Amerika geeft controle over internet op

Via een persbericht heeft de NTIA nu laten weten, dat het zijn controlerende taak wil overdragen aan een orgaan waarin de verschillende belanghebbenden wereldwijd zijn vertegenwoordigd. De NTIA heeft ICANN gevraagd met belanghebbenden een overgangsplan op te zetten. De NTIA verwacht dat ICANN daarbij in ieder geval samenwerkt met de Internet Engineering Task Force (IETF), de Internet Architecture Board (IAB), de Internet Society (ISOC), de Regionale Internet Registries (RIR's), beheerders van 'top level domeinnamen, VeriSign - dat in opdracht van NTIA ook beheerstaken met betrekking tot internet uitvoert - en andere belanghebbenden.

Reserves kennelijk opzij gezet

Het vrijgeven van de controle over internet komt op een onverwacht moment. Er is in het verleden bij herhaling vanuit verschillende kringen op aangedrongen. De Amerikaanse regering heeft de druk tot nog toe weerstaan. Daarbij speelde ongetwijfeld een rol dat de Amerikaanse overheid er huiverig voor was andere overheden invloed te geen op internet. Naast de rol van internet als inmiddels kritieke infrastructuur voor de Amerikaanse economie is ook de geheel andere visie op burgerlijke vrijheden - ook op internet - een heikel punt. Het is natuurlijk ook de vraag of bij uitbesteding van de controle over internet aan een wereldforum de besluitvorming niet dermate gepolitiseerd raakt dat de ontwikkeling van het internet daaronder te lijden krijgt.

Snowdens onthullingen lijken doorbraak te hebben geforceerd

De NTIA geeft geen reden op voor de timing van de beslissing om nu toch de controle vrij te geven. Het verwijst alleen naar een plan tot privatisering van het toezicht dat de Amerikaanse overheid in 1997 heeft opgesteld. Destijds was de tijdshorizon een stuk beperkter: de overdracht zou voor 2000 gerealiseerd dienen te zijn. Zonder verder in te gaan op het zo ruimschoots laten passeren van de streefdatum of een analyse van de omstandigheden die aan het besluit ten grondslag liggen, stelt de NTIA dat de tijd nu rijp is voor een overgang.

Dat ontbreken van een motivatie laat alle ruimte voor speculaties. Maar de onthullingen van Snowden over de afluisterpraktijken van de Amerikaanse inlichtingendiensten en de irritatie erover bij zijn bondgenoten lijken niet vreemd te zijn aan de timing van de beslissing. Die indruk wordt nog versterkt door het moment van bekendmaking, aan de vooravond van een grote ICANN-vergadering in april in Brazilië - één van de landen die in het openbaar het felst hebben gereageerd op de afluisterpraktijken van de NSA.

Waarborgen voor een functioneel, open internet

De NTIA geeft ICANN wel een aantal principes mee die de problemen bij vrijgave van het toezicht moeten voorkomen. Het toezicht moet volgens NTIA aan de volgende vier principes recht doen:

• Ondersteuning en verbetering van het multi-stakeholdermodel
• Handhaving van de veiligheid, stabiliteit en veerkracht van het internet DNS
• Voldoen aan de behoeftes en verwachtingen van de klanten en partners van IANA-diensten overal ter wereld
• Handhaving van het open karakter van internet.