‘Microsoft moet oppassen’

“Je speelt meer dan één rol. In mijn aandelenportefeuille paste wel een pakketje Microsoft. En als belegger kan je niet anders dan concluderen dat hun strategie briljant is. De verkoop van het aantal pc’s loopt terug, dat wordt niet door de vervangingsvraag gecompenseerd, dus ga je geld voor onderhoud vragen. In die zin doet Microsoft niets anders dan andere softwarefabrikanten. Het ging overigens maar om zo’n 10.000 gulden en ik heb de aandelen inmiddels weer verkocht, met een leuke winst ja.” De pijn zit ‘m volgens Everts in het dictaat dat Microsoft zijn klanten oplegt. “Microsoft gebruikt z’n marktmacht. Je hebt simpelweg geen keus. Hoeveel varianten het licentieprogramma ook heeft, uiteindelijk moet je over op het nieuwe programma en betaal je meer dan voorheen. Veel meer zelfs.” Over dat laatste is volgens Everts inmiddels geen discussie meer. “Bij de aankondiging van de plannen beweerde Microsoft nog dat 80 procent van zijn klanten goedkoper uit zou zijn met het nieuwe licentieprogramma. Daar hoor je ze nu niet meer over. Inmiddels is duidelijk dat het merendeel van de klanten zo’n beetje het dubbele gaat betalen. Dat geeft Microsoft in het overleg met ons nu ook wel toe.” De NGNkwam als een van de eersten tegen de plannen van Microsoft in het geweer. Eerst via een open brief, toen met een media-offensief en recent met het deponeren van een klacht bij de NMa. Desondanks zet Microsoft z’n plannen gewoon door, behoudens wat cosmetische aanpassingen als het opschuiven van wat deadlines. Het lijkt erop of de inspanningen van de NGN geen effect hebben. “Dat hangt ervan af wat je verwacht. Toen we als NGNbesloten om tot actie over te gaan stonden ons drie doelen voor ogen; We wilden bewustwording in de markt bewerkstelligen, we wilden heldere informatie om te kunnen berekenen wat de werkelijke kosten zouden worden en we wilden proberen om met Microsoft in onderhandeling te komen. Dat eerste is heel goed gelukt. Alle kranten hebben over dit onderwerp geschreven, het is op de radio geweest en op tv heeft Nova er aandacht aan besteedt. Uiteindelijk zijn er zelfs vragen in de Tweede Kamer gesteld. Om helder informatie te krijgen hebben we uitvoerig met Microsoft overlegd. Ik kan niet anders zeggen dat die contacten zeer goed geweest zijn. Het heeft geresulteerd in onze ‘calculator’ die we op onze site gratis ter beschikking stellen. Zelfs Microsoft moet toegeven dat dat een prima hulpmiddel is en dat het ding ook uitstekend werkt. Dus de helderheid die we wilden verschaffen hebben we nu. Wat het onderhandelen met Microsoft betreft, zoals gezegd de contacten met John Mangelaars en zijn mensen zijn uitstekend. Maar je hebt nu eenmaal te maken met een groot concern dat wordt geleid vanuit Amerika. Dat betekent dat de speelruimte van de lokale directie gering is. Tot op heden ben ik daarom niet ontevreden over het resultaat van onze inspanningen.” Een aangename verrassing voor Everts was de vrijwel unanieme steun die het bestuur van de NGNvan zijn achterban kreeg. “Tijdens onze eerste contacten met Microsoft werd ons nog wel eens voor de voeten geworpen dat niet duidelijk was namens wie wij spraken. Inmiddels heeft ruim 95 procent van onze leden zich uitgesproken en staat men helemaal achter het indienen van onze klacht bij de NMa.” Toch telt uiteindelijk het resultaat, en daarvan is pas sprake als Microsoft water bij de wijn doet. “Ik denk dat Microsoft behoorlijk in z’n maag zit met al deze protesten. Vergeet niet dat wij beslist niet de enige zijn. In Amerika en Engeland is ook furieus gereageerd en in Frankrijk en Duitsland zwelt het protest aan. De Europese Commissie stelt een onderzoek in, dat zijn geen onbetekenende incidenten. Aan de andere kant moet je erkennen dat Microsoft een meester is in het hanteren van dit soort zaken. Dat wordt een ‘core competence’ van die firma. Al in 1991 werd de firma beschuldigd van het misbruiken van zijn marktmacht. In 1993/1994 speelde die kwestie waarbij ze pc- fabrikanten dwongen te betalen voor Windows, ook als men dat besturingssysteem niet wilde. Daarna kwam in 1997 die rechtszaak over hun browser, waar nu een schikking over getroffen is. Anders gezegd, ze weten goed hoe met dit soort problemen om te gaan. Tegelijkertijd is duidelijk dat Microsoft moet oppassen. Je kunt niet steeds opnieuw over de schreef gaan.” Of de NMa Microsoft in problemen kan brengen is nog onduidelijk. Everts durft zich in elk geval niet aan een voorspelling rond de uitslag te wagen. “Het is de eerste zaak die ze op het gebied van software op hun bord krijgen. Ik ben benieuwd hoe ze ermee omgaan. De grote vraag is natuurlijk of ze tanden hebben.” Door alle aandacht voor het licentieprogramma van Microsoft, lijkt het alsof de NGNzich helemaal in deze zaak vastbijt. In het hoofdkantoor van Microsoft wordt gezegd dat de vereniging de zaak polariseert en daarmee goed overleg onmogelijk maakt. Everts noemt dat onzin. “Microsoft zegt ook dat ze zelden een klacht te horen krijgen. Logisch, want ze laten de dealers de kastanjes uit het vuur halen. Die zitten met de gebruikers om tafel. Het lijkt mij niet geloofwaardig als je dan zegt dat je zelden klachten hoort. Het is ook beslist niet zo dat wij ons alleen maar tegen Microsoft keren. Vorig jaar had een groot aantal van onze leden problemen met Kennisnet. Daar zijn we toen ook in gedoken. Het regende klachten maar bij Kennisnet zei men van niets te weten. Achteraf bleek dat er meer dan vierduizend storingen waren gemeld en zo’n honderd klachten waren gedeponeerd. Die storingsmeldingen werden niet als klacht beschouwd en dus stelde Kennisnet zich op het standpunt dat het allemaal wel meeviel met de problemen. Daar hebben we in onderling overleg een oplossing voor gevonden. Een ander voorbeeld is de gemeentelijke overheid. Een groot deel van onze leden is daar werkzaam en heeft te maken met Oracle, die daar een dominante partij is. Daar kijken we ook naar, maar omdat het om een relatief kleine groep gaat weten ook maar weinig partijen ervan. Dat is met Microsoft anders. Iedereen gebruikt het en dus gaat alles wat die firma doet bijna iedereen aan, hebben de media er belangstelling voor en dan krijgt zo’n zaak automatisch veel meer aandacht.” Vincent Everts: “Tot op heden ben ik niet ontevreden over het resultaat van onze inspanningen.” foto’s: anp/inge van mill