Onderzoekers staan te dringen om plaatsje op Nederlands wetenschappelijk grid

De combinatie van NCF (Nationale Computerfaciliteiten), NBIC (Nederlandse Bio-Informatica Centrum) en Nikhef (Nationaal instituut voor subatomaire fysica) was dan ook content met de bijna 29 miljoen die ze uit deze pot wist te slepen voor BIG GRID, ‘het’ Nederlandse wetenschappelijke grid. “NBIC en Nikhef zijn twee onderzoeksinstellingen die voor hun onderzoek veel computerapparatuur nodig hebben”, zegt Peter Michielse van NCF. “De taak van NCF is om dergelijke faciliteiten ter beschikking te stellen aan elke onderzoeksgroep die ze nodig heeft. Die partijen hebben elkaar gevonden in het voorstel voor een Nederlands science grid.” Nederland heeft een sterke positie in de ontwikkeling van grids, in deeltjesfysica en in bio-informatica. De grootschalige infrastructuur om die positie ten volle te benutten, ontbrak echter nog. BIG GRID moet dat veranderen, en tegelijkertijd andere wetenschappen ondersteunen en warm maken voor data-intensieve toepassingen. BIG GRID biedt onderzoekers dataopslag, rekenkracht en geavanceerde apparatuur op afstand.
Het wetenschappelijke grid werd op 17 september officieel gelanceerd. BIG GRID voorzitter Jaap van den Herik schetst een tijdpad tot 2012. Dit jaar wordt de laatste hand gelegd aan het inkoopmodel; de juiste apparatuur moet op het juiste moment Europees aanbesteed worden. Ongeveer de helft van het budget gaat naar hardware. De leveranciers daarvan waren dan ook goed vertegenwoordigd op het evenement. In de loop van de jaren wordt het netwerk opgebouwd en worden applicaties ontwikkeld en verbeterd. In 2011 moet er een permanente follow-up zijn.
Een snel netwerk is de basis voor BIG GRID. Met het Nederlandse SURFnet is dat er al. Daar hangt al de nodige apparatuur aan, zoals de nieuwe SARA-supercomputer, die al op gridachtige wijze wordt gebruikt en gedeeltelijk uit de pot van BIG GRID is betaald. Die infrastructuur en apparatuur worden in de komende jaren aangevuld tot een grootschalig grid voor wetenschappelijk gebruik. Daarbij zijn ook industriële partners welkom, zoals Philips dat onderdak biedt aan hardware op de High Tech Campus in Eindhoven.
Binnen het VL-e-project (Virtual Laboratory for e-Science) worden applicaties ontwikkeld voor uiteenlopende groepen onderzoekers, ook diegenen die niet zo thuis zijn in de IT. VL-e lost aan de ene kant problemen op voor gebruikers: de behoefte aan dataopslag en rekenkracht en de behoefte aan apparatuur die niet overal beschikbaar is. Aan de andere kant probeert het VL-e ook wetenschappers bewust te maken van de mogelijkheden die er zijn. Dat gebeurt volgens een ‘proof-of-concept’-aanpak, waarbij voor gebruikers producten worden ontwikkeld die met de ervaringen van die gebruikers vervolgens weer verbeterd worden.
Naast de broodnodige hardware gaat het BIG GRID-budget evenredig naar exploitatie (beheer, energie) en menskracht om applicaties te ondersteunen. Het lanceringsevenement werd aangegrepen om het brede gebied van data-intensieve wetenschappen te schetsen, die baat kunnen hebben bij het grid. Zo was Nikhef-onderzoeker Kors Bos vanuit de Jura overgekomen om uit te leggen hoe de jaarlijkse 16 petabytes aan data die de vier experimenten in de Large Hadron Collider produceren worden opgeslagen, vervoerd en geanalyseerd. “Datamangement is de grootste uitdaging”, zegt Bos. “In die 16 petabytes zitten misschien tien Higgs-events: hoe krijg je die ontdekkingen – die misschien een Nobelprijs waard zijn – boven water? In 2008, als de LHC draait, zal de behoefte aan storage enorm toenemen. De druk zal groot worden als 10.000 onderzoekers de data allemaal proberen te benaderen. We hebben BIG GRID nodig, en wel nu!”

Grid is een Europese zaak
Het Europese EGEE (Enabling Grids for E-sciencE)-programma verbindt resources op zo’n 240 sites van 91 partners in 32 landen. In Nederland participeren Nikhef, RUG, SARA en de UvA. De performance van de sites wordt 24 uur per dag, 7 dagen per week gemonitord en de 5000 geregistreerde gebruikers – van archeologen tot astronomen – worden met een helpdesk ondersteund. Gebruik van het grid kan enorme tijdwinst opleveren, rekent EGEE-directeur Bob Jones voor. “Om bijvoorbeeld de MRI-scans van 20 patiënten te bekijken, is op een lokaal werkstation 2623 uur nodig, op een lokaal cluster kan het in 146 uur, via het grid in minder dan 20 uur.” Overigens loopt niet alles binnen EGEE even goed, geeft Jones toe. De kleine, urgente opdrachten moeten vaak te lang wachten. Het voorstel voor een EGEE fase III is afgelopen week naar de Europese Commissie gegaan. Doelen: meer standaardiseren, gebruik eenvoudiger maken en de menswetenschappen meer toegang bieden. De belangrijkste ontwikkeling is volgens Jones de zorg voor een permanente gridinfrastructuur, per land georganiseerd en dan als ‘Europees Federaal Grid’ aan elkaar geknoopt.

www.biggrid.nl
www.vl-e.nl
http://public.eu-egee.org/