Programmeerles onmisbaar voor creativiteit

Dit geluid wordt met regelmaat kracht bijgezet door prominenten uit de techwereld. Zo pleitte de Britse Dame Stephanie Shirley, een pionier op het gebied van technologie en succesvol ondernemer, onlangs nog voor verplichte kennismaking met programmeren voor kinderen vanaf twee jaar. Met name voor meisjes liggen er volgens haar nog veel kansen. De diversiteit is bij ICT-functies immers nog ver te zoeken.

Computational thinking

Ivo Paulissen van Nederland ICT deed met zijn blog ook een duit in het zakje. Hij noemde het belang van ‘computational thinking’. Het gaat erom dat we mechanismen achter ICT-toepassingen kunnen doorzien. Een goed punt: kennismaken met code heeft niet als primaire doel om te leren programmeren. Het heeft als doel om kinderen logisch en probleemoplossend te leren denken.

Voorstanders noemen vaak het argument van de krapte op de arbeidsmarkt. Er zijn inderdaad te weinig ontwikkelaars, en jazeker: we kunnen er best meer gebruiken. Toch is dat wat mij betreft te smal gedacht. We hebben namelijk ook te weinig verzorgend personeel, te weinig leerkrachten en te weinig data-analisten. Maar verpleging, analytics en pedagogiek hoeven wat mij betreft niet verplicht op het curriculum. En zeker niet op de basisschool.

Creativiteit gewenst

Er is een ander argument waarom we onze jeugd verplicht moeten laten kennismaken met herhaalschema’s, als-dan-lussen en het definiëren van variabelen. De huidige maatschappij vraagt om creatieve oplossingen voor soms nijpende problemen. Vergrijzing, de plasticsoep, voedselverdeling, overbevolking, migratiestromen. Teveel om op te noemen. Maar ze hebben één ding gemeen: oplossingen liggen niet voor de hand. Dat vereist scherpe geesten en vooral een grote creativiteit.

Precies die creativiteit ontwikkelen ze door de kennismaking met programmeren. Kinderen leren via programmeren dat letterlijk alles kan. Sterker nog: dat alles al bestaat. En dat oplossingen bestaan uit slimme combinaties van die bestaande dingen, en de enige limiet daarin hun eigen creativiteit is.

Terughoudend

Het onderwijs stelt zich momenteel erg terughoudend op als het gaat om programmeerlessen. Dat is ergens begrijpelijk. Docenten hebben vaak zelf te weinig kennis in huis en missen simpelweg de tijd om zich hier in te verdiepen. Ik denk dat het bedrijfsleven hierin een actieve ondersteunende rol kan spelen. Bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van makkelijk, kant-en-klaar lesmateriaal. Denk aan YouTube-filmpjes of interactieve toepassingen. Uiteindelijk hebben zij daar zelf baat bij: ze werken aan hun toekomstige talentpool.

Gelukkig zijn er ook buiten het onderwijs om een aantal goede initiatieven. Denk aan programmeerkampen, een uit de VS overgewaaid fenomeen. Wat mij betreft een verfrissend en uitdagend alternatief voor de klassieke sport- en zomerkampen. Dat vraagt wel om een actieve rol van ouders: ik denk niet dat veel jonge kinderen uit zichzelf voor dergelijk kamp kiezen. Laat staan dat ze van het bestaan weten.

Dit onderwerp trekt mij persoonlijk zeer aan. Zelf begon ik mijn professionele carrière als software developer. Daar ontwikkelde ik dankzij een geweldige docent op 20-jarige leeftijd een passie voor programmeren. En vervolgens creëerde ik mijn eigen kleine apps, die ik verkocht om de rest van mijn studie te financieren. Hieruit blijkt maar weer dat het enthousiasme van de juiste leraar een zeer positief effect kan hebben op iemands verdere (werk)leven. Een zetje in de goede richting door het bedrijfsleven, de overheid en verantwoordelijke ouders kan daar eveneens aan bijdragen. Zo gaat het talent en de creativiteit van onze kinderen niet verloren, en werken we tegelijkertijd aan een oplossing voor het toenemende ICT-tekort.