Concurrentiebeding blijft bij ontslag vaak van kracht

Het concurrentiebeding is vaak een blok aan het been van werknemers. De bedingen zijn vaak zo geformuleerd dat het een werknemer onmogelijk wordt gemaakt over te stappen naar een nieuwe werkgever, zelfs als deze werkgever in de verste verte iets te maken heeft met de vorige werkkring. “Ik grap wel eens dat de enige manier om onder het beding uit te komen emigreren is”, zegt een vrouw die werkzaam is in de telecombranche. De ICT-sector is tamelijk homogeen. “Het is moeilijk om het beding te omzeilen, omdat in de ICT bedrijven en functies relatief veel op elkaar lijken”, zegt Sjerp Holterman van Vakbond De Unie. “Dat is een groot probleem, omdat je na een tijdje thuiszitten in de ICT per maand minder waard wordt, omdat de ontwikkelingen zo snel gaan”, meent hij. Toch ondertekenen veel werknemers een contract met een concurrentiebeding zonder blikken of blozen. “Zij denken dat het met het beding wel los zal lopen, of vinden het een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Je houdt je als je ergens begint nou eenmaal niet bezig met je vertrek”, zegt Holterman. Collectief Feit is echter dat een rechtsgeldig overeengekomen concurrentiebeding de werknemer gewoon bindt. Ook als de werknemer geheel tegen zijn zin in zijn baan verliest. Zelfs als het gaat om collectief ontslag mag de werknemer er niet vanuit gaan dat het concurrentiebeding zijn geldigheid verliest. Zo blijft het concurrentiebeding van de 31 recentelijk ontslagen medewerkers van Lost Boys van kracht, hetzij in een afgezwakte vorm. “We hebben het concurrentiebeding afgezwakt tot een relatiebeding: de ontslagen werknemers mogen niet in dienst treden van een van de zakenrelaties van de verschillende dochterbedrijven van Lost Boys”, vertelt woordvoerster Pauline Rengers. Maurice Limmen, ICT-bestuurder bij Dienstenbond CNV, windt zich hierover op. “Het is belachelijk dat mensen die onvrijwillig op straat komen te staan rekening moeten houden met zo’n beding. De arbeidsmarkt is inmiddels behoorlijk verslechterd, dus zo gemakkelijk kom je niet meer aan een andere baan in de sector.Als je dan ook nog eens rekening moet houden met zo’n beding....” De vakbondsbestuurder is bovendien niet te spreken over de ‘enorm zware boetes’ waarmee gedreigd wordt bij het overtreden van het beding. Ook Sjerp Holterman wijst op de exorbitant hoge boetes. “Het gaat soms om bedragen van 25.000 gulden per dag dat je in overtreding bent. Dat is toch onvoorstelbaar? Hoe moet een doorsnee ICT’er dat ophoesten?”, reageert hij. Bij collectief ontslag pleiten de bonden voor kwijtschelding van het concurrentiebeding. “Ik vind het logisch dat de geheimhoudingsplicht wel van kracht blijft, maar het concurrentiebeding moet van tafel. Daar is geen discussie over mogelijk. Dat geldt trouwens ook voor individuele ontslag- gevallen”, stelt Holterman. Vervallen Niet bij alle ICT-bedrijven die te kampen hebben met massaontslagen blijft het concurrentiebeding van kracht. Lucent sprak in het Sociaal Protocol met de bonden en de OR af dat het beding komt te vervallen voor alle ontslagen werknemers. Zo ook bijDutchtone. “In het Sociaal Plan staat dat het beding geschrapt wordt. Het is niet fair om mensen die op straat komen te staan te belemmeren aan de slag te gaan in de sector”, vindt woordvoerder Hugo Bergen. Hewlett-Packard Nederland werkt sowieso niet met concurrentie- of relatiebedingen. “Dat geeft alleen maar een hoop rompslomp en het werkt vertragend.Als mensen weg willen bijHP dan moeten ze dat vooral doen. Je houdt ze toch niet tegen. Bovendien trekken werkgevers vaak toch aan het kortste eind, als de geldigheid van het beding wordt aangevochten door de vertrekkende werknemer”, zegt communicatiemanager Luc Runderkamp. De bonden willen het gebruik van concurrentiebedingen beperken. “Wij adviseren onze leden het beding uit het contract van een nieuwe werkgever te onderhandelen. Dat lukt helaas alleen in een overspannen arbeidsmarkt, want anders is het ‘voor jou tien anderen’”, zegt Holterman. Ook het kabinet is van mening dat het gebruik van concurrentiebedingen beperkt moet worden. In de ministerraad is onlangs hiertoe een wetsvoorstel besproken. De belangrijkste veranderingen zijn dat een concurrentiebeding in de toekomst maximaal een jaar van kracht mag zijn en dat moet worden vastgesteld voor welk geografisch gebied en voor welke werkzaamheden het beding geldt. Bovendien moeten bestaande concurrentiebedingen binnen een jaar na het van kracht worden van de wetswijziging worden aangepast aan de nieuwe regeling.