New York’s Tech Valley
De bureauchef van de People’s Daily wil tijdens de busreis van New York naar Albany alles weten over de Nederlandse technologiesector. Het leven zal in Holland wel veel relaxter zijn dan in de VS, denkt hij. Het gesprek komt op de verzorgingsstaat en de Europese Unie waar het gebrilde mannetje in het lichtgrijze pak een enthousiaste fan van blijkt. China en Europa zijn gefixeerd op Amerika als van de troon te stoten economische grootmacht. De EU beloofde zichzelf in 2000 met de Lissabon-agenda dat de Europese economie in tien jaar zou uitgroeien tot de grootste en sterkste ter wereld. Tot nu toe komt daar niks van terecht. Europa worstelt met een innovatiedilemma. Hoogwaardige wetenschap leidt maar niet tot economische groei, ondanks miljarden euro’s die in schimmige Kaderprogramma’s zijn gepompt. Nederland probeert wetenschap en bedrijfsleven bij elkaar te brengen met op Silicon Valley geïnspireerde kennisregio’s. Met name Twente is daar voortvarend mee bezig. Tech Valley in de staat New York volgt hetzelfde recept. De eerste halte op de persreis is IBM’s in 2002 geopende chipfabriek in East Fishkill. De volledig geautomatiseerde faciliteit produceert op 300 mm siliciumschijven (wafers) chips met patronen van 90 nanometer. We mogen door ramen naar binnen gluren, maar geen foto’s maken. De Chinezen doen net of ze dat niet hebben begrepen. Amerikanen zijn helemaal niet zo zeker van zichzelf als Europeanen denken. Ze voelen zich gehaat door de wereld terwijl Chinezen er met hun technologie en banen vandoor gaan. Rensselaer Polytechnic heeft de moed maar helemaal opgegeven. Een woordvoerder gaat in zijn presentatie diep door de knieën voor de buitenlandse bezoekers. Hij benadrukt dat directrice Shirley Ann Jackson voorheen een hoge post in de regering Clinton had en van Rensselaer een universiteit voor de wereld wil maken, niet voor Amerika. Dat soort wolligheid ontbreekt gelukkig bij Albany Nanotech. Het instituut van de State University of New York (SUNY) kreeg 3 miljard dollar voor vijf jaar van de overheid voor onderzoek naar de volgende generatie nano-electronica zoals fuel cells, censoren, flash- en DRAM-geheugen. "Bedrijven als IBM sturen alles wat we doen", zegt Michael Fancher, oppernetwerker voor Albany Nanotech. "We volgen het bedrijfsleven." Het zijn merendeels startups die de specialistische apparatuur gebruiken. Ook buitenlandse bedrijven profiteren van de faciliteiten. Het Nederlandse ASML investeert 400 miljoen dollar in lithografisch onderzoek bij Albany Nanotech. De correspondent van de Chinese krant Economic Daily wil weten wat de overheid terug verwacht voor zijn investering. Economische ontwikkeling en banen natuurlijk, maar hoe voorkomt het instituut dat alle innovatie naar het buitenland verdwijnt? "Technologie komt ook weer terug", zegt Michael Fancher. ASML helpt de lithografie-industrie in de VS op te bouwen. Over intellectueel eigendom maakt Albany Nanotech vooraf duidelijke afspraken met bedrijven. Lamar Hill identificeert ‘s avonds aan de bar in het hotel het verschil tussen Albany Nanotech en wat Twente of Eindhoven doen. Hill is hoofd van NY Nanotech en is op de hoogte van de huidge situatie in Nederland. Albany Nanotech werkt met bedrijven tot en met de laatste details van het productieproces. Met 300 mm wafer-technologie is niets aan toeval over te laten. "Dingen over de schutting gooien werkt niet meer op dit terrein."