I-mode of WAP: chocolade- of vanillevla

KPN is er klaar voor. Volgende week volgt de grote persaankondiging, zo’n twee weken later kunnen de eerste klanten voor een i-modeabonnement in de winkel terecht. De introductie zal ‘duidelijk merkbaar’ verlopen, kondigt KPN-woordvoerster Carla van Lomwel aan. “Maar wij hebben niet de illusie dat ‘morgen’ iedereen de diensten gaat gebruiken. Wij streven naar een langzame groei.” Ze verzekert echter dat er voldoende NEC- en Toshiba-toestellen voorradig zijn, mocht er toch een rage ontstaan. “Wij hebben zorgen, maar die liggen niet op dat vlak.” Bij de start dingen tussen de zestig en zeventig ‘content’-aanbieders om de aandacht van de eerste i-mode-abonnees. De ‘toegevoegde waarde van i-mode’ staat voor KPN centraal bij de introductie. “Slagen we er in gebruikers ervan te overtuigen dat je met i-mode de beschikking krijgt over handige en leuke diensten, dan hebben we succes. Lukt dat niet, dan hangen we”, stelt Van Lomwel. Het aanbod van de tientallen aanbieders deelt KPN op de portal in volgens negen subcategorieën, waaronder vrije tijd, communicatie en verkeer en vervoer. Daarbinnen kunnen de dienstverleners ieder op hun eigen manier de sites invullen. “Wij drukken ze op het hart toegevoegde waarde te bieden.” Van Lomwel klinkt nerveus. Er staat veel op het spel. KPN moet een herhaling van het fiasco van WAP-diensten op het spraakkanaal van GSM voorkomen. De grote adviesbureaus twijfelen echter ernstig aan de manier die NTT DoCoMo koos om i-mode in Europa te introduceren. Forrester Research vindt bijvoorbeeld dat DoCoMo veel te laat komt voor een succes. De voordelen van i-mode verdwijnen snel. Zo maakt het GPRS-netwerk, dat in Europa als drager onder de i-modediensten fungeert, ook de verguisde WAP-diensten permanent beschikbaar. Daarmee vervalt het belangrijke bezwaar van WAP dat de diensten traag en duur zijn. Ook heeft de nieuwe generatie mobiele telefoons veelal een kleurenscherm en kan overweg met zowel cHTML, de opmaaktaal van i-mode, als met WML waarmee WAP- pagina’s worden gemaakt. Daarnaast biedt de versie 2.0 van WAP die binnenkort uitkomt ook ondersteuning voor xHTML. Die opmaaktaal vereenvoudigt het tegelijk aanmaken van pagina’s voor internet en voor WAP – tot nu toe een van de voordelen van i-mode – aanzienlijk. Gartner wijst op het enorme verschil in marktverhoudingen. Het succesverhaal van DoCoMo in Japan met 31,3 miljoen i-modeabonnees in drie jaar, houdt een belofte in. Maar DoCoMo is marktleider in Japan met een aandeel van 60 procent. KPN, Telecom Italia en het Britse onderdeel van Vodafone, de partners die het Japanse bedrijf koos, kunnen samen echter niet aan die positie tippen in Europa. De grote telecombedrijven zoals Deutsche Telekom en British Telecom zullen de competitie niet in het zadel helpen. Gartner verwijt KPN zelfs de Europese markt te fragmenteren. De meeste Europese telecombedrijven standaardiseren immers op het ‘open’ WAP-protocol en proberen zich te onderscheiden op inhoud, niet op technologie. KPN heeft voorlopig een flinke club van serieuze en enthousiaste dienstenaanbieders rond zich verzameld. De Rabobank bijvoorbeeld voelt zich haast verplicht mee te doen. “Wij kunnen buigen op een traditie in virtueel bankieren die al zes tot zeven jaar teruggaat”, zegt programmamanager mobile commerce Willem de Jager. Hij claimt dat de Rabobank in september 1999 de eerste bank was met een WAP-site bij m-info van KPN. “Anderhalf jaar geleden stonden wij voor de keuze verder te gaan met SMS, WAP of i-mode. Wij hebben toen, geheel tegen de trend in, een pas op de plaats gemaakt met WAP over GSM. Uit eigen ervaring bleek WAP over GSM niet te voldoen. Dat had niets te maken met de WAP-technologie, maar het GSM-spraakkanaal als infrastructuur is technisch gewoon geen gelukkige keus geweest.” De bank besloot niet verder te investeren in WAP over GSM, maar gelijk een stap te zetten naar GPRS. “Voor de Rabobank, waar alle filialen zelfstandige bedrijven zijn, speelt nog sterker dan bij andere banken dat de diensten die de centrale organisatie maakt, direct extra waarde voor de klanten moeten opleveren. WAP over GSM stond op gespannen voet met die opdracht.” Maar de Rabobank beperkt zich niet tot i- mode. De Jager zegt groot belang te hechten aan de ‘multichannel’-gedachte. “Wij zien i-mode als eerste stap naar nieuwe mogelijkheden. Maar wij hebben ook hoge verwachtingen van WAP over GPRS, zeker als straks de nieuwe versie van het WAP-protocol meer mogelijkheden biedt. Met name zakelijke gebruikers die liever een PDA met een groter scherm hebben dan de beperkte mogelijkheden van een telefoon, zullen niet de voorkeur geven aan i- mode.” Bij de introductie van i-mode in