Russische militairen verplicht offline

Dat meldt The Guardian deze week. De Russische Doema heeft leden van de strijdkrachtenverboden informatie online te publiceren over hun militaire eenheden en andere persoonlijke informatie te delen, waaronder foto's, video- en geolocatiegegevens. Ook is het verboden om smartphones of andere 'slimme apparaten' mee te nemen die verbinding met internet kunnen maken en gegevens zoals foto's kunnen opslaan. Oudere mobiele telefoons worden niet verbannen.

Russische functionarissen verklaren dat het verbod nodig is om geheime militaire informatie te beschermen tegen buitenlandse inlichtingendiensten, maar naar verluidt is ook de research van verschillende open-source onderzoeksgroepen de Russen een doorn in het oog. De Russische militairen zouden zoveel digitale sporen achterlaten dat verschillende onderzoeksgroepen hun missies kunnen reconstrueren. 

Bellingcat

Voorbeelden van zulke open-source onderzoeken zijn VICE-journalist Simon Ostrovsky, die aan de hand van social media-uitingen van Russische militairen de plaatsen in Oekraïne bezocht waar de militairen bijvoorbeeld selfies namen. Ook het onderzoekscollectief Bellingcat wist de internationale verhoudingen flink op te schudden met dergelijk onderzoek. Dit collectief reconstrueerde aan de hand van openbare video’s en foto’s hoe Rusland zich mengde in het conflict in Oekraïne en onder andere een BUK-lanceerinstallatie aan Oekraïense rebellen leverde. Het was een dergelijke installatie waarmee vlucht MH17 op 17 juli 2014 boven Oekraïne werd neergehaald.

Daarbij toonde Bellingcat op dezelfde wijze aan hoe kort na het neerhalen van de passagiersvlucht een BUK-installatie weer naar Rusland werd gereden. Rusland heeft ondanks deze onderzoeken de inmenging in het Oekraïense conflict altijd ontkend.

Sporthorloges

In juli 2018 maakte in eigen land het ministerie van Defensie het gebruik van sport- en fitnessapps op diensttelefoons onmogelijk, nadat uit onderzoek van Bellingcat en De Correspondent bleek dat via de app van het Finse Polar persoonlijke informatie van militairen en medewerkers kon worden achterhaald. Minister Ank Bijleveld verklaarde toen; “informatiedeling hoort bij de hedendaagse maatschappij. Voorkomen moet worden dat dit risico's oplevert voor militairen, hun gezin en lopende operatie.”

Vice journalist wijst op het opvallende verschil tussen de Russische en Amerikaanse strijdkrachten. Waar de Russen kiezen voor een totale ban op internetgebruik op smartphones voor militairen, kiezen de Amerikanen volgens hem de optie van regulering om de gevaren in te perken. Het Nederlandse ministerie van Defensie lijkt, mede door uitgaven van handleidingen voor bijvoorbeeld social mediagebruik, datzelfde pad te kiezen.