Vakbondsactie voor poort IBM

De actie bij de ingangen van de IBM-panden aan de Johan Huizingalaan in Amsterdam verliep soepel en gemoedelijk. Vakbondsmedewerkers en kaderleden deelden pamfletten uit aan de medewerkers die naar hun werk gingen. Slechts een enkeling weigerde het A4-tje. De actie werd niet gehouden omdat er op dit moment concrete problemen binnen IBM spelen. Het gaat er de bonden om dat IBM het recht van de medewerkers op vertegenwoordiging door vakbonden respecteert.

Koffie met een koekje
Volgens Nevin Demirtas, bestuurder van FNV Bondgenoten, is het na honderd jaar tijd dat IBM op dit punt verandert. "Als er een specifiek probleem is, worden we te woord gestaan en krijgen we koffie met een koekje. We willen meer doen in de belangenbehartiging van onze leden, maar dat staat IBM niet toe."

"We worden door IBM gedoogd", zegt Huug Brinkers, bestuurder van De Unie, die ook pamfletten staat uit te delen. "Tot nu toe doet IBM alleen het hoogstnoodzakelijke. De onzekerheid onder de medewerkers neemt toe en het pakket arbeidsvoorwaarden is versoberd. Zo zijn er alleen nog loonsverhogingen voor de ‘high potentials’ en is de leaseregeling flink teruggeschroefd. Er zijn landen, zoals Bulgarije, Turkije, Chili, Argentinië en India, waar IBM een extreem anti-vakbondsbeleid voert. In Nederland niet, maar hier zijn we solidair met de vakbonden in die landen."

Arbeidsvoorwaarden dramatisch verslechterd
Jos Zwanenburg is als technisch specialist werkzaam voor IBM en kaderlid van FNV Bondgenoten. Hij deelt met de vakbondsmensen pamfletten uit bij de slagbomen van de witte blokkendoos aan de Johan Huizingalaan. Hij is bezorgd om de groeiende baanonzekerheid waar IBM’ers mee te maken hebben. "De Amerikaanse normen en waarden komen als een deken over het bedrijf hier in Nederland te liggen. De impact van de VS op dit bedrijf is heel groot. Dat voelt over het algemeen als een klem; dat is de sfeer. Veel mensen hebben hun baan verloren en de arbeidsvoorwaarden zijn dramatisch verslechterd. Ik denk dat de vakbonden een krachtige bijdrage kunnen leveren daar iets aan te doen."

Een andere IBM’er die niet met zijn naam in de krant wil, vindt het goed dat de vakbonden een actie doen. "Er is veel verslechterd," zegt hij. "Er moet iets gebeuren." Johan Schaaf, lid van het dagelijks bestuur van IBM’s ondernemingsraad heeft een tweeslachtig gevoel. "Dit bedrijf bestaat honderd jaar en heeft vele ups en downs gekend. Het bedrijf probeert enerzijds netjes met zijn mensen om te gaan. Maar tegelijkertijd groeit de onrust. IBM wil wereldwijd de kosten verlagen en de efficiency verbeteren. Daarom zijn al diverse reorganisaties en bezuinigingen doorgevoerd. De leaseregeling is bijvoorbeeld versoberd en de internetvergoeding is afgeschaft." Medewerkers vragen zich af wat de volgende maatregel is.

De OR is volgens Schaaf niet verrast door de aktie van de bonden. De OR vindt de aktie sympathiek en herkent ook een aantal statements uit het pamflet. IBM's financiële resultaten zijn goed en wij hebben in Nederland niet te maken met massa-ontslagen. Dat neemt niet weg dat er meer balans moet komen tussen de belangen van aandeelhouders, klanten én medewerkers. Schaaf vraagt zich wel af hoeveel invloed er met hulp van de vakbonden op de arbeidsvoorwaarden terug te winnen is: "De arbeidsvoorwaarden liggen in feite vast. Over de veranderingen in de arbeidsvoorwaarden kunnen we als OR meepraten. Maar de ruimte wordt kleiner.”

"High Performance' cultuur
In een reactie zegt een woordvoerder van IBM desgevraagd dat collectieve vertegenwoordiging van IBM-medewerkers door vakbonden inzake onderhandelingen over arbeidsvoorwaarden, niet past in de bedrijfscultuur. "IBM is een horizontale organisatie waar medewerkers veel vrijheid krijgen en verantwoordelijkheid dragen. Dat noemen we een 'high performance' bedrijfscultuur waarmee we het beste talent aan ons proberen te binden. Medewerkers zijn als het ware eigen ondernemers binnen IBM en worden naar prestatie beloond. Dat is het uitgangspunt van IBM en daar past een vertegenwoordiging van het medewerkerscollectief door vakbonden ons inziens niet goed bij."

In de Salary Surveys van Automatisering Gids en Berenschot was IBM dit en vorig jaar het favoriete ICT-bedrijf om voor te werken. Zowel voor professionals die bij IT-bedrijven werken als die voor IT-gebruikersorganisaties werken. Het kan natuurlijk zijn dat het gras bij de buren altijd groener is, maar kennelijk is er met het imago van IBM op de arbeidsmarkt niet veel mis.