Lang ‘bankzitten’ knaagt aan IT’ers

Volgens onderzoeker Van Voorst gaan veel bedrijven in de ICT-sector niet goed met hun langdurige bankzitters om. "Bankzitters zijn ongelukkig, voelen zich genegeerd en gaan er op den duur aan kapot. Hun managers zijn vaak onvoldoende toegerust om het structurele bankzitten op te lossen, ook omdat het hun verantwoordelijkheid overstijgt." De gemiddelde duur van de periode waarop de onderzochte werk-nemers ‘op de bank zaten’ was veertien weken, met uitschieters naar vijftig weken. Ze brachten gemiddeld 54,8 procent van hun werktijd thuis door. Slechts de helft van de respondenten bracht een derde van zijn of haar tijd door met bezigheden die niet tot het reguliere werk behoren, variërend van ondersteuning van collega’s tot ‘vergezochte klusjes’. Opvallend is dat 30 procent van de ondervraagden zich er geheel niet en 53 procent slechts in beperkte mate verantwoordelijk voor voelt om een einde te maken aan hun situatie. Slechts 17 procent voelt zich echt verantwoordelijkheid voor de periode van betaalde werkloosheid. Dit terwijl bankzitters wel veel vertrouwen in zichzelf hebben om een einde aan hun bankzitten te maken. Van Voorst: "Ze stellen zich dus afhankelijk van de middelen en partijen om hen heen, die ze kennelijk negatief beoordelen." Volgens Van Voorst houdt niemand bankzitten lang vol. "Door de hoge baanonzekerheid ontstaan depressieve gevoelens en psychosomatische klachten. Een lage binding en weinig betrokkenheid leiden ertoe dat een bankzitter zich psychologisch terugtrekt van het werk, en in een neerwaartse psychische spiraal terechtkomt. In sommige gevallen is ontslag daarom voor een bankzitter beter dan deze vorm van uitzichtsloze werkloosheid." In veel detacherende ICT-organisaties is er onvoldoende overzicht over de medewerkers op de bank en mogelijkheden om die mensen in te zetten. "Dat moet een bedrijf natuurlijk eerst goed regelen", zegt Van Voorst. "Verder moet een manager zijn bankzitter duidelijk maken dat er een gezamenlijk probleem bestaat en een gedeelde verantwoordelijkheid. Van de medewerker kan een actieve rol worden gevraagd in de zoektocht naar oplossingen om de bankzittijd zo functioneel en zinvol mogelijk in te richten." Xtensys werkt aan een zogeheten ‘activeringsindicator’ waarmee het bankzittersprobleem in kaart kan worden gebracht. Ook het reguliere HRM-instrumentarium met doelstellingsgesprekken, functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken is volgens Van Voorst heel goed voor bankzitters te gebruiken. "Dat gebeurt nu veel te weinig. De bankzitter zal erdoor ‘geactiveerd’ blijven." De grote ICT-dienstverleners zeggen normale HRM-instrumenten wel voor bankzitters te gebruiken. In sommige gevallen zelf meer dan normaal. Syntegra heeft een coördinator bankzitters in dienst. Getronics houdt bankzitters zo veel mogelijk betrokken bij offerte- en interne trajecten. Als de belangrijkste redenen om bankzitters in dienst te houden noemt de onderneming: behoud van capaciteit en kennis, arbeidsvoorraad voor toekomstige marktvraag, bescherming van investeringen en erkenning van geleverde prestaties en getoonde loyaliteit. De bankzitters van Yacht-ICT en LogicaCMG moeten dagelijks op de werkplek verschijnen om zich nuttig te maken of aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken. Yacht-ICT streeft naar dagelijks contact met bankzitters, één maal per week een voortgangsgesprek is het minimum. Ook bij LogicaCMG worden bankzittende (‘idle’) consultants geacht op kantoor te verschijnen, omdat het zoeken van inzetmogelijk-heden dan beter lukt. LogicaCMG zegt niet snel tot ontslag van bankzittende consultants over te gaan omdat er veel in ze is geïnvesteerd. "Pas als zich struc-turele ‘idleness’ in grotere aantallen voordoet, waarvan kan worden ingeschat dat dit langere tijd gaat duren, zal worden overgegaan tot het beëindigen van dienstverbanden."