Grenzen aan aansprakelijkheid online-dienstverlener

Na deze ontdekking heeft Instagram de samenwerking met het bedrijf opgeheven, nu het bedrijf zich niet aan de voorwaarden van Instagram hield. Hyp3r geeft echter aan zich van geen kwaad bewust te zijn en zich, naar eigen zeggen, aan de voorwaarden van de socialmediawebsite heeft gehouden. Omdat het, na het Cambridge Analytica-schandaal, wéér om een partner van Facebook gaat, rijst de vraag of een online dienstverlener zoals Instagram haar partners niet beter in de gaten moet houden. Maar is dit wel de verantwoordelijkheid van de online dienstverlener?

Er is een tendens gaande waarbij de wettelijke aansprakelijkheid van de online dienstverlener steeds verder strekt. Denk hierbij aan bijvoorbeeld artikel 17 van de omstreden Auteursrichtlijn waarbij de online dienstverlener verplicht wordt om toestemming te verkrijgen voor het publiceren van de auteursrechtelijk beschermende content. Doet de online dienstverlener dit niet, dan kan hij aansprakelijk worden gesteld! Voorgaande betekent dat bedrijven eigenlijk gedwongen worden om op verschillende manieren geüploade content aan de ‘voorkant’ te monitoren. Hier kan verschillende software voor worden gebruikt. Denk aan Facebook die bijvoorbeeld kunstmatige intelligentie gebruikt die wraakporno en naaktbeelden detecteert.

Gebruikers plaatsen content

Het monitoren van partners, dan wel content, is mogelijk. Het is echter wel de vraag of de aansprakelijkheid van de online dienstverleners zover moet strekken. Het is op zijn minst een merkwaardig fenomeen. Het is immers de gebruiker die de content plaatst. De online dienstverlener biedt enkel een platform aan om dit te doen. Betekent dit dat de online dienstverlener een vrijbrief krijgt? Nee! De online dienstverlener stelt zelf de ‘spelregels’ op van zijn platform en deze voorwaarden moeten zij wel naleven. Het wel of niet naleven van de spelregels heeft de online dienstverlener dus zelf in de hand. Het is dus aan de platformaanbieder om in te grijpen indien een gebruiker/partner zich niet aan de regels houdt, maar verder dan dat zou zijn aansprakelijkheid niet moeten strekken.

Door het voorgaande zou er een aparte situatie kunnen ontstaan. Om de aansprakelijkheid te minimaliseren zullen online dienstverleners meer investeren in software en personeel die de geüploade content en hun partners zullen monitoren. Een dergelijke investering is natuurlijk niet gratis en de gebruiker zou uiteindelijk de kosten hiervan moeten betalen. Het is dan ook denkbaar dat een online dienstverlener twee diensten zou aanbieden:
1.    Betaalde variant: jouw privacy wordt gewaarborgd, maar hier hangt wel een prijskaartje aan;
2.    Gratis variant: kosteloos gebruik maken van de dienst. De keerzijde is dat je eigenlijk met je data betaalt en toestemming geeft om jouw data voor verschillende doeleinden te gebruiken (waar online dienstverleners uiteindelijk hun geld mee zullen verdienen).

Het bovenstaande zou betekenen dat privacy – nota bene een grondrecht - alleen betaalbaar is voor de rijken. Laten wij maar hopen dat mijn voorspelling slechts een doemscenario is.