Instituut Telemedicine per 21 maart van start

Volgens De Vries moet ICT vooral worden ingezet om het personeelstekort in de zorgsector op te vangen. “Je kunt geen verpleegkundigen uit de Filippijnen blijven importeren. De komende jaren wordt het tekort in onder andere de thuiszorg dramatisch. Je moet gezwind onderzoek doen om de opbrengst van ICT in zo’n branche te bepalen. Zorginstellingen hebben een zorgplicht: je kunt geen ‘nee’ verkopen. Dit ontwricht de zorg massaal, tenzij je ICT op verantwoorde wijze breed inzet. Personeel moet zoveel mogelijk worden vervangen door ICT-producten.” Volgens hem is zorg-ICT ook een zeer exporteerbaar product, omdat het kennisniveau in het compacte en dichtbekabelde Nederland op hoog niveau staat. “No guts, no glory”, aldus de Twentse hoogleraar. Hij pleit voor zware evaluaties van ICT-proefprojecten, waarbij de kosten/batenverhouding zo exact mogelijk wordt becijferd. “Technology assessment is bij nieuwe medicijnen doodgewoon. Waarom niet bij ICT in de gezondheidszorg? Een zorgverzekeraar zal willen weten wat een ICT-kunstje oplevert voordat men investeert. Of als het budget vaststaat, wil je weten hoe ICT binnen die grenzen baten oplevert. Momenteel sterven de meeste ICT-proefprojecten in schoonheid. De technologie deugt vaak best, maar het schort aan organisatie, management, exploitatie en financiële structuur. Er zit meestal toevalsgeld in, zonder enige continuïteit.” De Vries meent dat het effect van nieuwe technologie via software gesimuleerd kan worden, met eenvoudige richtlijnen. “Wij zoeken als Nitel een onafhankelijke rol. Uiteindelijk willen we voor de markt produceren. Tot dusver geldt een Polderplus-model, waarbij absoluut iedereen mag meebeslissen. Alles mocht worden onderzocht, waarbij honderden miljoenen aan subsidies opvallend weinig hebben opgeleverd.” De Vries pleit voor ‘quick and dirty’ onderzoek om het effect van technologie in snel tempo in kaart te brengen. “ICT is zeer snel in ontwikkeling. Kort en bondig onderzoek moet redelijk verdedigbare conclusies opleveren. Als je er jaren op studeert, loop je weer achter de feiten aan.” Het Nitel krijgt een aparte dochter, Nitel Projects, een onafhankelijke BV, die zonder publieke gelden wordt gefinancierd. “In die val trappen wij niet. Die dochter gaat onderzoek doen in concurrentie met de ICT-industrie. Wij worden als Nitel van harte gesteund door OIZ, de koepel voor de ICT-industrie in de zorgsector.” Het Nitel wordt gefinancierd door ‘trustees’, die zich hebben verbonden voor 90.000 euro per jaar. Trustees zijn ondermeer ICT-producenten, organisatieadviesbureaus en universiteiten. Concrete namen wil De Vries niet noemen. Trustees hebben een voorkeursrecht op al het Nitel-onderzoek en hebben zitting in de Nitel-adviesraad. Aanvullende financiering wordt verwacht van Senter, het ministerie van VWS en een doorbraakproject van het ministerie van EZ. De begroting voor 2002 is 2 miljoen euro, uitlopend tot ruim het dubbele in 2004. De subsidie van het Rijk moet in drie jaar aflopen, zegt De Vries. “We vragen alleen maar aanjaaggeld.” Vanaf medio 2006 wil men onafhankelijk van overheidssubsidie zijn. Voorlopig wordt het Nitel een stichting, en vanaf 2005 mogelijk een instituut aan de Universiteit Twente, waar men een medische faculteit voorbereidt. Het Nitel is volgens De Vries geen concurrent van het onlangs opgerichte Nictiz. “Als Nitel zijn wij complementair. Wij doen concrete projecten, terwijl het Nictiz zich met randvoorwaarden bezighoudt, zoals standaarden en infrastructuur. Het Nictiz wordt betaald door de overheid, het Nitel uiteindelijk door partijen in de markt. Wij bijten elkaar volstrekt niet.” Professor Theo de Vries hoogleraar Toekomststudies Zorg aan de Universiteit Twente; “No guts no glory.” foto: anp/arno massee