Opslaan bel- en surfgegevens bedreigt privacy

Een ander voorbeeld is dat Justitie enige tijd geleden verkeersovertreders heeft benaderd. Het gevolg van deze actie was, dat een vrouw op die manier ontdekte dat haar man een maîtresse had. Een toepassing kan zijn dat Justitie mogelijk betrokkenen bij incidenten zoekt aan de hand van hun verkeersgegevens. De systemen die men hiervoor inzet ‘verdenken’ a priori elke gebruiker! Ten tweede zijn er legio voorbeelden waarbij het beschikken over verkeersgegevens het gebruik daarvan stimuleert, waarbij het beschermen van de persoonlijke levenssfeer in het gedrang komt. Lees de conclusie die de ‘Groep voor de bescherming van personen’ in verband met de verwerking van gegevens (een initiatief van de EU) op pagina 2 van hun werkdocument 12168/02/NL WP80 presenteert. Wie hierdoor niet overtuigd wordt, doet er goed aan kennis te nemen van de uitwisseling van persoonlijke gegevens (de PNR-informatie) van alle passagiers die gebruikmaken van een luchtvaartmaatschappij om de Verenigde Staten te bezoeken. Verzwegen is dat van de vier reserveringssystemen er drie in Amerikaanse handen zijn, en informatie registreren over hotelreserveringen en autohuur. Met andere woorden: ook al gaat u nooit naar de Verenigde Staten, u bent geregistreerd en geobserveerd, zonder uw medeweten. Dit terwijl de Europese Unie het verwerken van persoonsgegeven verbiedt als er niet ernstige verdenkingen zijn. Europees commissaris Bolkenstein heeft de Europese Commissie hierover misleid (zie zijn brief CAB-D/919). De woordvoerder van de commissie, de heer Jonathan Todd, heeft op 14 januari 2004 toegegeven dat belangrijke informatie is verzwegen. De Europese Unie kan niet anders dan het verstrekken van persoonsgegevens aan de Amerikaanse overheid verbieden. Immers, de Verenigde Staten garanderen niet dat de informatie niet zal worden gebruikt voor hun speurtocht naar terroristen. Laat de Europese Unie zo’n verbod achterwege dan moeten we concluderen dat zij haar eigen regelgeving niet serieus neemt. Ander gezegd: onze overheid kan niet waarborgen dat informatie, zoals bel- en surfgegevens, niet ook wordt gebruikt op een wijze die de privacy van de burger schendt. Het gebruik van mobiele communicatiemiddelen en internet is een gedragskenmerk, zoals gedefinieerd door de hiervoor genoemde EU-werkgroep. Het is het kenmerkende gedrag dat bij een bepaalde persoon hoort. Met informatie kunnen we niet terughoudend genoeg zijn, maar daar schijnt lang niet iedereen van doordrongen te zijn. De EU-werkgroep waarschuwde eerder al dat de burger op den duur niet meer zal beseffen welke gevolgen informatieverwerving zal hebben: het verliezen van alle persoonlijke vrijheden. De Nationale Centrale Authenticatie Voorziening (NAV) heeft januari 2004 het levenslicht gezien. Het is een initiatief van de manifestgroep waarin onder andere de Belastingdienst, de Sociale Verzekeringsbank, IBG, het college voor Zorgverzekeringen, UWV en CWI deelnemen. Het vaak gebruikte woord authenticatie is ambigu: betekent het dat de relatie tussen het identiteitsbewijs en de natuurlijke persoon authentiek is of dat het identiteitsbewijs authentiek is? Ik kan als burger dus niet opmaken wat het NAV voorheeft. Alarmerend, omdat ik vermoed dat NAV straks voorstelt ook de biometrische gegevens van de burger in een centraal systeem te bewaren. Centrale opslag van deze gegevens is onwenselijk. Als de overheid ontspoort (vergelijk 1930-1945) wordt het uitdelen van sterren wel erg eenvoudig. De technoloog die kennis ontsluit, botst met ethiek en met het maatschappelijk belang en dat moet aan de kaak gesteld worden. Het zijn niet misdadigers die het hardst roepen, maar technologen die hun verantwoording nemen. De Nederlandse burgers die menen dat informatici die zich roeren crimineel zijn, doen er verstandig aan zich eens te verdiepen in de gevolgen van opslag van informatie over dataverkeer. Pas dan kunnen ze met een afgewogen oordeel komen. Dhr. J.P. van der Burg is ICT-adviseur.