april richt de bank zich vooral op actieve beleggers. Zij kunnen gedetailleerde gegevens opvragen over AEX- en midcapindex, het koersverloop in kleurengrafieken bekijken en gepersonificeerde diensten gebruiken, veelal met een grafische presentatie. Daarnaast kan de i-mode-abonnee marktinformatie krijgen over individuele beursfondsen van het gezamenlijke onderzoeksbureau IRIS Research van de Rabobank en Robeco. Aan mobiele transacties waagt de bank zich nog niet. De beveiliging voldoet nog niet aan de strenge eisen. Dat moment komt tegen het eind van het jaar, verwacht De Jager. Als extra service biedt de Rabobank ook een online-eurocalculator en een mogelijkheid om te zoeken naar het dichtsbijzijnde Rabobank-kantoor. De abonnee krijgt dan een kaartje met de omgeving van het desbetreffende filiaal op het scherm. Technisch projectleider Marco Mur ziet daarbij wel degelijk een voordeel van i-mode ten opzichte van de huidige versie van WAP over GPRS. “I-mode kan grafische informatie veel gedetailleerder weergeven.” Voetbal International begint in april met twee sites op de i-mode-portal van KPN. In de ene komt nieuws en achtergrond bij de sport. Zo kunnen abonnees een portrettengalerij bekijken van spelers uit de KPN- eredivisie en de Spaanse competitie. Ook zijn er statistieken te vinden en nieuws en achtergrond over de competitie. De tweede site richt zich op vermaak. Daarop vindt de abonnee een quiz, enquêtes en managementspelletjes. Webredacteur Boris Schepers: “Je kunt in zo’n spel bijvoorbeeld als voetbalbaas zogenaamd buitenlandse clubs kopen. Je verdient dan punten als die clubs in de echte competitie ook punten scoren. Het gaat overigens alleen om de eer; er vallen geen prijzen te verdienen.” De nieuwssite kost 1 euro per maand. De ‘funsite’ is voorlopig gratis, maar gaat op termijn 75 eurocent per maand kosten. Voor Schepers zijn vooral de grafische elementen in i-mode superieur aan de mogelijkheden bij WAP. Daarnaast vindt hij de navigatie met i-mode veel eenvoudiger. “Bij WAP moet je altijd alle entries in een lijst doorlopen voor dat je verder kunt. Bij i-mode kun je item 9 selecteren door gewoon de 9 in te toetsen. Dat werkt veel sneller.” Wenskaartenbedrijf Hallmark liet voor het elektronisch versturen van wenskaarten zelfs een systeem bouwen dat zijn oorspronkelijk doel ver overstijgt. De Nederlandse dochteronderneming van Hallmark nam twee jaar geleden adviesbureau Net Integrators in de arm om een systeem voor de website te bouwen. Dat beviel zo goed dat inmiddels het moederconcern het softwareplatform heeft geadopteerd voor het mobiel versturen van wenskaarten. Inmiddels heeft het bedrijf ervaring met deze server in onder meer Nieuw Zeeland en Hongkong. Verschillende andere bedrijven, zoals Bol.com en congresorganisatoren gebruiken de infrastructuur van Hallmark in licentie. Het kaartenbedrijf biedt abonnees vanaf april de mogelijkheid verschillende typen wenskaarten te versturen: stilstaande plaatjes, animaties en een ‘story’. De laatste optie stelt iemand in staat een viertal kaartjes achter elkaar te sturen met een zelf te kiezen interval, bijvoorbeeld elke dag een. Die kaarten kunnen voorzien worden van tekst en geluid. Met nog een vierde optie krijgt de kaart een interactief element. “Als uitnodiging voor een feest kan hetzelfde kaartje aan een hele adreslijst worden verzonden”, legt Koos Huijgen, senior adviseur e-business van Net Integrators, uit. “De ontvanger krijgt de mogelijkheid te reageren op die kaart en de zender kan zien wie op het feest komt. Ook kan de organisatie de dag voor het feest nog een herinnering ‘schedulen’ aan degenen die zich hebben opgegeven.” De toegang tot de Hallmark-i-modesite kost in Nederland 2 euro per maand. Daarmee mag de abonnee onbeperkt gebruikmaken van de diensten. Bij de keuze voor WAP of i-mode toont Huijgen zich heel pragmatisch: “Het is een beetje als de keuze tussen chocolade- en vanillevla; het is maar wat je lekker vindt, maar veel verschil zit er niet in. Voor ons gaat de schoorsteen alleen roken met de technologie die er nu is. Daarbij kijken we niet verder dan zes maanden, want dat heeft toch geen zin.” Van Lomwel houdt zich op de vlakte bij de vraag of een opleving van WAP door de komst van GPRS, een bedreiging vormt voor i-mode. “Ik ga ervan uit dat die twee systemen naast elkaar zullen bestaan. Als Albert Heijn nieuwe boter introduceert, haalt het bedrijf ook niet alle margarines uit de schappen.” Adviesbureau Gartner waarschuwt zijn klanten zich niet te laten verleiden door een i-mode-hype. Potentiële abonnees doen er goed aan de prijzen van i- mode- en WAP-diensten zorgvuldig te vergelijken, net als de prijs en de beschikbaarheid van de verschillende telefoons.