Moet de schoorsteen wel roken?

Gek genoeg vormt IT daarbij ook een splijtzwam. De inzet van IT kan aan de ene kant soms een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de 'carbon footprint'. Processen kunnen er efficiënter door werken en bijvoorbeeld de coronapandemie -of liever de maatregelen bedoeld om deze in te dammen- hebben laten zien wat het effect van thuiswerken kan zijn op de uitstoot van verkeer en het verbruik van kantoorgebouwen.

Maar dat heeft natuurlijk ook een keerzijde. Meer thuiswerken, het gebruik van videovergaderdiensten en andere software die het online samenwerken moeten verbeteren, zorgt voor meer gebruik van datacentra. Die staan bekend om de grote hoeveelheden energie die ze verbruiken en het beslag dat ze leggen op de openbare ruimte.

Die impact wordt nog groter door de populariteit van kunstmatige intelligentie en met name het trainen van neurale netwerken. Die kosten steeds meer energie en dan heb ik het nog niet over sommige blockchaintoepassingen die in opmars zijn.

Organisaties moeten er dus voor waken het zichtbare energieverbruik -en de daaraan gerelateerde CO2-uitstoot- niet te verplaatsen naar andere, minder zichtbare plekken. Een harde balans opmaken van de inzet van IT ten aanzien van CO2 is niet eenvoudig, maar geen reden om het niet te proberen.

Duurzaamheid in IT gaat natuurlijk over meer dan alleen het directe energieverbruik in de exploitatie. Denk aan de levensduur van hardware en de manier waarop deze hergebruikt kan worden of uiteindelijk verantwoord gerecycled. Intensief gebruik van hardware is voor duurzaamheid in de hele levenscyclus vaak beter dan incidenteel gebruik. Niet aanschaffen is beter dan vaak uitzetten, omdat de productie en distributie van hardware ook een flink aandeel heeft in de totale milieubelasting.

Nadenken over duurzaamheid en op basis daarvan een strategie uitzetten, vereist leiderschap en hoort daarbij tot het takenpakket van iedere IT-manager. Minder gebruik van IT door efficiënter om te gaan met de beschikbare middelen is in ieder geval een goed begin. Denk aan applicatierationalisatie, migratie van eigen datacenters naar de cloud maar bijvoorbeeld ook gewoon personeel er regelmatig op wijzen dat het helemaal niet nodig is bijlagen individueel naar medewerkers in een team te sturen, als die ook online gedeeld kunnen worden. Dat scheelt veel opslagcapaciteit en daarmee energieverbruik en nutteloze servercapaciteit. Aandacht voor duurzame IT bespaart daarmee ook op de kosten. Eigenlijk is de conclusie dus dat duurzaamheid eigenlijk gewoon een geïntegreerd onderdeel moet zijn van een goede IT-strategie.