelling tot de huidige blob-opslagstructuur van Microsoft in SQL Server en de daarmee verband houdende issues (SharePoint voor de eenvoudige herkenbare toegang, maar dan wel naar de specifieke contentbeheeromgeving).Voor ECM-systeemintegrators en serviceproviders is de CMIS-standaard een ‘mixed blessing’. Het slechte nieuws voor de serviceproviders is dat CMIS de noodzaak van en vraag naar ad-hoc- en klantspecifieke interfaceontwikkeling, op basis van de leverancierspecifieke ECM-interface-instructies, zal reduceren. Dit ten gunste van CMIS-gebaseerde interfaceproducten die alleen configuratie vereisen en geen programmering. Het goede nieuws is dat CMIS de mogelijkheid van en dus de vraag naar meer geavanceerde informatiemanagementservices zal verhogen. De toegevoegde waarde zal vooral liggen op het gebied van eDiscovery, taxonomie en informatiegovernance. Dit creëert nieuwe mogelijkheden voor de serviceproviders om de betekenis en de waarde van goed beheer en (her)gebruik van de in een organisatie aanwezige content te benadrukken. Dit in plaats van het benadrukken van de beschikbare codeercapaciteit om klantspecifieke data- en contentapplicaties te bouwen.CMIS zal de rol die ongestructureerde informatie kan spelen in nieuw te ontwikkelen contentintensieve applicaties belangrijker maken en vereenvoudigen. Hiermee verschuift het gevecht om aandacht voor het gebruik van ECM van de traditionele ECM-softwareleveranciers naar de grote applicatieleveranciers zoals IBM, Oracle en SAP. Wat zal leiden tot versnelde consolidatie van de middelgrote tot kleinere ECM-spelers binnen de ICT- en applicatieleveranciers, omdat ECM nu echt een integraal onderdeel van de totaaloplossing wordt. Tevens zullen organisaties als Google en Salesforce.com de verleiding waarschijnlijk niet kunnen weerstaan om gebruik te maken van de universele toegang tot content die de CMIS-standaard hun nu biedt. Het risico van deze ontwikkelingen is dat CMIS waarschijnlijk al weer diverse verschijningsvormen zal hebben voordat de standaardmedia 2010 formeel wordt goedgekeurd. Voor de software-industrie geldt nog steeds dat interoperability prima maar interchangeability dodelijk is.Het zijn dan ook de eindgebruikers die de toekomst van CMIS zullen bepalen. Alleen zij zijn in staat door een veranderd koopgedrag en het benadrukken van het gebruik van de CMIS in een nieuwe content-interconnectivitylaag de leveranciers te dwingen zich aan de standaard te houden. Alleen hiermee zullen zij in staat zijn de nu vele vormen van contentmanagement en -opslag in hun organisatie te stroomlijnen tot één uniforme contentservice en een daarop geënte applicatieomgeving.Hans Kaashoek (hans.kaashoek@strategy-partners.nl) is managing partner bij Strategy Partners Nederland BV, een adviesfirma met specifieke focus op de ECM-strategievraagstukken van zowel leveranciers als gebruikers. Hij is de auteur van het boek ‘Van technologiepush naar geïntegreerde oplossingen’ – een overzicht van 25 jaar ontwikkelingen in de ECM-markt.