ICT-onderzoek stiefkind van de overheid
Dit concludeert Task Force-voorzitter C. le Pair die in opdracht van de ministeries van Economische Zaken en van Onderwijs de positie van het Nederlands ICT-onderzoek analyseerde. Hij overhandigde zijn bevindingen gistermiddag aan de bewindslieden. Het Nederlandse ICT-onderzoek zakt internationaal steeds verder weg. Zelfs India dreigt Nederland voorbij te streven. Frankrijk en Ierland hebben onlangs een miljardenimpuls gegeven aan het ICT-onderzoek. De Nederlandse overheid heeft daarentegen de afgelopen vijftien jaar zijn onderzoeksfinanciering niet bijgesteld terwijl het belang van de ICT-sector in die periode op spectaculaire wijze is gegroeid. De sector zorgt voor een kwart van de economische groei en voor de helft van de productiviteitsstijging in Nederland. Volgens Le Pair kan het Nederlands bedrijfsleven de komende jaren sterk profiteren van samenwerking met onderzoeksinstellingen, signaleert de Task Force. Zo maakt internet de komende jaren nog een sterke ontwikkeling door als gevolg van mobiele toegangsmogelijkheden. Digitale handel en transacties via internet worden gemeengoed en de markt voor embedded systemen neemt een hoge vlucht. Software engineering staat nu nog in de kinderschoenen, is ambachtelijk van opzet en gaat een belangrijke ontwikkeling doormaken. Om het publiek gefinancierde onderwijs daarop aan te laten sluiten is een eenmalig injectie onvoldoende. Ontwikkelt het publieke ICT-onderzoek zich niet voldoende, dan dreigen innovatieve ICT-bedrijven zich terug te trekken uit Nederland, waarschuwt Le Pair. Mark Overmars, hoogleraar Informatica in Utrecht en voorzitter van het Informatica Platform Nederland (IPN) is blij met het rapport. Hij hoopt echter dat de overheid nu actie onderneemt om de problemen aan te pakken. “Dezelfde problemen werd al gesignaleerd in de nota’s Digitale Delta van juni ’99, Deltawerkers voor de Digitale Delta van oktober ’99, Concurreren met ICT-competenties van april 2000, en de conferentie van een jaar geleden, waar besloten werd deze Task Force in te stellen. Laat het kabinet nu niet wachten met de financiële kant van dit advies tot het Nationaal Forum hier weer iets over zegt.” Overmars constateert dat de onderzoeksgroepen vooral te klein zijn. Het geld moet dan ook gebruikt worden om meer vaste posities te creëren in bestaande groepen. Daarmee wordt de onderwijstaak verlicht en komt er meer tijd vrij voor onderzoek en samenwerking met het bedrijfsleven. Ton van Reken, emeritus-hoogleraar Informatica in Maastricht, is sceptisch over de mogelijkheden het onderzoek centraal te sturen. “Bij economie, sociale wetenschappen en technische wetenschappen vindt ICT-onderzoek plaats. Die mensen kennen elkaar niet eens, laat staan dat ze hun activiteiten op elkaar afstemmen. Die koninkrijkjes blijven in stand zolang je het onderzoek functiegewijs inricht. De maatschappelijke en bedrijfsprocessen zouden centraal moeten staan.” Mark Kas van NWO, de distributeur van publieke onderzoeksgelden, kondigt aan dat deze zomer een nota wordt uitgebracht die het hele ICT-onderzoeksveld in kaart brengt. Hij denkt dat ook binnen faculteiten budgetten moeten schuiven in een herwaardering van het ICT-onderzoek.