Kansen genoeg in mechatronica

Mechatronica is de verzamelterm voor de steeds belangrijker wordende combinatie van fijnmechanica, elektronica en embedded software, die wordt aangewend voor het maken van hoogwaardige producten. Snelle en vooral nauwkeurige positionering van kernonderdelen speelt in die apparatuur een hoofdrol. Productiemachines, maar ook optische instrumenten, medische robotica en zelfs aandrijftechnologie voor hybride auto’s kunnen onder de noemer mechatronica geschaard worden. De high-tech-bedrijfstak, met grootheden als ASML, Océ, Philips Medical Systems, Assembleon, FEI en vele anderen, is inmiddels goed voor een omzet van 20 miljard euro, waarvan 90 procent voor de export. Typerend voor de bijeenkomst is dat dat deze bedrijfstak inzichten begint te koesteren die in de softwaremarkt al lang gemeengoed zijn. De onontkoombaarheid van modulariteit, kerncompetenties, openheid en architectuur dringt door. Met alleen de overdaad aan kennis die historisch is ontstaan rond vooral Philips-bedrijven en de TU Eindhoven, ben je er niet. Onderscheidend Bedrijven die in de mechatronicasector werken moeten zich afvragen hoe onderscheidend ze zijn, of ze een totaaloplossing moeten bieden of zich op hun kerncompetenties moeten terugtrekken en hoe ze hun leveranciers en afnemers bij innovaties kunnen betrekken, stelt bijvoorbeeld Fred Nijland van Twijnstra the Bridge. Een mooi voorbeeld van een uit dergelijke vragen resulterend businessmodel is volgens hem netwerkleverancier Cisco, die zich beperkt tot de ontwerpfase van zijn producten en de productie grotendeels heeft uitbesteed. Guustaaf Savenije, vice president technology & operations van Philips-dochter Assembleon, beaamt dat. "We hebben geen technische problemen, alleen communicatieproblemen. Je moet elkaar wel willen vinden." Hij onderzocht voor Assembleon, dat apparatuur maakt waarmee printplaten automatisch van onderdelen worden voorzien, de concurrentie in Japan. Het viel hem op dat men daar de logistieke keten vaak deelt. Een vergelijking van de belangrijkste mechatronicabedrijven in Nederland leert hem ook dat die niet echt met elkaar concurreren en dus veel meer zouden kunnen samenwerken. ASML, FEI, Philips Medical Systems en Assembleon hebben elk hun sterke kanten, maar evengoed speelt positionering een grote rol in hun producten, al varieert het aantal nanometers waarmee dat geschiedt. Design "Hier zijn we veel beter in system design. Daarin kunnen we ons nog lang onderscheiden van wat er in Japan en China gebeurt." Dat systeemontwerp zou gezamenlijk het eigendom kunnen worden van de OEM-bedrijven en hun toeleveranciers. Een ‘mechatronica-architectuur’ is wel een voorwaarde. Anders is de technologie niet te modulariseren en kan bijvoorbeeld de mechatronicakennis niet geconcentreerd worden in generieke machineonderdelen en softwarealgoritmes. Samenwerkingsverbanden genoeg, overigens: het High Tech Systems Platform, het CPI&M (Collaborative Product Innovation in Manufacturing), het Embedded Systems Institute en DSP Valley. "Omdat we zo uniek denken te zijn, denken we steeds ons eigen clubje te moeten oprichten", aldus Eric Hezemans, directeur van Nyquist Industrial Control.