Software agents helpen grip te krijgen op complexiteit
Voor organisator Frank Dignum, tevens hoofddocent aan de Universiteit Utrecht, is het vooral belangrijk dat er tijdens de conferentie voor het eerst echt werkende systemen zijn gepresenteerd. Zelf ziet hij met name toepassingen aan de planningzijde van logistieke ketens. "Grote bedrijven krijgen te maken met steeds complexere systemen die ze niet meer kunnen beheren." Logistiek Dignum heeft al eens bedacht hoe het verdelen van goederen over vrachtwagens en het vinden van goede routes door agents kan worden gedaan. Agents die producten vertegenwoordigen, kunnen onderhandelen met agents die de vrachtwagens vertegenwoordigen, net zolang totdat alle producten zijn verdeeld over de vrachtwagens. In korte tijd komt zo een zeer acceptabele oplossing uit de bus. Christian Herneth leidt bij Capgemini al enige tijd de activiteiten op dit gebied. "In logistieke ketens moet je het gedrag synchroniseren en het ‘zweepslageffect’ tegengaan: hoe verder in de keten je van de vraagzijde zit, hoe groter de afwijking van je planning. Dat is in ketens misschien nog redelijk op te lossen, maar we komen nu in netwerken te zitten, met steeds minder vaste planningen. Er is geen vaste manier meer om dingen te doen." Dat betekent volgens hem dat het beslisproces gedecentraliseerd moet worden en moet worden uitgevoerd door agents die gespecialiseerd zijn in bijvoorbeeld voorraadoptimalisatie of verdeling over distributiecentra. Die agents moeten, via onder andere RFID-technologie, voeling hebben met de werkelijke situatie. Weg banen Het Duitse Fraunhofer Institut wil op een logistiekcongres in september een concept presenteren dat nog een stapje verder gaat: dozen, pallets en containers die van knooppunt tot knooppunt hun eigen weg zoeken door een logistiek netwerk, net zoals datapakketjes zich een weg banen door het internet. RFID-labels en mobiele software agents moeten dat mogelijk maken. "Het pakket weet waar het heen moet, stuurt onderweg lokale logistieke systemen aan en boekt zijn eigen transportcapaciteit", aldus Michael ten Hompel van Fraunhofer. Een centraal systeem kan volgens Herneth van Capgemini alleen achter de feiten aanhollen - feiten die snel kunnen veranderen, bijvoorbeeld als er een vrachtwagen stuk gaat. Er ontstaan te veel opties. "Zelfs met planningssoftware kan men al die opties niet meer visualiseren en niet de juiste beslissingen nemen." Software agents schakelen overigens die mensen niet uit; er moet samengewerkt worden en dat vergt zelfs organisatieverandering. "Daarom is het zo moeilijk dit soort technologie te implementeren", zegt Herneth van Capgemini. Besluitvaardiger Die samenwerking werd geïllustreerd door onderzoekers van de Penn State University. Zij keken hoe menselijke teams functioneerden die beslissingen moesten nemen tijdens een gesimuleerde aanval van oorlogsvliegtuigen op de vliegbasis die ze moesten verdedigen. Voor identificatie, logistiek en communicatie waren er verschillende teams. Als de tijdsdruk werd opgevoerd, bleken agents het beslisproces aanzienlijk te kunnen verbeteren.